E aire ta hole humedad y resto fecal.  Cu un shobel cabo,  famia di Óscar Rodríguez ta saca lodo cu  a keda den tur parti di nan cas den caya Gervasio, na poco metro di e Malecon di Habana, cu tabata recientemente zona inunda. Den e tarea tur ta participa, e yiunan, wela y un bisiña cu a bin yuda.

“Mi ta biba den e luga aki desde cu mi a nace y nunca mi a mira algo asina”,  Rodríguez ta sigura. “Nos tabatin inundacion pero nan no a pasa di e parti abao di e porta. E biaha aki lama, pusha pa horcan Irma, no a respeta nada. Nos a perde dos corchon, e frigidaire a muha bastante y e television den sala a cay den awa, ora nos a purba pone mas halto,” e ta señala.

Esposa di Rodríguez ta dal buelta den circulo alrededor di cisterna di e patio. Nos no tin awa pa bebe, no pa cushina pasobra e ta contamina cu awa di lama y e contenido di e tuberia di awa sushi, el a splica. Riba e trapi cu ta bay na e planta ariba, e cacho ta keda drumi, cu bon cuidao.

E zona unda e famia ta biba tin suministro di electricidad bao tera, un bentaha innegabel durante decadanan pa e habitantenan di e bario di San Leopoldo, cu pa motibo di esaki a sufri menos interupcion compara cu esunnan cu tin cable colga, cu a sufri mas di e biento di horcan. Pero Irma a cambia e situacion.

“Nan ta bisa cu electricidad ta bay tarda pa bolbe na e zona cu cable subteraneo, pasobra mester warda te ora tur eybao seca,” Rodriguez ta bisa. Nan tin mas di 72 ora sin electricidad y a saca tur tiki energia cu nan tabatin di otro forma.

Nos a cuminsa cu algun bateria y un lanterna, despues nos a pasa pa bela y awor nos ta lusa cas cu un lampi  di kerosin, e ta añadi. Pa cushina e famia ta conta cu un bom di gas chikito cu nan ta purba uza lo menos posibel.

“Nos mester a herbe awa aki pa un baby cu ta biba den e hanchi aki banda, pasobra e famia ey a keda sin nada y no tin nada pa cushina,” e ta conta.

E ciclon a duna e sistema energetico nacional un berdadero palisa. E mayoria di e centralnan termo-electrico Cubano, cu excepcion di Renté na Santiago de Cuba y Carlos Manuel de Céspedes na Cienfuegos, ta ubica na costa Norte, e parti mas afecta pa e horcan den su trayectorio riba e isla.

E dirigentenan di e Union Electrico a aclara cu no ta basta pa biba den un zona unda e horcan a laga menos daño, pasobra e problema ta di generacion. E confirmacion ta bin di Cienfuegos, unda, a pesar di ta fuera di e trayectorio di Irma, no tin suficiente energia pa pone e central opera.