Den nos edicion di awe atencion pa desaroyo actual den adicion di palabra o expresion nobo den nos idioma, pa cual ya ta existi un palabra o expresion pero cu asina mes ta surgi iidea pa un variante nobo. Na promer instante nos ta trata solamente e fenomeno, pa despues inclui un opinion tocante e necesidad o hustificacion di e uso di tal palabra o expresion.

Segun acontecimento den nos region y resto di mundo ta surgi caso unda ta resulta cu nos no tin un traduccion adecua o uno cu no ta bon conoci. Recientemente nos a topa asina cu e caso di un ‘statute of limitations’, loke na Hulandes ta un ‘verjaringstermijn’. Na Spaño e traduccion lo ta un ‘plazo de prescripción’. Kico te awor tabata usa cerca nos? Ban cuminza na kico esaki ta referi. Ta trata di e periodo, stipula den un ley, pa cual un asunto ta valido. Esaki por ehemplo, pa ta suheto na persecucion penal, o por ta trata di un periodo dentro di cual Servicio di Impuesto por exigi cumplimento cu un cierto ley di impuesto pero despues no mas. Naturalmente tin un variedad considerable di e tipo di periodo aki den leynan di nos pais, manera den tur otro.

E version Hulandes ta esun mas usa actualmente, ya cu esaki tabata loke ta bin di e idioma huridico mas usa, pa motibo obvio. Pues nos ta tende hurista ta papia di ‘verjaring’ y cu ‘e asunto ey a verjaar’. Riba su mes e termino ey ta duna bastante claridad: e añanan estableci den ley pa tal tipo di caso a vence, o a caduca. Si nos no ta satisfecho cu esey anto nos por bay busca cerca e otro idiomanan. E version Spaño ta duna un poco problema, pasobra nos no ta custumbra cu e uso di e palabra ‘prescripción’ den e contexto aki, sigur tambe pasobra di banda di Ingles nos ta custumbra cu e termino ‘prescription’ loke ta ser usa pa otro asunto atrobe, manera pa medicamento (prescription drugs) o bril (prescription lenses). Di tur manera, e termino na Spaño ta referi tambe na algo ’prescribi’, esta e termino o periodo cu ley ta duna pa vencimento o caducidad di un cierto asunto. Awor, kico pensa di e variante Ingles? Un traduccion literal di ‘statute of limitations’ ta duna nos un ‘estatuto di limitacion’ o un ‘statuut di limitacion’? Esey tampoco ta satisface pasobra nos no ta custumbra pa usa e termino ‘estatuto’ p ‘statuut’ den e contexto aki. Pa kico si nos ta us’e? Esey tambe ta limita y di otro orden. Nos conoce ‘Statuut’ , e acuerdo fundamental cu ta regla asunto di Reino Hulandes, y ‘statuut(nan)’ (estatuto) cu ta e reglanan legal di un organizacion. Esey na Ingles atrobe no ta loke nan ta comprende bao di e termino ‘statute’. E ta referi primordialmente na un asunto cu ta regla den un ley formal, esta aproba pa un organismo legislativo. Esaki pa distingui tambe di regla legal estableci via hurisprudencia, veredicto di corte por ehemplo cu ta establece norma pa caso cu ta sigui despues. Na Ingles e statuutnan, e reglanan legal di un organizacion o entidad ta ser yama ‘articles of incorporation’ o ‘articles of association’ depende di tipo di organizacion y tambe tin diferencia entre custumber den cierto estado (na Merca).

Finalmente, kico ta mihor pa usa anto na Papiamento? Nos ta kere cu promer cu tur cos, lo ta logico cu ta conserva loke nos ta usa pa tanto tempo caba den e ambito huridico, esta e ‘verjaring’. Si nos ta desea di crea algo netamente di Papiamento, lo por ta un ‘termino o periodo di vencimento o caducidad’. Esaki naturalmente no ta mas cu un opinion y nos lo semper yama bonbini na un sugerencia mihor. En todo caso, e traduccion literal di e termino Mericano ‘statute of limitations’ no ta parce nos esun mas apto.