No ta djis pulmon – e patogeno por drenta cel di cerebro, causando sintoma manera delirio y confusion, cientificonan a reporta.

E coronavirus ta afecta e pulmon principalmente, pero tambe riñon, higra y adernan. Sinembargo, alrededor di mita di pashent ta reporta sintoma neurologico, incluyendo dolor di cabes, confusion y delirio, sugeriendo cu e virus tambe por ataca e celebro.

Un estudio nobo ta ofrece e prome evidencia cla cu den algun persona, coronavirus ta invadi celnan celebral, secuestrando nan pa crea copianan di su mes. E virus tambe ta parce di chupa tur oxigeno cerca, hogando celnan den cercania te cu nan muri.

No ta cla con e virus ta yega e cerebro ni con frecuentemente ta bay den e caminda di destruccion aki. Infeccion di cerebro probablemente ta inusual, pero algun persona por ta suceptibel pa motibo di nan background genetico, un cantidad viral halto, of otro motibo. “Si e cerebro ta infecta, por tin consecuencia letal”, segun Dr. Akiko Iwasaki, un inmunologo na Yale University kende a lidera e estudio, publica diaranson, ainda no evalua pa expertonan pa publicacion. Pero varios investigado a bisa cu e ta cuidadoso y elegante, mustrando den varios forma cu e virus por infecta cel celebral.

Cientificonan mester a depende riba imagen celebral y sintoma di pashent pa deduci efectonan riba cerebro, pero ‘nos no a mira hopi evidencia cu e virus por infecta e cerebro, maske nos tabata sa cu e tabata un posibilidad potencial’, segun Dr. Michael Zandi, neurologo consultant na Hospital pa Neurologia y Neurocirugia na Reino Uni. “E data aki ta djis duna un tiki mas evidencia cu berdaderamente por.”

Zandi y su coleganan a publica investigacion na juli mustrando cu algun pashent cu Covid-19 ta desaroya complicacion neurologico serio, inluyendo daño na nervio. Den e estudio nobo, Iwasaki y su coleganan a documenta infeccion celebral den tres forma: den tejido celebral di fayecido di Covid-19; den modelo raton; y den organoid – cluster di cel celebral den un lab dish pa replica e structura tridimensional di cerebro.

Otro patogeno – incluyendo virus di Zika – ta conoci pa infecta cel celebral. Celnan immuun despues ta yena e sitionan daña, purbando di limpia e celebro destruyendo celnan infecta. Coronavirus ta mas discreto: ta explota e maquinaria di celnan celebral pa multiplica,pero no ta destrui nan, sino ta saca oxigeno di e celnan cercano, causando nan pa muri.

E investigadonan no a haya evidencia di un respuesta immuun pa resolve e problema aki. “Ta un sorto di infeccion silencioso” Iwasaki a bisa. “E virus tin hopi mecanismo di evasion.

E hallazgonan aki ta consistente cu otro observacionnan den organoid infecta cu coronavirus. E coronavirus ta parce di rapidamente reduci e cantidad di synapses, e conexionnan entre neurona. Dokternan no sa si esaki ta reversibel.

E virus por yega cerebro a traves di bulbo olfatorio – cu ta regula holo – wowo, of hasta sanger. No ta cla cua ruta e patogeno ta tumando, y si e ta hacie suficientemente frecuente pa splica e sintomanan cu hende a sufri.

Investigadonan lo mester analisa hopi muestra di autopsia pa calcula con comun infeccion celebral ta y si e ta presente den hende cu un malesa mas leve of den esnan cu ta malo pa mas largo, hopi di nan cu tin un cantidad di sintoma neurologico.

Cuarenta pa sesenta porciento di pashent di Covid-19 ta experimenta sintoma neurologico y psikiatrico, segun Dr. Robert Stevens, neurologo na Johns Hopkins University. Pero por ta cu no tur sintoma ta relaciona cu invasion di cel celebral. Nan por ta resultado di inflamacion den curpa.

Por ehempel, inflamacion den pulmon por libera molecule cu ta haci sanger ‘sticky’ y tapa adernan, conduciendo na atake celebral. “No tin mester pa e celnan celebral mes ta infecta pa esaki tuma luga”, segun Zandi. Pero den algun hende, el a agrega, por ta cantidad abao di oxigeno den celnan celebral infecta cu ta ocasiona atake. “Diferente grupo di pashent ta afecta den diferente forma. Ta posibel cu no lo mira un combinacion di ambos.”

Algun sintoma cognitivo, manera delirium y ‘brain fog’ por ta mas dificil pa detecta den pashent cu ta seda of riba ventilator. Dokternan mester plan pa reduci sedativo un biaha pa dia, si ta posibel, pa evalua pashent di Covid-19, segun Stevens.