E siman aki, mientras ta mas importante pa enfoca riba e cosnan grandi cu mester tuma lugar, nos ta keda pega den e discusion tocante e BTW cu a keda posterga – o cancela y na su lugar gobierno lo aumenta BBO. Asina lo por cobra como 100 miyon extra na 2023, pa purba presenta un presupuesto balanza. Gobierno oportunamente ta kita atencion di comunidad for di e otro cosnan cu lo bay introduci, pero muy probablemente nan ta laga e trabao ey na gobierno Hulandes, cu lo impone e demas cosnan aki awor y den e proximo añanan. Pesey ta importante pa nos re-enfoca riba e totalidad di asunto cu mester keda regla relaciona cu e proceso di conseha un aanwijzing y e intentonan pa evita esaki.

Laga nos cuminza cu evalua loke nos sa na e momento aki. Nos sa cu na inicio tabatin un lista specifico di deseo di CAft cu nan ta haya cu gobierno lo mester sigui pa haya aprobacion di presupuesto 2022. Nos Promer Ministro a pasa un bon parti di su vacacion na Hulanda pa atende e asuntonan aki, y na su regreso nos no a haya nada di tende, salvo e asunto di gasto di personal unda e mes a declara cu a keda un diferencia di opinion entre CAft y gobierno di Aruba. Tocante e otro topiconan nada. Awor, nos por comprende cu no por divulga tanto informacion detaya tocante e puntonan riba mesa, pasobra posiblemente no tin un situacion final unda a caba di trata tur. Y naturalmente ta na gobierno di Reino pa tuma decision final den e asunto. Kico anto nos mester pensa di e mensahe di nos Promer Ministro? Cu no a logra yega na un acuerdo completo, y por lo tanto tin un aanwijzing na caminda, aunke e no por bisa esey cu tanto palabra?

Di loke nos ta tende na Hulanda mes, e ambiente entre gobierno di Aruba y esun di Hulanda ultimamente no ta positivo. Mas persona a ripara cu recientemente, na e ceremonia di cambio di mando na Marinierskazerne e unico representante di gobierno di Aruba tabata nos Gobernador… For di Hulanda a haya tende, via gobierno di Aruba mes, cu e deliberacionnan cu gobierno Hulandes y CAft a bay den bon ambiente, pero pa loke ta resultado di e conversacionnan nos lo mester warda te ora cu e proximo reunion di Conseho di Ministro di Reino tuma lugar.

Awor, kico ta e puntonan di cual gobierno no ta bisa nada, y cu CAft a ripiti den su ultimo carta di notificacion di e conseho pa un aanwijzing? CAft a mustra e.o. riba e motibo pakico nan ta enfatiza e urgencia pa cuminza atende e debe grandi di Aruba: den e periodo 2023 – 2027 Aruba tin mas di 4.000miyon florin di debe cu ta madura y mester refinancia. Mirando e situacion di mercado internacional, unda interes en general ta subiendo continuamente, ta importante pa inicia saneamento di finanzas publico awor mes. Fia placa via Hulanda tambe ta bira necesariamente mas caro.Pesey mester limita deficit na 2022 y desde 2023 cuminza percura pa surplus. Por constata ademas cu di e 13 puntonan cu CAft a trece dilanti, gobierno a cumpli cu un so: inclui e suma completo di e cobranza di loonsubsidie paga di mas den e presupuesto multi-anual. Esey ta un di e tareanan facil…

Tambe CAft a trece dilanti cu no ta posible establece e realismo cu e presupuesto multi-anual (2023 – 2026) mester tin. No tin un splicacion bon pa e 160 miyon florin cu e BTW lo mester a trece aden y ademas ta calcula cu pago di interes lo baha a base di logra un surplus di 1% tur aña, mientras cu e presupuestonan mes ta mustra un deficit tur aña te na 2026… Mester financia e deficitnan ey, loke ta costa mas interes… Ta e tipo di contradiccion aki ta causa preocupacion na Hulanda. No ta un cuestion cu Hulanda ‘ta maha djis pa gana di maha’. Ta facil pa purba bende e imagen ey cerca publico, cu e griteria barata tocante ‘colonialismo Hulandes’, pero esey no ta cambia e realidad actual.

Den e dianan aki tin na Aruba e equipo di e Tijdelijke Werkorganisatie (TWO) Hulandes pa evalua ki avance tabatin cu e Landspakket acorda. No ta ni interesante pa haya sa mas di esey, pasobra di tur manera e avancenan ey ta minimo. Esey no ta solamente, ni na promer lugar, a causa di e cuadronan experimenta cu gobierno di Aruba no tin disponible pa traha riba e diferente tareanan palabra. E causa principal ta cu gobierno, en general y no solamente esun actual, no tin den nan DNA pa ta pro cambio, mucho menos exigi di e aparato publico pa traha cu diligencia riba e proyectonan acorda. Claro cu publicamente nunca lo admiti esey, nan ta obliga pronuncia nan mes na fabor di tur e cambionan positivo cu mester bin. Realmente e asunto di BTW, cu no a keda cla na tempo pa introduci, ta un ehemplo bibo di e ‘mala gana’ cu ta existi pa introduci algo cu Hulanda y IMF ta haya importante, y cu tin cierto apoyo tambe den sector priva, pero cu gobierno aparentemente no ta desea. Seguidamente ta logico tambe cu ta laga e medidanan importante na Hulanda, pa por ‘laba man’ bisando cu no ta nan a tuma medida. Esey nos lo haya sa pronto.