Local YouTubers take videos of monkeys near Bayon temple, at Angkor Wat temple complex in Siem Reap province, Cambodia, Tuesday, April 2, 2024. Cambodian authorities are investigating the abuse of monkeys at the famous Angkor UNESCO World Heritage Site. Officials say some YouTubers are physically abusing the macaques to earn cash by generating more views. (AP Photo/Heng Sinith)

(AP) – Un macaco baby ta purba di scapa for di e homber cu tine gara na su nek, hincando e den awa varios biaha. Den otro video, un persona ta hunga cu e parti priva di un macaco chikito sinta riba un bloki pa e macaco excita pa e camara.

Abuso di macaco na Angkor UNESCO World Heritage Site na Cambodia no semper ta asina grafico, sinembargo autoridadnan ta bisa cu e ta un problema cu ta keda aumenta mientras hende ta keda busca maneranan nobo pa motiva e audiencia online pa mira e video pa asina nan genera ganashi. “E macaco mester ta bibando den su habitat natural, unda nan mester ta, pero e macaco awendia ta ser trata como un mascota domestico,” Long Kosal, vocero di APSARA, e oficina di Cambodia cu ta monitor e sitio arkeologico, a comenta.

“Nan ta haci e contenido pa genera ganashi riba Youtube, cual ta haci esaki un problema hopi grandi pa nos.”

APSARA tin algun herment pa stop e YouTubernan di graba en general, pero a habri un investigacion cu e Ministerio di Agricultura pa colecta evidencianan di accion legal contra e abusadornan mas serio, kendenan masha poco ta riba camara nan mes, Long Kosal a bisa. “Si nos por crea un caso, nan lo keda aresta di mes,” el a comenta. “Cualkier abusador di animal lo keda seriamente castiga pa ley na Cambodia.”

YouTube, Facebook y otro websitenan a kita e videonan cu contenido grafico, pero tin varios otro video di macaconan ta bula y hunga cu ta permanece, generando miles di bishita y subscripcion.

Solamente haci un video interactuando cu un macaco ta involucra un interaccion cercano cu e macaco, sinembargo e autoridadnan y activistanan di derechonan di animal ta crea un gran cantidad di otro problema, ambos pa e macaco y pa personanan cu ta bishitando un di e sitionan di turistanan popular.

Un dia recien pafo di Angkor su Bayon Temple, por lo menos un decena di YouTuber, tur homber hoben, rond di un grupo chikito di macaconan di rabo largo, tabata pushando pa haya imagen di e mama cu un baby riba su lomba y tabata sigui e mama tur caminda cu e tabata move.

“E turistanan ta carga nan cuminda rond y e macaconan ta purba coy esaki,” Long Kosal a splica, mustrando potret riba su telefon di heridanan recien causa pa e macaconan. “Si e turistanan resisti, nan ta morde y esaki ta peligroso.”

E buskeda pa cuminda di turistanan ta haci cu e macaco ta sali for di e selva y ta drenta e templo su teritorio, cual ta causa otro dañonan, el a agrega.

“E problema ‘kinan ta e videonan aki genera pa traha placa,” el a bisa den un entrevista cu Phnom Penh. “Si hendenan cu no gusta e tipo di cosnan aki lo stop di mira nan, esaki lo yuda resolve e problema.”