(RetKaribense) – Pa motibo cu Arubanonan ta mas probabel di yuda otronan y ta comparti informacion cu otronan riba rednan social, nan ta conoci pa nan amabilidad online y esaki ta facilita cu nan por cay den estafa segun Paul Eelens, ken ta experto di siguridad cibernetico y di informacion.

Tabatin un ola di estafadornan activo den e prome kwartal online. Tur e triki nan aki di estafa online casi nunca ta den e idioma nativo, pues Papiamento. Pero si ta asina, segun Eelens, hedenan lo cay pa esaki mesora pa motibo cu e ta “algo den cual nos ta pone nos confiansa.”

Accion di gana y regalo falso a circulando rond, unda ta priminti un gran cantidad di cosnan den forma di un torneo cu lo tin un premio fantasico of servicio di wega di placa online. E criminalnan cibernetico ta usa perfilnan falso pa por ehecuta e estafa, hopi biaha como cerbesnan local, companianan di importacion, supermercado y te hasta fotografonan.

E fundacion Arubano Lotto pa Deporte varios biaha mester a aclaria online cu tin un estafador di extranhero cu ta activo bao di un perfil falso. E conoci Zyon Yanez, yiu di Ivo Yanez ken a cay victima di un hacker aña pasa, tambe a informa su siguidornan riba rednan social tocante un perfil falso bao su nomber cu tambe tabatin actividad di estafa partiendo regala.

Criminalnan cibernetico ta abusa di e confiansa, curosidad, miedo y ignorancia di hende. Esaki ta haci causa cu e persona ta sinti presion social of emocional pa haci algo of duna informacion priva manera por ehempel e avisonan di posibel virus riba bo computer segun loke Eelens a splica.

E comunidad Arubano ta vulnerabel pa motibo cu ya tin e custumber di participa den quiz of hunga weganan riba rednan social. Hopi biaha nan no ta realisa cu via e weganan of quiznan aki nan ta revelando informacion priva. Tambe ora di sigui comparti esakinan cu famianan y amigonan, e estafa ta sigui core. “E idea cu nos ta mas safe pa motibo cu nos ta biba riba un isla ta incorecto. Esaki ta aumenta e chens cu hende ta cay pa cierto estafanan.”

Tambe Aruba ta sigui e moda global ora ta trata di incidentenan cibernetico, sinembargo e cantidad di notificacion di e atakenan cibernetico no ta cla pa motibo cu tin falta di dato. Gran parti di e investigacionnan cu a ehecuta ta dirigi riba siguridad di instancianan financiero y esakinan no ta publico. “Esey ta den desaroyo y hunto cu e importacion di e ley di Reino di consenso AVG, esaki por mehora,” Eelens a expresa.

E comunidad Arubano mester ta mas consciente di e peligernan cu tin online, pa asina nan por adapta nan actividad online na esaki segun loke Eelens a conseha. “Pa mayoria di e gruponan vulnerabel mester tin mas conscientisacion. Den pasado a yega di duna workshop pa personanan 60+ cual a haya hopi interes.”

Ta importante pa e conscientisacion no keda solamente den companianan sino pueblo tambe tocante e peligernan di atakenan cibernetico. “Cerca instancianan grandi hende ta pensa cu e atakenan cibernetico ta un problema di e departamento di IT. Pero hopi biaha mester mira esaki como un problema di henter e organisacion,” segun Eelens.