Minister di Husticia Andin Bikker lo presenta un proposicion di cambio di ley pa por fin por permiti piscamento cu harpun pa discusion na Parlamento otro siman diahuebs. E Minister a propone esaki despues di un merdia di unda tres Minister a bin duna presentacion riba nan posicion pa bolbe permiti piscamento cu harpun of no.

Piscamento cu harpun ta prohibi pa ley, specificamente pa e Ley di Naturalesa desde 2001 caba. Na 2004, e tempo ey como abogado, Mr. Andin Bikker a representa un cliente te na Corte Superior kende a keda gara cu harpun y aki a bin un aresto di Hoge Raad cu ta bisa cu uzo di harpun ta contra tur ley y tratado cu Aruba a ratifica.

Sinembargo pa hopi aña deportistanan y piscadonan cu ta uza harpun a keda insisti y a haci peticion na Parlamento pa trece cambio den ley.

Na 2018, Minister di Husticia a pidi conseho di Comision Flora y Fauna riba e tema, y aki a bin un conseho cu a pesar cu e ley di naturalesa ta prohibi e uzo di harpun pa motibonan di proteccion di e flora y fauna marino, cu por introduci un excepcion. Sinembargo e excepcion aki ta mara na condicionnan stricto.

Pero cu e situacion di Covid, e presion di parti di e grupo di piscadonan a bolbe lanta y aki Ministernan Chris Romero y Andin Bikker kier a bin cu un asina yama gedoogbeleid, maneho di tolerancia, pa permiti piscamento cu harpun. Sinembargo, esaki a crea hopi tension cu Minister Lopez Tromp kende ta e mandatario encarga cu e ley di Proteccion di Naturalesa cu ta prohibi uzo di harpun.

Pa a mira con por kibra e impasse, Parlamento a invita e Ministernan pa un sesion informativo.

Minister Romero di Sector Primario a ilustra su problemanan cu e ley di proteccion di naturalesa cu den su concepto ta haci bida di piscadonan dificil, pa motibo di entre otro e nombernan cu ta uza den e ley cu por ta confuso. Tambe e Minister a bisa cu e creacion di e parke marino a trece algun preocupacion pa piscadonan, pero e mes a splica cu ainda nan por pisca sin problema, y cu Fundacion Parke Nacional Aruba lo tene cuenta cu nan posicion ora di traha e plan di maneho.

Sinembargo locual e como Minister, y tirado di pisca su mes, ta sinta cune ta e prohibicion di harpun. Romero ta reconoce cu e ley di proteccion di naturalesa ta basa riba tratadonan internacional cu Aruba a ratifica y no si mas por permiti e harpun. Esey ta motibo tambe pakico Hoge Raad, Raad van Advies y otro instancianan pa hopi aña caba ta duna conseho negativo pa elimina e prohibicion. Romero a splica cu di otro banda, piscamento cu harpun mara na condicionnan, no mester ta funesto pa naturalesa. Es mas, un persona cu ta bay pisca cu harpun ta pisca locual e mester of pa su famia, y ta contrario na un cu ta sali cu boto y ta bin cu 30 a 40 kilo di pisca.

Berdad un crisis no ta hustifica pone un ley un banda , pero si por hustifica un maneho di tolerancia. “Nos lo kier un gedoogbeleid, teniendo cuenta cu e ley di proteccion di naturalesa y tur otro ley y tratado, y cu ta mara na condicionnan stricto. E por ta un decreto cu ta permiti cu ta tolera piscamento cu harpun den cierto zona, cierto tipo di pisca, grandura pero cu ta someti tambe na control y sancion severo si no cumpli cu e rekisitonan pa e permiso.”

Dia Mundial di SDG’s

Minister Marisol Lopez Tromp a subraya cu e reunion a tuma luga net riba e Dia Mundial di SDG’s (Sustainable Development Goals), cu Gobierno ta sostene. E decision pa bin un maneho di tolerancia pa piscamento cu harpun cu ta cay bou su responsabilidad no ta uno cu por permiti sin mas. E lo tin consecuencia p’e como e Minister encarga. “Na prome luga, ami ta defende naturalesa pa futuro generacion. Si kier cambia ley, esey mester sosode den sala di Parlamento.

Pa cualkier deseo cu kier haci esaki den forma duradero, mester bay via Parlamento.” Di otro banda, e Minister a bisa di ta compronde e necesidad actual. E mes ta trahando pa otorga terenonan pa Arubianonan por produci nan mesun cuminda. Y no ta descarta e necesidad di piscadonan. Asina el a busca conseho di tur instancia cu ta cay bou su encargo, incluso Comision Flora y Fauna y tambe Directie Natuur en Millieu. Pero tambe a Minister a presenta un conseho di Direccion di Agricultura, Cria y Pesca cu ta cay bou Minister Romero. Den e conseho aki di Juli 2018, DLVV ta cita conseho di Comision Flora y Fauna y tambe ta duna un conseho amplio con lo por regula pesca en general pero sigur tambe uzo di harpun. “No ta di awor tin consehonan. Ta pa varios aña caba a sugeri e pasonan pa cana. Ami ta awor tin 6 luna den e discusion.”

