Manera ley ta prescribi, colegio di supervision financiero CAft a haya e rapport financiero corespondiente na e di tres kwartaal di e aña aki di gobierno saliente, y dentro di e termino stipula, ta contesta na gobierno nobo. E resultado no ta di gaba, al contrario. Y como cu den gobernacion ta papia semper di continuidad di maneho gubernamental, ta na e gobierno cu a caba di sinta, pa haya contesta riba e preguntanan urgente cu e rapport ta encera. Segun cu e mesun ley di supervision financiero ta indica, gobierno di Aruba mester percura pa fin di aña tin un deficit financiero pa 2017 di no mas di 0,5% di GDP, cu lo ta alrededor di Afl. 24 miyon. Despues di nuebe luna di aña, e realidad ta otro. E deficit ta na 3,3% di GDP, Afl. 171 miyon riba exploitatierekening. Awor ainda e surplus di e otro entidadnan (e.o. AZV, SVb) ta compensa te na nivel di 2,6% pero ta anticipa cu e panorama positivo aki ta ‘evaporea’ pa fin di aña y lo bolbe na e deficit di 3,3%. Cu consecuencia cu, pa cumpli cu ley, gobierno actual lo mester busca con pa compensa como Afl. 138 miyon (2,8%) pa yega na e deficit permiti di 0,5%…

Y e panorama negativo aki ta keda asina, si cos no bira pio ainda. CAft ta sali di e punto di vista (di presupuesto) cu lo bende e compania di distribucion di combustibel FMSA y ta cobra e Afl. 27 miyon cu mester haya ainda di Valero, di e areglo final cu e compania aki. Ta sigur cu esey lo sucede? Cu ken porfin gobierno anterior tabata di bende e compania? Kico ta pasando den e compania Refineria di Aruba cu na prome instante mester ricibi e sumanan aki, pa despues pasa nan pa gobierno di Aruba? Pregunta clave riba cual gobierno lo mester haya contesta pronto. Si e suma grandi aki no drenta, o parcialmente so, e panorama financiero ta bira mas negativo ainda… Y ta gobierno anterior mes tabata crea confusion, declarando cu nan no tabata bay bende e compania mas, pero no a bisa tampoco con ta cera e buraco extra di 40 miyon aki den presupuesto 2017.

CAft ta constata cu despues di nuebe luna di aña, debe di Aruba ta na 86% di GDP. Esey merece un coreccion: ta tuma como base e GDP exagera a base di e crecemento economico cu gobierno anterior a pone den presupuesto 2017, pero nos sa awor caba cu esey no ta birando realidad. Mas prudente ta un GDP di Afl. 4800 miyon, y cu esaki e debe lo ta actualmente na 87% di GDP. Tur esey si gobierno no mester fia mas pa cera aña…

Mirando e situacion precario aki, e pregunta ta si nos por a premira esaki. E contesta ta ‘si’ y ademas ta exactamente loke Raad van Advies a predeci den su conseho riba presupuesto 2017. Y ta tambe loke e medio di comunicacion aki a vocifera tur e tempo. E desaroyo negativo aki tabata basa riba e anticipacion cu e proyecto di rehabilitacion di e refineria no lo a haci loke tabata proyecta, cu consecuencia grandi pa entrada di impuesto manera loonbelasting, BBO y impuesto di importacion y henter e fabula di presupuesto 2017 tabata basa riba esaki. Henter Aruba awor ta testigo di kico ta pasando cu e refineria, y ta di spera cu pronto gobierno por duna un claridad unda e aventura aki ta awe. Riba tur e problema aki di con pa cera aña 2017, ta bin e problema ta con pa traha un presupuesto realistico pa 2018, si mester haci casi 200 miyon di deficit disparce, te pa yega na un surplus di 0,5% di GDP, algo menos di Afl. 25 miyon.

Kico realmente a sucede aki? Loke nos como medio a anuncia varios biaha caba. Partido AVP tabata hunga un wega di doble filo: si nan no bolbe den gobierno, e problema con pa cera aña y con pa habri e otro, no ta nan problema mas… Si nan a bolbe den gobierno, nan lo a negocia cu Hulanda, ‘cu cuchiu riba mesa’ pa forsa un otro areglo, sperando cu Hulanda lo a hala atras, sigur cu un CDA, aliado democrata cristian, den gobierno actual. Eleccion na Aruba a dicidi otro, y no tin otro caminda cu e actual gabinete mester pick up the pieces y diseña un caminda cu por saca nos di e abismo aki.

Cu e desastre laga atras, y ta CAft ta bisando esey, realmente nos ta cay atras varios aña, y ademas sin e cuento de hadas cu e refineria ta representa. Practicamente nos lo ta drentando e di cuatro aña sigui cu un economia cu no ta prospera, cu solamente un sector di turismo pa wanta golpinan cu ta bin di otro banda.

Nos ta hopi aleha di e perspectiva di un economia floreciente cu por rindi entrada extra pa sali di e situacion financiero actual. Talbes awor nos ta comprende pakico e ex-prome ministro no tabata interesa pa bolbe den parlamento? Kico e lo mester bisa su casi 8000 votadonan ainda?