editorial 2_15_1.jpg
Perspectiva pa cobra ta scur
Definitivamente no tin ‘success story’ di conta ora ta trata di aviacion na Aruba, pa ta mas exacto e intentonan te awe pa lanta y opera compania di aviacion. Na e momento aki un di nan (Tiara Air) ta den corte bringando un demanda di bancarota for di ex trahadonan. E compania no ta opera pero ta pendiente di un pago grandi cu mester bin di Venezuela. Un storia di casi tur compania di exterior cu ta bulando o tabata bula riba e pais aki, cu nan no ta logra haya e pago pa servicio brinda den divisa. Segun cu e situacion na e pais aki ta bira mas dificil, e probabilidad cu e pagonan lo sucede algun dia, ta birando mas y mas chikito.
Banda di Tiara, Insel Air cu ta opera ainda, ta buscando ayudo gubernamental pa por mantene nan operacionnan, y tin hopi mas placa staciona na Venezuela. Otro compania di Aruba tabatin problema grandi interno cu a bay para te den corte. Esey no ta e mesun problematica aki, pero djis pa ilustra cu e ‘problema Venezuela’ ta solamente un di e menasanan empresarial cu un compania por haya riba su caminda. Pero nos ta concentra aki riba e problema specifico di nos bisiña grandi.
E caso no ta un asunto di algun luna, ni di algun aña atras. Pa varios aña caba, a bira bisto cu mas y mas Venezuela lo a hay’e den problema di pago, pa falta di divisa pa mantene e pais operando. E problema a empeora principalmente ora cu tanto industria como agricultura na Venezuela a cuminsa cay, y gobierno a opta pa cuminsa importa tur cos loke e pais mester. Tur esaki a bin cay riba un solo empresa (grandi), PDVSA, e empresa petrolero nacional, propietario di tur recurso y facilidad cu tin di haci cu petroleo. Pero ni e tamaño di e compania aki por a garantisa cu e pais por a tene cabes riba awa. Ora mester paga cuminda y tur otro cos cu e pais mester pa 30 miyon hende por biba, mientras cu e compania mes mester inverti na grandi djis pa por mantene su nivel di operacion, algo chikito bay malo, ya tin problema grandi. Y loke a sucede finalmente desde 2014 cu prijs di petroleo cu a cay na casi mita di loke e tabata, a haci imposibel pa e compania logra produci divisa pa sirbi tur dios pareu. 
Ademas di e manera aki e gerencia di e compania a bira mas y mas tereno di operacion di e partido na mando, pasobra practicamente dirigi e financia di e compania tabata igual na dirigi asunto financiero di e pais. Asina a bira ‘normal’ cu e compania mes no por tuma su decisionnan pa loke ta inversion, por ehemplo, pero mester warda pa mira cuanto gobierno di Maduro ta ranca di nan pa otro asunto, y spera cu por keda algo pa nan atende nan asuntonan. Asina PDVSA a haya problema cu su proveedornan grandi di servicio tecnico specialisa, manera un Halliburton. Y sin e companianan super specialisa aki no tin produccion di petroleo. 
E pregunta cu por surgi awor ta, si nos por conta porfin kico esaki tin di haci cu un compania di aviacion na Aruba… Wel, nos tin miedo cu den e wega di cifra grandi aki, e uniconan cu ta haya pago for di Venezuela, lo ta esnan cu por troce brasa di gobierno di Venezuela. Honestamente ta dificil pa kere cu un compania di aviacion na Aruba, cu mester haya 20 miyon dollar, cu pa e compania ta un suma astronomico, esey sin duda, tin un probabilidad minimo pa recupera algo den e proximo par di aña aki. Y esey ta trece e problema crucial cu ne kico pa haci. E ta un situacion hopi fastioso pa e compania, ya cu semper ta dificil pa bisa na ki momento bo mester bisa “ta basta’, y bo ta absorba bo perdida y termina e negoshi ey cu no tin futuro. Facil pa bisa, pero no ta asina cu practicamente tur negoshi cu bay bancarota tabatin e momento ey, unda mester a corta y guli manda abao, pero cu speransa falso a haci cu a continua pa demasiado tempo, hundiendo cada bes mas capital den e pos sin bom?
Ban bolbe awor na e caso den corte. Nos no ta hues y ta contento di no ta. Sin embargo, por analisa kico ta e opcionnan dificil cu hues tin su  dilanti den e caso aki. Si hues permiti e compania sigui, e no ta operando y no por opera tampoco y por lo tanto no por drecha su situacion economico. Di e banda ey caba, e creditornan no por spera nada. Si corte dicidi cu mester dicta bancarota, e speransa ey tambe a bay perdi y probablemente ningun hende, tampoco e empleadonan cu a entama e caso, lo haya algo. Unico consuelo, despues di e bancarota proclama, nan por haya nan cesantia di banco di seguro social. Un cos ta sigur, sin un milagro no lo bin ningun pago for di e caos cu yama, lamentablemente, Venezuela