E situacion di crisis den cual nos ta actualmente tin consecuencia grandi riba hopi tereno. Y den e contestanan cu gobierno a presenta pa hiba nos na un futuro mihor tin un lugar prominente pa e iniciativa cu ta encera ‘innovacion’.

Esey ta na su lugar, mester di esey, pero tin asunto cu mester remedia, sin cu mester warda riba un ‘varita magica’. Tin di nan ta keda scondi, aunke ta asunto importante cu mester haya atencion urgente. Un di nan a bin dilanti den un entrevista den nos edicion di ayera (10 di november) cu director di SVb. E tema na cual nos ta referi ta e seguro di pension obligatorio pa sector priva, introduci na 2012, unda tur dunador di trabao tin e obligacion pa cera un seguro di pension pa nan empleadonan. Tin naturalmente e empresanan cu ya tabatin un seguro di pension, cu ta mas tanto e empresanan mas grandi y mas prospero, manera den sector bancario, seguro, hotelnan, etc.

E implementacion, cu cual a keda encarga dos compania di seguro, Ennia y Guardian Group, cu ta cera contract cu un cierto empresa pa e compromiso a largo plazo aki, ta abarca miles di empleado di e empresanan mediano y chikito, cu te awor no tabatin ningun forma di pension extra pa nan trahadornan. Ta di comprende cu esaki no ta bay sin sacrificio; tanto empleador como empleado mester contribui na e prima cu mester paga mensualmente na e compania di seguro di nan preferencia. En principio cada un ta paga 3% di e sueldo bruto, pero un empresa por dicidi cu nan ta paga mas, como un tipo di beneficio extra pa nan empleadonan. Esey no ta e problema. E problema grandi ta cu falta e supervision di banda di gobierno. E dos companianan di seguro no por haci esaki, nan tin solamente un vista riba e clientenan cu ta acudi cerca nan pa cera e convenio pa cumpli cu ley. Hasta si nan ta intercambia informacion entre nan, cu ta algo di nan discresion, nan no tin un vista riba esnan cu no tin convenio cu ningun di dos. Esey no ta nan trabao tampoco, esey ta e trabao cu segun e propio ley bao di cual a institui e pension aki ta di e ‘toezichthouder’ cu e ministro encarga cu finanzas mester nombra y percura pa e por haci su trabao. Por ta trata di mas cu un persona tambe cu ta encarga cu esaki, si ta necesario.

Unda nos ta para despues di ocho aña? Por constata cu te awe gobierno(nan) no a tuma e cos aki na serio y, asina leu cu nos sa, no tin un supervisor nombra pa e asunto aki. Un di e formanan pa regla esaki ta por ehemplo encarga SVb cu e tarea aki, ya cu nan ta dispone caba di e database di tur empresa y tur empleado. Aunke ta parce nos cu esaki lo ta un bon solucion, hasta la fecha nos no a tende nada mas di e asunto, cu den ultimo añanan nos a trece dilanti na varios ocasion. Nos tabata sa si cu tabata trata di miles di empleado cu no tabatin e seguro obligatorio aki, ademas di varios caso cu a yega na nos conocimento di empresa cu tabatin un convenio cu un di e dos companianan, pero cu no tabata paga e primanan. Tabatin caso mas bergonsoso ainda di compania cu tabata kita e placa tur luna di nan empleadonan pero no tabata pasa e placa aki pa e compania di seguro. Naturalmente e companianan den e situacion aki no ta keda sinta cu braza cruza y ta tuma medida, terminando e relacion cu e empresa cu no ta cumpli. Nos redaccion a haya carta pa mira di empleado cu di e manera aki a ser poni na altura pa un di e companianan aki. Hasta nos conoce caso unda e reclamo di e empleado a conduci na retiro inhusto, pasobra e dunador no cumplidor tampoco ta interesa den reclamo di su trahadornan, cu no tin un caminda pa cana, pasobra net e instancia na unda nan mester ta, no t’ey y nos no ta mira nada di urgencia pa haci algo al respecto.

Despues di tur esaki… a bin Covid-19… Miles di empleado a perde trabao, entre nan tanto hende cu tabatin convenio cu dunador di trabao cu tabata cumpli, como esnan cu no tabata cumpli. Segun calculo di e director di SVb den e entrevista cu Bon Dia Aruba e ta duna su impresion cu promer cu Covid tabatin como 40% di tur empleado den sector priva cu no tabatin convenio via nan dunador di trabao, y cu esey actualmente por ta mas cu 50%. Si e tin razon, y nos no tin motibo pa duda di esey, y si nos kita di e porcentahe restante esnan cu desde antes caba tabatin seguro di pension, anto por bisa cu e mayor parti pa cual a bin cu e seguro obligatorio aki, no tin cobertura. Como agravante, gobierno no ta asumi su responsabilidad y ta laga e asunto aki pa su cuenta. Aki no tin nada di inventa, nada di innovacion, simplemente gobierno mester cumpli cu ley y no ta hacie. Te ki dia ta keda tolera e cosnan aki?