Gobierno a tuma iniciativa pa organiza un tipo di consulta cu partnernan den area di labor y seguridad social, bao di e nomber Congreso Nacional Social Laboral. Nos ta kere cu e ta un bon iniciativa y cu por duna bon resultado tambe. Riba su mes e consulta lo comparti elemento cu e consultanan teni den pasado, cu tabata hiba como nomber ā€˜dialogo’ o algo por el estilo, pero ta bon pa cuminza cu un aire fresco, sin cu mester haci referencia na rencor o dolor cu a keda di pasado.

Ta importante si seƱala cu e iniciativa aki no ta bin cay for di cielo. E ta tambe iniciativa cu gobierno mester tuma pa duna contenido na e acuerdonan contempla den e diferente versionnan di e Landspakket, specificamente bao di e tema E: Reforma Economico. Cu esey nos no ta indica algo negativo; ta bon cu e reformanan aki ta parti di loke a palabra, den termino general, cu Hulanda indicando e consenso cu tin cu e tema aki ta si sumo importancia pa desaroyo socio-economico di Aruba. Y e consulta ta netamente pa yega na ideanan mas concreto cu mester beneficia bien comun.

Indudablemente durante e consulta aki lo ta bin dilanti no solamente e temanan unda por tin acuerdo, pero seguramente tambe e temanan unda lo tin interes contrario unda lo mester busca acuerdo. Y esey no ta resulta facil. Lo por keda atrobe asunto no defini completamente, unda gobierno lo mester carga responsabilidad pa concretiza e puntonan ey. Pero pa inicia, ta importante referi na e contenido di e tema aki den e Landspakket, unda tin varios punto importante pa tuma na cuenta.

Un di nan ta e acuerdo formula encuanto flexibilisacion di ley laboral, specificamente ley di retiro, contrato di corto duracion, traha parttime, elimina obstaculo pa emplea trahador di exterior y algun punto mas. Nos ta citando textualmente di e Landspakket. Mientras cu riba hopi otro tema den e Landspakket nos por comparti e ideanan tras di e reforma proponi, den e asunto aki nos ta kere cu gobierno mester duna mas resistencia contra e plannan Hulandes. Kico ta e caso? Nos por ripara na e escogencia di tema cu ta mira e cosnan aki demasiado for di e vision y experiencia Hulandes. Ta pensa cu den tur cos nos ta cana cincuenta aƱa atras, mientras no ta asina, no den tur cos en todo caso. E mihor ehemplo ta ora ta papia di flexibilisacion di ley laboral y ta toca un tereno aki unda tur tipo di flexibilisacion di derecho contratual a keda introduci caba. Ehemplo: e invento Hulandes di ā€˜uitzendbureau’ pa crea empleo temporal tin varios decada ta funciona caba. ā€˜Nulurencontract’ ta bon conoci y di uso amplio den nos economia caba. Tur e variantenan aki di emplea hende practicamente sin derecho tur t’ey caba, y tabatin nan efecto riba nos mercado laboral.

Como agravante nos tin e situacion di supervision pesimo di e autoridadnan cu mester hiba esaki, cu consecuencia cu no mester tanto flexibilisacion mas, no asina en todo caso. Loke si ta keda un estorbo ta e ley cu ta defini e excepcionnan bao di cual por tin contrato di corto duracion, cu nunca a funciona debidamente y a resulta den un arma contra e trahador local, cu ta esun cu ta traha tres luna den fin di aƱa y despues ta bay cas, mientras cu e trahador stranhero ta haya netchi asina su contrato pa henter un aƱa, anto cu repiticion casi automatico, dependiendo di e contactonan di e empleador den e aparato publico corespondiente. Ta mas cu obvio cu sin un saneamento drastico di e aparato cu ta maneha labor y permiso di residencia, no ta bin un mehoracion ni pa e trahador local, ni pa e trahador stranhero. Aki no ta cuestion di formula bunita deseo pa maneho, pero tuma concretamente e pasonan pa restructura e partinan gubernamental aki, tambe y no na ultimo lugar pa preveni y combati corupcion, na tur nivel…

Otro motibo pakico gobierno mester entama e consulta aki ta e futuro di nos seguridad social.

Den e Landspakket ta menciona caba e consideracion pa bay pa 66 aƱa pa haya AOV na 2025, despues cu na 2024 e actual operacion pa yega na 65 aƱa ta termina. Nos no ta bay trece aki e argumentonan pro y contra e medida ey. Ta importante pa awor, cu mente habri contempla e datonan demografico cu no ta cambia tanto den curso di e decada despues cu a opta pa bay 65 aƱa. Ta importante pa admiti, di tur banda, cu e tabata un medida necesario pa salvaguardia e fondo di AOV, cu tabata BASHI… No tin sentido pa hunga cu sentimento di hende cu politica barata, cu nos a mira, lamentablemente, di e actual promer mandatario. E situacion actual ta masha simple: cu e datonan demografico di envehecimento riba mesa, y e pensamento cu e pais ta keda responsable pa un pension digno, e conclusion anto ta cu nos mester paga esaki. E debate lo ta con y ken ta paga. Lo bira un discusion candente, en vista di e altura di e primanan cu empleado y empleador ta pagando. Si gobierno, cu su razon, ta opta pa limita ā€˜cost of doing business’, anto en berdad nos ta bay tin mester di bastante creatividad pa sali cu solucion satisfactorio, cu un mayoria por apoya. Nos ta keda pendiente.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here