Unabes cu presupuesto 2019 a keda aproba siman pasa den parlamento, prome minister, Evelyn Wever-Croes ta haya cu control di gasto ta un desafio constante, y e no ta facil. E ta un punto cu tin su preocupacion y su debido atencion, y pa tal motibo, nan a cuminsa implementa cierto mecanismo interno, pero tambe dilanti parlamento.

Tampoco por lubida cu CAft t’ey ainda como organo di supervision. Nan ta controla gobierno nan reportahe di kwartaal. Gobierno ta produci cada tres luna un reportahe financiero, y riba esey, CAft tambe ta haci su supervision

Nan tin un mecanismo di control interno, caminda departamento di finansa ta informa e ministernan con ta bayendo cu nan gastonan. Pero tambe como hefe di gabinete, premier Wever-Croes ta wordo informa ora cu tin un minister cu ta ‘saliendo demasiado leu’ di su marco di gasto of presupuesto.

Pero ademas di e mecanismo interno aki, gobierno a palabra cu parlamento un sistema di control diferente. Mita di aña fiscal, nan ta bay bek parlamento pa nan duna cuenta con a bay cu e prome mita di aña. E ta un mecanismo di control diferente, ya cu antes parlamento tabata wordo informa te cu fin di aña cuanto e gastonan ta.

E mecanismo di control aki a wordo implementa caba na luna di september ultimo, caminda gobierno mester a bay rindi cuenta. Nan mester a mustra parlamento cu nan gastonan ta den e margen cu a wordo priminti durante aprobacion di e ley anual di presupuesto.

Den caso cu gobierno a desvia, nan mester argumenta cu motibo ‘sumamente valido’, asina e mandatario a declara. Pero tambe con nan mester coregi e desvio fiscal aki, pa e otro mita di aña. E ta haya cu e mecanismo aki mester wordo preserva te hasta pa futuro gobernacion, ya cu e control aki ta permiti un miho bista con e cifranan, tanto di entrada como di gasto, ta bayendo.

Te hasta cada mita di luna, ora cu ta wordo evalua entrada di inicio di luna cu nan gastonan, cada minister por tin un bista miho con nan ta para financieramente.

Wever-Croes ta haya cu definitivamente nan tin suficiente mecanismo di control. Pero esun mas importante ta cu nan tin cu bay parlamento bek na mita di aña, caminda deliberacion critico ta tuma luga. Te hasta nan ta confronta preguntanan cu ‘bo no ta spera di unda e ta bin’, el a declara. Esaki ta demanda cu nan mester ta bon prepara na momento cu nan mester bay rindi cuenta dilanti nos organo legislativo.