Segun Lopez Tromp, si for di e momento cu e consehonan a drenta a cuminza traha riba cambio di ley, e proceso por a cana su caminda y lo por tabata un ley, cu ta permiti piscamento cu harpun bou condicionnan y cu control y sancion, cumpliendo cu e rekisito di sostenibilidad.

Andin Bikker

Pa Minister di Husticia Andin Bikker, su enfoke ta pa busca solucion. E Minister a ilustra henter e trayectorio cu no a logra nada pa e piscadonan cu no a stop di pidi pa eliminacion di e prohibicion. El a splica Parlamento cu e ta kere cu inicialmente a bin un conflicto ora cu a trata di hinca dos asunto den un maneho di tolerancia, esta eliminacion di algun pisca di e lista di proteccion y tambe e uzo di harpun. Sinembargo, e mes ta kere cu tin procedencia pa un maneho di tolerancia, manera Tweede Kamer na Hulanda mes a indica,

Y e ta convenci cu hasta esnan cu kier pa bolbe permiti uzo di harpun pa pisca ta mas cu dispuesto pa cumpli cu tur condicion stricto. El a mustra cu den pasado, Gobierno anterior a permiti e uzo di e haak pa pisca Lionfish, y un harpun regula, den zona regula y riba piscanan cu ta permiti segun grandura y periodo mester ta posibel.

Argumentonan

Aunke cu e reunion no tabata uno di debate. Presidente Adi Thijsen a permiti e Parlamentarionan hiba palabra, y mester bisa cu mayoria kier un solucion pa piscadonan. Ricardo Croes di RED tabata kier sa ken ta esnan den Comision Flora y Fauna y si tin piscado den e comision. Como yiu di un piscado cu a perde riba lama, e ta haya e decision pa prohibi algo descabeya. E ta de acuerdo cu mester regula segun temporada y tipo, pero no por ta asina cu tur cos ta un prohibicion. “Pone man na curason. Aki no a Hulanda. Hende no ta pisca pa smaak, sino pa biba.”

Shailiny Lee a urgi pa ta practico y despues di hopi tempo ta discuti cu a bira ora pa solucion. E parlamentarionan di MEP tambe tabata kier pa permiti e uzo di harpun, basa riba condicion y regulacion. Mester bisa cu su coleganan di fraccion tur a enfatisa e punto aki, esta cu kier un solucion.

Arthur Dowers di AVP di su banda a bisa cu ta parce cu un problema di Conseho di Minister a bin Parlamento y cu ta e Ministernan mester yega na un acuerdo. E mes no ta kere cu un maneho di tolerancia ta na su luga, y mas bien, tolerancia ta ora cu no ta aplica un ley. E ta kere si cu si kier permiti piscamento cu harpun bou condicionnan y mara na permiso, anto e lo nifica hopi mas trabou pa Kustwacht cu ta e instancia responsabel pa e control. Otro miembronan di su fraccion a sostene e pensamento cu Ministernan mester bin cu contesta.

Discusion Romero-Lopez Tromp

Mester bisa cu durante e contestanan di e Ministernan a bin un discusion entre Minister Lopez Tromp y Minister Romero ken mester percura pa elimina e prohibicion. Segun Minister Lopez Tromp e conseho di DLVV a bisa cla cua ta e caminda cu mester cana y cu por reactiva e ley di pesca pa regula e proceso. Romero di su banda a argumenta cu e prohibicion di e harpun ta den e ley di proteccion di naturalesa. E reaccion di Lopez Tromp tabata cu si no regula pesca, pone e condicionnan, control y sancion den e ley di pesca, e ta nifica cu di mes basa riba e ley di naturalesa, lo no permiti e harpun. Den otro palabra, regula pesca y e ley di naturalesa lo permiti e harpun basa riba condicionnan. “Mi ta kere ta importante pa Sr. Romero percura cu tur piscado tur registra segun rekisitonan, Minister Bikker tuma e encargo di mantencion di ley y regulacion. Di nos parti tur conseho a bay pa wak ki paso pa tuma, basta cu tin bista ken ta hacie y cu tin bon regulacion,”

Esey tabata momento cu Minister Bikker a sinti cu e por presenta un solucion na Parlamento otro siman, ya cu tur partido a mustra disponibilidad. El a propone pa e mes skirbi un proposicion di ley teniendo na cuenta tur conseho y trece esaki pa deliberacion cu Parlamentarionan. E palabracion ta cu esaki lo sosode diahuebs awor.