Hopi di nos ta sigui tur dia e cifranan cu DVG y Hospital ta divulga. Esey tin su motibo. Nos ta den un situacion cu mester mehora, con cu ta. Felizmente, nos por mira cu den ultimo dianan e cantidad di persona contagia nobo ta bahando, mientras un grupo sustancial ta keda declara recupera. Nada di canta victoria, pero ta di spera cu nos ta sigui den e rumbo aki. Y den esey ta bira tempo si pa nos cuminza comprende cu mester di cooperacion di tur.

Pero ora bisa esey, ta necesario pa tur hende por coopera tambe, y esey a base di bon informacion. Nos kier referi aki na un entrevista den nos edicion di ayera cu un representante di un agencia funerario, unda e ta conta di e desafionan cu nan ta topa, specialmente den caso di un persona cu a fayece di Covid y cu ta requeri cierto maneho di e funeraria, pa garantisa cu no ta contribui na propagacion di e virus a traves di e acto funebre. Por acudi demasiado hende cu ademas no semper ta mantene tur norma di precaucion, en vista tambe di nos tradicionnan na momento di despedi di un familiar o amigo cu a fayece. Preocupante den esaki ta cu e ta señala cierto reserva cerca famia pa reconoce cu e persona a fayece a consecuencia di e virus, o hasta, den caso cu e persona no a fayece na Hospital, ta ignora totalmente cu e posibilidad ta existi cu e fayecido tabata sufri di e malesa. Pior ainda, no tin prueba obligatorio pa constata, posteriormente, cu ta trata di un caso di Covid. Seguidamente ta dificil pa e funeraria impone medida di seguridad na entiero o cremacion pa limita posible contagio, si e famia no ta mustra comprension y no ta duna nan aprobacion.

Pakico awor repiticion di loke a aparece caba den Bon Dia Aruba? Pasobra esaki ta bay hopi mas leu cu responsabilidad individual di ciudadano, esaki ta toca responsabilidad gubernamental. Ta autoridad gubernamental so por ordena cu ta haci prueba di Covid riba cada fayecido, te proximo aviso. Realmente nos a spera cu esey lo ta e caso caba, den cuadro di limita e posibilidad di contagio den famia, cu na e momento aki ta e fuente principal di contagio. Y no mester bisa cu no tin caso comproba di persona cu a fayece na cas teniendo e virus, hasta caso cu no a haya ningun atencion di autoridadnan.

Nos no ta bisa pa critica pa critica. Nos ta trece esaki dilanti pasobra aunke nos a mira felizmente cu ultimo siman tin un tendencia di descenso den e cifranan di caso positivo y di caso positivo activo, pero no por ‘laga slack’ awor. Y na mas di mil caso activo e trabao pa haci un ‘contact tracing’ efectivo ta parce nos gigantesco. Aki ta bin otro elemento aden y esey ta cu na e momento aki ya ta cuminza papia di ‘herd immunity’. Esey ta zona bastante positivo y neutral, pero e no ta. Herd immunity ta significa cu ta opta pa no hiba mas un maneho di ‘contact tracing’ y trata di isola cada caso di contagio, sino cu ta trata di protege e gruponan mas vulnerable y por lo demas ta warda con e virus ta sigui su caminda den comunidad, te cu un porcentahe asina halto ta contagia caba, cu e virus ta cuminza mengua pasobra no tin tanto hende mas pa contagia. Ainda e no ta zona malo? No, pero e tin un prijs. Y esey ta cu sin duda algun tin hende cu ta haya e virus di tur manera, cu consecuencia cu nos ta bay haya un cierto cantidad di fayecido promer cu e ‘candela di e virus paga’. Si pa e tempo ey tin un vacuna disponible, mihor ainda, aunke no tin vista riba esaki ainda.

En todo caso, e hecho cu ta cuminza papia, y di banda oficial, di herd immunity implicitamente ta un reconocimento cu e maneho den ultimo lunanan no a funciona, loke ta obvio tambe pasobra realmente e brote di inicio di augustus, cu ainda tin nos na un nivel di mas di 50 caso nobo pa dia, no mester a tuma lugar nunca. Y keto bay nos ta tende di caso den comunidad unda pa falta di guia peligro di contagio ta sigui halto sin cu acompañamento adecua ta parti di e atencion. Nos no por kita e impresion cu ainda no tin e consciencia den comunidad y den gobernacion cu e crisis di salud aki ta defini tur cos cu nos kier haci. No ta cuestion di ‘busca balanza entre economia y salud’: sin solucion pa e crisis di salud nos lo no tin economia, pasobra tur cos ta depende di hende di exterior cu mester haya nos isla sigur pa por bin. Y siendo un di e casonan mas grave na mundo nos no por reactiva nada. Esaki riba tur e otro problemanan cu tin, cu un parti grandi di e poblacion sin trabao o cu salario malamente corta, y un gobierno cu ta core pa su responsabilidad di duna claridad na comunidad unda nos ta bay. Nos ta bay pa herd immunity anto, como maneho o pasobra realidad ta pusha nos den e direccion ey?