‘Ambiente di squina di caya’ por ta un descripcion apto di e ambiente den cual ta tratando presupuesto 2022, pero na su momento un ‘guera di trinchera’ lo tabata un descripcion mas adecuado ainda. E municion aporta na e pelea tabata bin di ambos banda di e sala, y hasta di e parti meymey, unda e mandatarionan a tuma asiento. Entre e tironan lanza di varios banda, aki aya por a descubri algo cu tabatin relacion cu e presupuesto. Nos no mester ta sorprendi cu e actuacion aki; ta parce cu ta pa esey nos a vota, y ta esey nos a haya…

Pero, poniendo e ambiente beligerante un banda, a bin dilanti varios aspecto interesante. No ta trata tur di nan aki, sino algun cu nos ta tuma e libertad pa comenta. Un promer cu a atrae nos atencion ta e mocion cu lo bay bin na votacion encuanto un ‘mediaraad’; un conseho cu mester ta ‘independiente’ cu mester conseha gobierno den maneho di libertad di expresion y posible exceso cu no ta cuadra cu tal libertad. Segun nos a comprende, e idea ta pa hinca e iniciativa gubernamental aki den un fundacion cu dirigencia ‘independiente’ y representacion di e varios sectornan di prensa. Nos no ta bay en detaye tocante e pro y contra di un fundacion, of otro forma specifico pa tal iniciativa. Mas bien ta parce nos importante pa comenta riba e rumbo, ‘politico y no-independiente’, cu e tipo di iniciativa aki ta tuma semper na e pais aki, sigur den e ambiente enfermizo di e temponan aki. Nos preocupacion ta bira mas grandi ainda ora ta scucha e argumento cu e iniciativa a surgi a raiz di un caso reciente, unda un medio no a usa e texto original di e relato di prensa ministerial literalmente. “Here we go again,” nos ta pensa. No tin un acercamento positivo di e asunto; no, ta pa tuma medida contra prensa di e color politico oponente. Esaki absolutamente no ta un base pa cuminza algo asina, si acaso e ta algo necesario y prioritario na e momento aki.

E punto principal no ta oposicion – por principio – contra cualkier manera di mantene un situacion sano den mundo di comunicacion, sino e experiencia cu tin na nos pais cu tur tipo di organo cu ta crea bao responsabilidad gubernamental, ta resulta den instrumento… politico. Y kere nos, ora bin otro gobierno, di esnan cu lo bringa e organo aki awor, nan ta capaz di usa e organo na nan fabor, poniendo e hendenan di nan color den e organo. No ta asina nos pais a bira totalmente politiza, sin cu practicamente ningun caminda por descubri sikiera un persona cu no ta conoci como fiel apoyador di e partido na mando? Te awe nos no a mira un caso di un partido cu ta kere den ‘checks and balances’ den tur e organonan aki, cu presencia di persona no liga politicamente. E hustificacion di esaki a bin recientemente di forma cla y raspa di nos propio Promer Ministro, cu ta alega cu “mester nos hendenan di confianza eynan”. E practica aki, bon acepta pa practicamente tur forza politico, ta motibo cu e tipo di medida aki lo resulta semper mas grave cu e supuesto enfermedad cu ta pretende di combati. “Si ta asina, laga para anto,” lo mester ta e unico respuesta contundente pa e tipo di iniciativa aki.

A yega parlamento iniciativa bon tambe. Asina a propone pa contempla e creacion di un waf di crucero na San Nicolas, loke por tin un ‘spin off’ positivo economico riba centro comercial, y San Nicolas en general. Aprecio anto pa e parlamentario cu a trece esaki dilanti, pero na mes momento mester señala cu ta su propio partido grandi den e coalicion ta esun cu tin Aruba den un incertidumbre, cu nan falta di transparencia encuanto nan ilusion di algun dia habri e refineria, firmemente den man di nan dinastia. Hustamente pa duna bida na e centro di San Nicolas ta importante pa redestina e tereno di refineria, manera treci dilanti na maart 2013 den e seminario di Camara di Comercio, boycotea pa gobierno di e tempo ey, pasobra nan tambe tabata kere den reapertura di e monton di hero bieu. Nan intentonan en vano despues a ilustra e imposibilidadnan economico y empresarial di refineria en general den nos region: tur refineria grandi regional ta fuera di operacion actualmente. Den un silencio casi completo luna pasa a ‘celebra’ 10 aña cu e refineria a cera, y palabra ta awor na gobierno actual pa duna claridad.

Finalmente, e asunto di nos seguro social y di cuido. Entre e artiyeria gubernamental y opositor den parlamento no tabata posible pa scucha o observa un linea cla di maneho, en vista di e desaroyonan economico y demografico. No ta interesante pa sa ta ken a menciona e palabranan ‘eigen bijdrage’ promer; esun cu ta opone esaki bisa anto di unda sí e fondonan ta bin. Mescos cu nos ta ‘mas aya’ di e ridiculo propaganda di baha edad di pension atrobe algun tempo pasa, tin cierto hecho awor cu mester keda acepta en general, pa nos por avanza como comunidad. Un parlamento cu pa gran parti ta opera manera ta na squina di caya nan ta para, ta solamente duna prueba di cu nos a elegi exactamente loke nos merece…