Hulanda ta aumenta e salario minimo na e teritorionan directamente parti di Hulanda te na nivel di 1.750 dollar pa luna. Un suma di mas o menos 3.150 florin di Aruba, o florin Antiyano. En comparacion, e nivel di salario minimo na Aruba ta na Afl. 1893,40 desde januari 2023. Esaki ta un diferencia hopi grandi pero nos no ta señala esaki pa cuminza sclama cu esun di Aruba mester aumenta drasticamente, pasobra nos sa cu e asunto ta un poco mas compleho cu esey. Promer cu tur cos ta bon pa elabora mas encuanto e motibonan cu a hiba gobierno Hulandes na e paso remarcable aki. Como elemento inicial: salario minimo na Hulanda actualmente ta na 1.995 euro, y lo ta basa riba un siman di trabao di 36 ora. Pero tin mas detaye importante. Por ehemplo, e salarionan minimo pa luna, siman y dia ta desaparece. Na nan lugar ta bin un salario minimo pa ora di 13,27 euro entrante 1 di januari 2023, loke ta deshaci di e desigualdadnan cu tin awor entre hende cu tabatin un siman laboral cu un total di ora diferente, o cu tin un diferencia a base di ta cobra pa siman. Banda di e salario minimo pa ora ta bin e salarionan minimo pa e persona bao di 21 aña, cu tin nan relacion cu e salario minimo pa ora.

Awor di regreso un rato na e situacion na e islanan Bonaire, Saba y Sint Eustatius. Primeramente ta necesario observa cu e salario minimo na e islanan a keda ainda considerablemente bao di e nivel di esun na Hulanda, pero en todo caso ta representa un aumento drastico di loke e tabata. Aki no ta solamente e nivel abao tabata hunga un papel, sino tambe cu tempo cu e islanan a bin directamente bao di Hulanda, a opta pa cambia pa dollar Mericano como moneda, loke a conduci na abuso di comercio, aumentando prijs sin cu esaki tabatin hustificacion. Di otro banda mester bisa cu e caracteristicanan di e islanan, nan tamaño limita por ehemplo, ta causa cu semper importacion ta sali mas caro ainda cu loke ta por ehemplo pa teritorio manera Corsou o Aruba. Hopi importacion no ta yega directamente for di exterior, pero tramita pa casnan comercial, mas tanto na Corsou. Aki por tin un posible oportunidad pa comerciante importador na Aruba pa considera abastecimento di e islanan aki?

Pero, siguiendo cu e tema principal, kico a conduci na e paso Hulandes aki ta e consideracion cu tabata necesario pa haci algo pa combati pobreza na e islanan, unda no por bisa cu nan mes mester percura pa nan hendenan, pasobra e responsabilidad ta di Den Haag directamente. E cambio pa Bonaire – e otro islanan tin suma cu ta varia un poco – a cuminza mas tempran caba, unda na 2022 e salario minimo tabata $1045 y na 2023 a subi te na $1483 caba, loke tabata mas halto cu e salario minimo na Aruba.

Pregunta cu por surgi awor ta, pakico nos ta trece esaki dilanti? Pa mustra cu nos ta ‘kedando atras’? Si y no. Ta facil pa conclui esey pero mester mira semper e realidad economico di cada teritorio pa por evalua loke nan economia por carga. Di otro banda, nos tur ta parti di e mesun Reino y compara situacion na e diferente partinan mester ta algo natural. Hulanda como pais prospero tin un compromiso directo cu e teritorionan pa cual nan ta directamente responsable, mientras e teritorionan autonomo na promer instante ta regla nan propio asuntonan segun nan capacidad y nan realidad politico. Nos no por desmenti cu e brecha grandi cu tin entre e nivel di salario minimo y e nivel di subsistencia minimo ta preocupante. Sin embargo, propone cambio drastico den esey, manera na e islanan manciona, no ta resulta asina facil. Mester tene cuenta cu aumenta salario minimo lo tin un efecto grandi riba ‘cost of doing business’, di payroll den e caso aki, loke sin mas lo conduci na aumento general di nivel di prijs, anto cu e salario aumenta ey e trahador/cosumidor ta bay topa cu e prijsnan aumenta aki tur caminda cu nan bay. Y den un economia di empresa liber, unda un paquete limita di producto ta cay bao di control gubernamental, no ta asina dificil pa predeci e posible consecuencianan di un medida asina. A proposito, na e islanan tambe tabatin hustamente e debate aki cu comercio, pero finalmente gobierno Hulandes a dicidi cu ta lo corecto pa haci.

E conclusion mester ta anto cu nos mester evalua e cosnan aki segun nos propio realidad. E salario minimo di mas di $1.000 na Aruba ta un di esunnan mas halto den nos region, salvo e islanan Hulandes menciona. Nos ta keda cu e obligacion di contempla bon kico nos ta haci. Sin embargo, ta keda poco asunto di cual nos no por comprende cu gobierno di Aruba no ta actua cu mas diligencia. Por ehemplo, e discusion di cambio pa salario minimo pa ora cu tin mas di 20 aña riba mesa. Asina dificil esey ta? Y que hubo di e otro cambionan cu mester a bin tanto aña pasa caba den e ley di salario minimo, manera e definicion di inflacion, cu nos a fada di mira caba den rapportnan di SER. Ta asina grandi e ineptitud den e aparato gubernmental ta cu no por prepara e asuntonan aki y presenta nan na parlamento? Lo aplaudi e dia cu e temanan aki bin ‘modela’ den rueda di prensa pa demostra cu gobierno ta traha…