ATIA (Aruba Trade and Industry Association) a tuma nota den medionan di comunicacion cu atrobe sindicatonan a expresa nan intencion cu nan lo bay rebaha nan oranan di trabao cu 1 ora pa dia. Den opinion di ATIA esaki lo tin un impacto negativo, pa no bisa desastroso, pa comercio di Aruba y su recuperacion.

Aruba awo ta den un estado di recuperacion. Na 2021 segun reportahe di Januari 2022 di AHATA, ocupacion di hotel a recupera 67% compara cu 2019 (prome cu e pandemia di COVID19). Dicon e cifra aki ta importante, ta paso e ta duna un indicacion con nos unico pilar economico, esta turismo, ta recuperando poco poco. E efecto di recuperacion di turismo ta afecta e recuperacion di comercio na un manera directo y indirecto. Por ehempel hotel of restaurant ta cumpra di mayorista of turista ta cumpra den supermarket of restaurant, cu ta un efecto directo. E efecto indirecto ta cu localnan ta usa nan salario y tips pa haci nan compras y otro pagonan di tur luna.

Manera a indica akiriba, e efecto di turismo ta afecta comercio den su total den un of otro manera. Mas turista bin Aruba, mas nos ta recupera, mas comercio lo crece y asina tambe e ingreso di impuesto lo crece cu ta yena e caha di gobierno. Awo cu no tin sosten di likides mas di Hulanda, ta di importancia primordial pa Aruba su economia cuminsa draai bek.

Kico esaki tin di haber cu e sindicatonan y e recorte di 12.6%. Nos como representante di e comerciantenan ta mirele diferente. Den nos opinion, nos empleadonan publico y nos aparato gubernamental di berdad a recorta 12.6% (anual) pero esey kiermen cu den un pandemia unda miles di trahador a perde nan trabao, e empleadonan gubernamental tabata tin e siguridad di 87.4% di nan salario anual pa 2020 y 2021. Nos por bisa cu en general comerciantenan a perde hopi mas cu esey den mes un temporada y nan empleadonan no tabatin seguridad di nan empleo si no tabata pa e ayudo di “loonsubsidie”.

Nos di ATIA ta empatetico cu e situacion di nos empleadonan publico, pero nos ta suplica pa ban tene un tiki mas pasenshi y tene e avenida di dialogo habri pa bin cu solucion sostenibel. E sugerencia di e Sindicato di Aduana Aruba (SADA) ta pa traha un ora menos pa dia. Traha un ora menos pa dia ta igual na 33 dia extra di vakantie pa aña, esey kiermen cu hunto cu 13 ATV dag y ban bisa 20 dia di vakantie, lo iguala na 66 dia di vakantie pa aña, cu ta mas cu 3 luna di vakantie. Si nos no subi productividad, con e por ta sostenibel traha 9 luna y wordo paga 12 luna (of mas) pa aña? Pa un compania opera sostenibel e produccion (output) mester keda mes un cos of mas mes pa por absorba e extra gastonan aki.

Es kiermen cu den 9 luna un empleado publico tin cu produci tambe mescos cu e tabata produci prome. Si e empleadonan publico no produci adecuadamente gobierno lo mester busca mas trahador cu tin su consecuencia cu Gobierno tin mas gasto ainda, hincando pais Aruba den un circulo vicioso.

Den e caso di Sindicato di Maestro Aruba (SIMAR) pa scol cuminsa un ora mas laat, nos por premira cu e siguiente ta e consecuencia. Si scol cuminsa mas laat, comercio lo mester habri mas laat tambe paso mayoria empleadonan cu tin yiu lo mester bay trabao mas laat, cu ta tranca e start-up di un comienzo dia di trabao, cu ta e parti di mas importante pa mayoria compania, specialmente esunnan cu ta service e sector turistico. Sin laga afo con ta para cu sectornan cu no por ta flexibel manera di sector di cuido, transporte publico, utilidad etc…

Den e temporada aki di recuperacion nos tin cu colabora pa yega na un solucion sostenibel pa henter nos isla progresa. No ban tene comercio, Gobierno, y pueblo en general rehen cu solucionnan manera esunnan sugeri paso al final ta e empleado publico y Gobierno di Aruba ta keda perhudica paso lo tin menos ingreso pa caha di Gobierno. ATIA ta sigui urgi Gobierno pa no solamente busca manera pa subi ingreso so, pero tambe cuminsa baha gasto structuralmente y traha mas eficiente pa asina Gobierno tin likides suficiente pa paga su empleadonan publico na un nivel adecua.