editorial 2_15_1.jpg

Ya ta dos aña pasa cu Aruba a pasa den e siman mas scur y dificil di e ultimo decadanan. Intervencion di Reino den situacion financiero gubernamental a pone cu Prome Ministro di Aruba a bay den welga di hamber, pa demostra su inconformidad cu e decision di instrui Gobernador pa no firma e ley di presupuesto 2014, cu a caba di keda aproba pa parlamento.

Pa hopi Arubiano tabata momento di berguensa grandi, di mester biba den un pais unda e prome mandatario no ta al tanto di su responsabilidad nan como autoridad maximo y ta rebaha su mes na insulto hopi grandi na adres di Gobernador. Ademas tur esey a tuma luga dilanti di oficina di representante di Rey, creando posibel situacion peligroso pa cual e tabata y ta e prome yama pa evita. En todo caso, e periodo ey felizmente no a dura tanto,  y e welga a termina sin resultado.

Ni tanto apoyo  e Prome Ministro no a haya tampoco for di pueblo. A cuminsa un accion di firma na fabor di e welguista cu nunca a keda divulga pa e partido. En cambio, ciudadanonan den apoyo na Gobernador a cuminsa un accion di firma cu a logra yega na 10.410 firma den apenas 10 dia, cual nan a keda entrega na Gobernador. Un website conoci cu sigur no ta contra Prome Ministro a tene un encuesta digital cu tabatin como resultado 2/3 parti na fabor di Gobernador y 1/3 na fabor di Prome Ministro. Actualmente e mesun website ey tin un encuesta interesante tocante aceptacion of no di CAFT, unda cu tambe 2/3 ta na fabor di supervision financiero y solamente 1/3 contra.

Si di prome momento caba tabata bisto cu gobierno no tabatin tanto apoyo pa nan protesta, dos aña despues por mira cu hopi cos a cambia. Dos aña pasa tabata inimaginabel cu gobierno di Aruba lo a acepta un supervision financiero, imponi pa Reino. Es mas, e conflicto a surgi pasobra Prome Ministro a bay di acuerdo caba cu supervision den un declaracion conhunto unda riba su peticion tabata papia di CFT sin uza e siglanan ey. Finalmente, mirando e consecuencia di a acepta caba, el a dicidi di bay contra na ultimo ora.

A base di e Decreto  Real (KB) a tuma luga revision di e presupuesto 2014, pero e asunto no a keda completamente regla y na 2015 a cuminsa surgi problema y discrepancia atrobe. Despues cu Plasterk y su man drechi Director General van Zwol a bin Aruba fin di april 2015, cu e tarea pa regla e asunto ‘por la buena o por la mala’, por fin gobierno di Aruba a baha cabes y a palabra pa hinca e supervision di Reino den un ley di Aruba mes, en bes di acepta e ley di Reino encuanto supervision financiero.

 E ley di Aruba aki no ta diferencia den nada di e ley di Reino cu tin pa  Curaçao y St. Maarten. E acuerdo tabata solamente pa gobierno di Aruba, y e fraccion di gobierno den parlamento por scapa cara, bisando cu: ‘no ta Hulanda a impone, ta nos mes a pasa un ley di nos mes…’. Tabatin hopi hende den e dianan ey cu tabata cana cu un sonrisa riba nan cara, cada biaha cu nan corda riba esaki y ta pensa:”Bay ta gaba cu ta bo mes a pone e cabuya rond di bo nek, esta un logro”. Sinembargo, den e mundo aki no ta e envoltura ta importante, sino e contenido mes. Y esey ta cu e supervision a bira un echo asina acepta caba, cu ya e no ta tema di discusion mas.

Mester bisa cu e supervision, pesar di duda di hopi hende, tabatin su efecto caba. Pesar di e trikinan pa baha gasto riba papel so, manera e regalo di 61 miyon na SVb, tin avance tambe den administracion financiero di Aruba y esey ta ganashi pa nos tur. No por ta asina cu nos ta desea cu gobierno sigui bay malo den su maneho financiero, djis pa un posibel probecho politico. A final de cuenta, ta nos tur mester paga loke tin caba montona na debe grandi. E aña aki mes lo bin acerca un 100 miyon extra na debe, pasobra ainda ta gasta mas placa cu loke ta drenta. Fin di aña nos debe lo ta na 84 % di GDP y esey yama keto bay ‘zona di peligro’…

Positivo ta tambe cu cuatro biaha pa aña tin un rapport obligatorio riba e situacion financiero, compara cu presupuesto di e aña. Y e bon ta tambe cu e rapportnan ta bira di conocemento publico, no pasobra gobierno ta divulga nan pero pasobra nan mester duna parlamento, y oposicion tambe. Di e manera aki nos por bisa cu e tiki transparencia cu tin no ta danki na gobierno, pero mas bien pesar di gobierno, cu ta desea di mantene tur cos tapa, manera ta sosodiendo den e caso di e acuerdo cu Citgo atrobe. Specialmente ora gobierno cuminsa papia di transparencia, cuminsa sospecha cu tin cos di sconde…