Di agave ta nace tequila. E tradicional mata usa pa produccion di 273 miyon liter di tequila pa aña na Mexico, awor ta obheto di robo na Jalisco, cu ta e  principal estado productor di e bebida tradicional.

Durante aña 2017, como 193 tonelada di “agave tequilana Weber” di variedad blauw a ser horta, y esey ta e materia prima di calidad mas halto pa elabora tequila.

E delito aki  a produci un daño economico di 2.8 miyon di peso y e perdida di 5.000  mata di agave, cu no ta poco si nos ta tuma na cuenta  e tempo cu  mata di agave mester pa crece. E mata di agave mester entre 5 pa 7 aña pa  por cuminsa cu e proceso di cosecha y  mescla di agave, cu ta bira tequila.

Productornan a splica cu e cantidad di mata cu a ser horta e aña aki, ta ekivalente na total di robo cu a tuma lugar durante e cinco añanan anterior, pero te awor polis a haya solamente 13 denuncia.

E agave horta ta bay pa un mercado ilegal, unda ta gaña e consumidor y por causa daño grave pa salud pasobra nan ta usa alcohol etilico, Conseho Regulador di Tequila (CRT) a informa.

P’esey pa mas di 6 aña productornan a promove un cambio den codigo penal di Mexico, hunto cu autoridad y legisladornan di Jalisco, pa asina describi robo di agave como un delito y duna castigo di prizon na esnan cu ta participa den e delito aki.

Dia 24 di october nan a logra nan obhetivo, y a publica den corant oficial di e estado un cambio den ley penal, cu ta stipula castigo di prizon di entre 5 y 15 aña pa delincuente cu ta acusa di horta agave.

Na aña 2016, productornan a cultiva 43 miyon di mata di agave pa asina produci 273 miyon di liter di tequila. Awor tin 345 miyon mata di agave den teritorio cu ta pertenece na 181 municipio di Mexico, cu ta protege origen di tequila. Di e total di mata, como 298 miyon ta den estado di Jalisco.