Minister di Finanzas y Cultura Xiomara Maduro a ofrece un update pa loke ta trata BBO na frontera cu awor su fecha ta dia 1 di augustus pa drenta na vigor, e mandatario a sigura cu aworaki nan ta contestando preguntanan cu parlamento a haci pa asina sigui su caminda pa parlamento.

Den esaki tambe, el a bisa cu e siman cu a pasa parlamento tabatin encuentro cu gremio comercial pero tambe na Departamento di Impuesto cu hunto cu Aduana a sigui brinda splicacion riba loke ta trata e ley aki cu a premira pa bin na vigor 1 di juli pero door cu nan a tuma tempo pa trata puntonan treci dilanti pa gremio comercial, e ora ey nan a extende e fecha pa 1 di augustus.

Debate publico ta bay tuma luga otro siman den parlamento, entre dia 3 pa 7 di juli, pa asina por debati riba e ley di BBO na frontera. Den esaki tin cambionan cu gremio comercial a trece pa dilanti, un di nan tabata e definicion di e palabra “handelsgoederen” na unda director di Departamento di Impuesto (DIMP), Luanne Gomez-Pieters a duna un splicacion.

Gomez-Pieters a señala cu e siman aki nan a sigui cu e di dos tanda di informacion cu e gremionan comercial y nan preocupacion, loke DIMP ta bin repara den e sesionnan tanto gremio como sector priva tin dudanan di loke ta trata e definicion di e palabra handelsgoederen cu si ta mira con e ta defini awor den concepto di ley, den e Memorie van toelichting tin un splicacion mas amplio di kico ta productonan cu por rebendi y tin poni tambe cu esaki no ta encera productonan cu por cambia di un forma of otro.

“Esey ta trece un tiki desbalansa den interpretacion y tambe preguntanan cu gremio ta bisa kico di berdad nos lo por bay deduci di e BBO cu nos paga na frontera,” el a sigura.

Nan a sinta cu expertonan, expertonan di Departamento di Legislacion unda nan por informa cu e interpretacion y tambe mirando e cuadro financiero cu ta mara na presupuesto 2023 pa cu handelsgoederen ta encera cu “tur producto cu ta importa cu e meta pa rebendi” esaki ta pa mantene e simplesa den ehecucion di e ley di BBO na frontera pero tambe den e derecho di deduccion manera Gomez-Pieters a comenta.

E BBO paga na frontera di tur producto cu por rebendi ta 100% deducibel di e volumen di benta di e comerciante, como ehemplo el a splica cu den supermercadonan e BBO paga na frontera ta pa un rol di keshi, pero tambe pa e rol di keshi cu ta keda corta na slides, corta den bloki of ta pone spicy den dje, ta keda deducibel di e volumen di benta.

E rol di keshi por ser bendi manera e ta pero tambe por haci cierto cambionan cu e meta cu esey tambe por ta rebendi, e meta no ta pa e supermercado us’e pa su mesun consumo sino pa e keshi por rebendi.

Esaki ta conta solamente pa esnan cu ta importa, si ta cumpra productonan local na un wholesaler cu ta registra akinan caba y e wholesaler ta trece producto, ta e wholesaler aki cu tin e derecho di deduccion, no e compania local cu ta cumpra cerca e wholesaler. E BBO paga na frontera door di importacion di tur tienda cu ta bende paña, sapato, keds, articulonan di scol, buki, tas, kiermen cu tur cos cu por rebendi, tin e derecho pa deduci e BBO paga na frontera. Productonan cu ta importa door di e negoshi pa propio uso, no ta un producto cu su destinacion ta pa rebende y esey no tin e derecho pa e deduccion.

Pa hardware stores el a bisa cu nan a duna sesion di informacion y nan a menciona cu tur tienda cu ta bende material di construccion cu ta importa material y cu nan ta bende como por ehemplo, palo, piedra, cement, verf, material pa renoba cas, etc, ta material cu nan trece aden y nan ta paga BBO na frontera, esakinan tambe lo ta deducibel.

Loke si no ta den e calculo awor pero si gremionan y sector priva a menciona ta con a para cu e sector di Food and Beverages na unda nan a papia cu ATA, AHATA y AFBA cu nan no ta cay bao di e categoria di compra y benta, nan a indica cu e prijsnan pa nan si lo subi debi cu nan ta paga e BBO na frontera, pero esey ta si e un restaurant ta importa su carni y su productonan di afo, pero cu si nan ta cumpra local nada ta bay cambia.

Den esaki nan a bisa cu esaki ta bay ta un peso extra den impuesto cu nan no por deduci, Gomez-Pieters a comenta cu den esaki si nan mester a bay ‘revisit’ e calculonan y mira con nan por ubica pa motibo cu e pensamento of spirito di e ley lo ta si ta pa productonan cu ta destina pa su rebenta.

Di esaki, el a splica cu nan mester a bay back den calculonan pa wak kico por adapta den e cuadro financiero y pa nan lo regula segun e ministerie regeling cu tambe nan lo bay conta cu un derecho di deduccion teniendo na cuenta si cu efectonan financiero den cuadro cu nan tin cu keda den dje y cu nan lo anuncia proximamente.

“Prijsnan di restaurant y tambe e franchise y catering no necesariamente mester bay subi pa motibo di importacion y BBO paga na importacion, esaki ta un resultado di loke gremionan a trece dilanti y sondeo cu nos a haci na e sesion y nan puntonan cu nan a trece dilanti,” el a afirma.

Ademas, DIMP par di dia pasa tambe a informa cu nan a logra elimina atraso den procesamento di cobransa di inkomstenbelasting despues di mas di 40 aña. Un logro grandi pa e organisacion cu ta trece cune beneficio pa contribuyentenan di belasting, entre otro pago di restitucion.

A pesar cu a elimina e retraso den procesamento di cobransa di inkomstenbelasting, ainda e proceso di pago di restitucion no a ser finalisa. Bon Dia Aruba a tuma contacto cu director di DIMP, Luenne Gomez-Pieters pa puntra tocante e pago di restitucion.

Gomez-Pieters a indica cu manera DIMP a informa den luna di mei, e departamento a caba di procesa tur formulario di inkomstenbelasting masalmente. Pago di restitucion ta sucede tur diahuebs segun secuencia di fecha. El a remarca cu na momento cu un contribuyente ricibi su cobransa na cas, ta hopi importante pa wak ki fecha (‘dagtekening’) esaki ta carga.

Na momento cu un contribuyente entrega su declaracion, mesora ta hinca e informacion di su declaracion den e sistema automatisa segun e sistema di “first in, first out”. Aki ta na unda e fecha di cobransa ta hunga un rol importante.

E sistema “first in, first out” ta nifica cu esunnan cu a entrega nan declaracion prome lo ricibi nan cobransa definitivo mas prome y na su turno contribuyentenan cu ta spera di haya placa back, lo por ricibi esaki mas prome tambe.