Biologo marino ,Byron Boekhoudt.

Naturalesa no tin prioridad aki, segun biologo marino Byron Boekhoudt. E ta bisa esaki den contexto cu Aruba ta e unico isla den Caribe Hulandes cu no tin un parke marino. Y den e region Caribense nos ta un di e ultimo cu ainda no tin un parke asina.

 Biologo Marino  Byron Boekhoudt a referi na e estudio ultimo y proposicion cu e investigado Mericano Raven Walker a bin cu ne, durante un charla pa controla te un nivel sostenibel e poblacion di Lion Fish na Aruba (lesa mas di esaki akinan). A pesar di tur esfuerso cu a wordo haci ainda falta mas pa logra e meta di durabilidad aki.

Sr.  Boekhoudt a destaca e trabou di investigacion cu sra. Walker ta bin realisando pa varios aña caba, uzando Aruba como modelo pa desaroya un programa di piscamento; pero baho cierto control riba e pisca invasivo aki. Ademas pa haci di dje un piscamento sostenibel na termino largo. Recientemente nan a publica un documento cientifico cu ta mustra algo positivo pa Aruba; y e ta habri caminda y crea speransa  atrobe pa nos establece nos mes den nos region y sigui expande e conocemento di nos ref nan y bida marino na Aruba. Nan a yega di haci presentacion caba na  Isla Caiman y ultimo biaha na Mexico, locual e ta cualifica como “algo positivo”.

E ta haya cu esaki ta e parti cu  Aruba Reef Care hunto cu otro partnernan kier a haci particularmente durante e ultimo tres aña, unda tin mas avance y conocemento rond di e presencia di e pisca invasivo aki. Sinembargo e ta lamenta cu e tipo di investigacion cientifico aki, tampoco conservacion di medio ambiente y naturaleza no ta un prioridad halto na Aruba.

Naturalesa no ta un prioridad
E tin añanan na Aruba cu ta luchando y na final e ta sinti cu nan ta cansa y perde forsa ‘pasobra bo no ta sinti energia bini bek’.  Naturalesa ta wordo kibra pa duna prioridad na proyectonan di infrastructura y hotel y mas hotel. Pues e ta haya cu lamentablemente esaki ta algo cu na Aruba ta un realidad pa nos. E ta spera cu den e temporada di eleccion aki e topico aki por bini den e debate; y elaboracion di programanan di partido por inclui e parti di proteccion di medio ambiente.

E ta haya cu nos bida marino tin mester di mas proteccion; ya cu nos ta e unico isla den Caribe Hulandes  y un di e ultimo den nos region Caribense cu no tin un parke marino. E ta haya un tiki berguensa cu un pais cu tin un GDP halto cu ta profila su mes como un isla cu ta busca durabilidad. Pero di otro banda tin cosnan cu ta sosodiendo y cu ta afecta nos lama y bida marino.

E ta haya cu no solamente riba lucha di Lion fish, pero riba otro tereno Aruba ta un isla isola den nos region; compara cu otro islanan. E especie invasivo aki ta afectando henter region y e ta haya cu mester lucha hunto, no solamente e islanan di Caribe Hulandes pero full nos region y paisnan bisiña.

P’esey e ta elogia e charla cu sra. Walker a haci ya cu e ta duna un bista y mustra cu nos por haci cosnan otro. E ta trece ciencia na Aruba y balora e bunitesa di nos naturaleza; pero alabes exponiendo su fragilidad cu e tin. E meta ta di  por sigui aumenta y pone mas prioridad ariba loke ta ciencia, pero tambe conservacion di areanan natural.

“E tin su balor cu ne y nos a gosa di dje caba; pero nos futuro generacionnan tambe mi ta haya cu tin un derecho di gosa di algo”, sr. Boekhoudt ta bisa.

E ta haya cu nan por haci hopi cos na Aruba; y nan ta haciendo nan na un base boluntario. E  ta kere cu ideal ta cu lo tin un fuente di fondo, ya cu nan ta ripara cu nan tin hopi entusiasmo pero nan no tin e fondo pa entre otro  bay sambuya y haci e sondeo pa traha data riba poblacion di Lion fish. Si no ta pa e tipo di iniciativa aki cu ta bin di un studiante y investigado di afo, nan por  haya un impulso. Pero structuralmente na Aruba no tin un infrastructura y fuentenan di fondo cu nan por aplica pa realisa cierto investigacion. “Eynan ta unda nos ta keda pega hopi biaha”,  sr. Boekhoudt ta expresa.