E asuntonan interesante y importante den e dianan aki ta tumando luga na Den Haag. Prome tabatin e encuentro di cada seis luna di IPKO, sigui pa e debate y negociacion tocante e proyecto di ley di Reino pa duna bida na e areglo di disputa na nivel di Reino, cu gobierno Hulandes a manda pa parlamento pa aprobacion. Como cu ta trata di un ley di Reino, e islanan tabatin derecho di tin nan representantenan den e sala tambe, cu posibilidad di trece amienda dilanti.

A haci uso di esaki tambe, y un di e amiendanan ey, di nos actual presidente di Staten, den forma modifica, a logra haya un mayoria den Tweede Kamer tambe. Di e manera aki nos lo haya un seccion, o camara, special di Raad van State cu lo bay atende e casonan di disputa den futuro. Di nan banda e islanan no a logra nan meta den e sentido cu ta keda posible, den caso di gran emergencia, pa gobierno di Reino actua sin cu procedimento di apelacion ta bay stroba nan actuacion contundente ora mester. Aki ta unda Raymond Knops a logra haya comprension di mayoria di e sala. En todo caso, un dia sigur fructifero pa e delegacionnan di e islanan y pa henter Reino.

Di otro banda, ta manece awe cu otro asunto pa atende cu specificamente pa Aruba ta resulta hopi menos agradabel cu e sucesonan di ultimo dianan den parlamento Hulandes. E campo di bataya ta move pa sala di reunion di Conseho di Ministro di Reino pa trata e asunto di e ley di supervision di Aruba (LAft) cu a keda modifica di tal manera cu e supervision di gobierno di Reino no ta aparece aden mas. Manera nos por lesa den mas detaye den un articulo den e edicion aki, Knops a tuma e caso di e conflicto cu a surgi entre gobierno Hulandes y gobierno di Aruba pa loke ta e cambionan grandi cu parlamento di Aruba a haci den e ley di supervision como ehemplo pa ilustra un situacion cu ta exigi accion rapido y contundente di gobierno di Reino. Den su discurso el a uza claramente e palabra “ingrijpen” mustrando su disgusto pa loke a sucede den parlamento di Aruba dia 6 di juni ultimo.

Te awor e parlamentario y ministronan concerni a presenta un actitud bastante relaha, manera cu ta algo masha normal a sucede y no ta mustra tanto preocupacion pa loke por ta sucediendo proximamente. En todo caso, cu reces practicamente cuminsando y secretario di estado Raymond Knops papiando di caso urgente cu merece atencion inmediato, no ta logico pa pospone medida pa coregi e asunto te despues di reces. P’esey cu nos ta pendiente di medida cu lo tin consecuencia di inmediato pa gobierno di Aruba. Y kico e medidanan por ta? Logicamente, na prome luga reestablece e supervision financiero di gobierno di Reino. Si e parlamentarionan concerni na Aruba a kere cu ta asina simpel ta deshaci di supervision di Reino, anto nan ta mal kiboca. Cu e mesun velocidad cu nan a kere cu nan ta elimina e supervision, gobierno di Reino por instala esaki atrobe, sin cu gobierno y parlamento di Aruba por detene esaki. Lo mas probabel ta cu lo bin un ley di Reino cu e mesun contenido cu e ley di supervision Arubano (LAft), cu na su turno ta casi copia di ley di supervision financiero pa Sint Maarten y Curaçao. Di e manera aki e circulo ta rond y Aruba ta ‘end up’ na e mesun luga cu e dos otro islanan, si nos no tabata t’ey caba. Manera nos a bisa na varios ocasion: no ta na nos pa dicidi si tin supervision financiero, esey ta un asunto di Reino pa dicidi na ki momento nan mester eherce nan funcion obligatorio pa garantisa bon gobernacion, financiero, den e caso aki.

Tur esaki lo ta bay sucede a menos cu gobierno, y e parlamentarionan cambia di idea y ta dispuesto pa lubida e proyecto di ley aproba di a 6 di juni y pasa un proyecto di ley nobo, cu solamente e cambionan palabra entre gobierno di Aruba y di Hulanda den e protocol di november 2018. Nos no ta mira mucho indicacion pa ta optimista cu esey lo bay sucede; e lo ta un derota demasiado grandi pa e fraccionnan cu a sostene e cambionan aki y cu esey e introduccion di un ley di Reino di supervision lo bira realidad pa e proximo añanan.

Loke ta keda, sin embargo, ta e pregunta pakico e partidonan den coalicion a tuma e rumbo aki, si nan por tabata sa di antemano cu e reaccion di gobierno Hulandes lo ta den e direccion aki. O, talbes esaki ta e manera pa no tuma accion den materia financiero, no tuma e pasonan impopular cu nan mester tuma, y laga Hulanda ‘take over’? Nos no kier pensa cu ta esaki tabata e proposito, pero en todo caso si lo bay ta e resultado di e aventura aki. Ironicamente, di e manera aki e famoso ‘autonomia’ ta keda mes o mas distante ainda cu si a cumpli cu e compromisonan haci, y no ta bon inicio pa campaña electoral 2021 tampoco.