yvette geerman higiena.jpg
Hefe di departamento di Higiena y Inspeccion di Alimento,Yvette Geerman
yvette geerman higiena.jpg
Hefe di departamento di
Higiena y Inspeccion di
Alimento,Yvette Geerman

E cushinamento di cuminda den e temporada aki di celebracion di Pasco y Aña Nobo lo por ocasiona caso di intoxicacion di alimento, si bo no ta consciente di e medidanan di prevencion riba preparacion y conservacion di bo alimentonan.

Hefe di departamento di Higiena di departamento di Salubridad Publico (DVG), Yvette Geerman a declara cu durante añanan nan ta bin informando riba e aspecto aki y evita posibel intoxicacion cu cuminda. “Tin caso cu por sosode mirando cu den e temporada aki mas cuminda ta wordo consumi.” Nan lo keda monitor den e dianan aki pa evita cu e hendenan por bira malo mirando cu bo ta come mas hopi y fuera di oranan normal y no tur hende ta mesun cos.

E preparacion di cuminda tin biaha ta sosode mas tempran y tin hopi factornan cu por causa cu intoxicacion pa consumo di cuminda por sosode. “Departamento di Salud Publico no ta desea pa esaki sosode. Nos kier pone atencion ariba dje pa preveni cu esaki por sosode.”

Tocante e importacion di cuminda di afo durante e temporada aki, sra. Geerman a laga sa cu tin cierto cuminda cu no mag di drenta Aruba. Por ehempel cierto parti di carni. Pero si tin otronan cu ta drentando Aruba y ora cu nan ta drenta, e departamento aki ta bay haci inspeccion prome cu e producto ta subi mercado. Ora cu ta subi mercado ta pasobra ta acto pa consumo humano. Tambe tin algun producto cu no mag di drenta y departamento di Veterinario ta atende cu nan pa wak si tin restriccion riba nan.

Consumido mester keda critico
Como departamento di Salud Publico nan ta keda cu cada persona of consumido mester keda critico. Bo mes mester ta consciente unda bo ta come y cerca ken bo ta cumpra bo cuminda. Abo como consumidor semper bo por ta critico y bo por sa ken ta esun cu ta prepara e cuminda pa bo, pasobra al fin al cabo abo ta esun cu ta bay consumi, segun sra. Geerman.

E actitud critico ora bo ta consumi cuminda mester ta paden y pafo di bo cas. Importante pa bo tene cuenta con hopi largo e cuminda ta keda afo. Ya cu esaki ta un temporada hopi druk y tin biaha bo ta lubida e aspecto aki cu por tin consecuencia pa bo salud y esun di otronan. “Wak bon kico bo ta come, ki ora bo ta come nan, y for di ken bo ta come bo cuminda.”

El a bisa cu no solamente den e temporada aki sino henter aña cu ta inclui diferente temporada, manera Carnaval, nan ta realisa control regular na diferente establecimento di consumo di cuminda y bebida. Tambe nos legislacion ta up to date pa cada establecimento di e tipo aki bin cu nan programa di control di calidad riba nan productonan cu nan ta ofrece na comunidad.

Prome cu cuminda of productonan ta bin riba mercado, nan mester ta den un nivel cu ta acto pa consumo humano.” Nan mester cumpli cu cierto rekisitonan prome cu e por subi mercado. “Esey ta un exigencia”, el a declara.

Prevencion y risiconan
Sinembargo e ta adverti cu e risico t’ey pasobra e ta keda algo cu bo ta purba di evita pa cosnan no bay malo. P’esey nan ta keda pone atencion riba cada puntonan, specialmente riba labamento di man, temperatura, cushina tur alimento, con bo ta warda of conserva bo cuminda, y si ta algo di bleki wak si e no a caduca of cu e no ta frustia. Uza awa y alimento liber di peliger.

Separa alimento curu for di alimento cushina. Si bo tin un galiña curu y bo tin’e cla pa prepara y bo ta pone ariba di bo frishider. Pero tambe bo tin un salada cu bo ta pone abou den e mesun frishider, e riesgo t’ey cu e container unda bo tin e galiña curu ta pasa over bay den e salada. E riesgo ta grandi cu e salada por wordo contamina cu e famoso bacteria di salmonella y e hendenan ta bira malo, simplemente pasobra e wardamento no a bay bon den frishider. Nan ta tipnan cu nan kier comparti cu comunidad di Aruba pa evita cualkier tipo di malesa.

Nan ta cosnan cu por haci influencia riba e calidad di cuminda pasobra consumo di cuminda ta keda un risico. E ta enfatisa cu anos como consumido mester keda semper critico riba cualkier producto. Un fabricante cu ta produci cumindanan di bleki ta duna bo un garantia te e dia di vencemento. Despues di e fecha ey e calidad di e producto no ta acto mas pa consumo humano. Mas cerca e fecha yega mas riesgo bo tin.

Igualmente tin hendenan cu ta bin cu cumindanan for di otro pais cu tradicionalmente nan ta consumi den e temporada aki, manera ayaca, ham, calacuna, etc… Sra. Geerman a splica cu na momento cu e tipo di cuminda aki ta drenta den un gran cantidad manera ayaca pa bende cu pueblo, nan como departamento di Salud Publico ta bay controla. Ta asina cu duana ta tuma contacto cu nan y e departamento aki ta manda su personal pa controla nan den e localidad mes.

Den otro caso ora cu e persona ta bin cu un cantidad limita pa consumo personal, e no ta problema. E problema ta sinta ora cu nos ta papiando di un cantidad grandi pa bende nan como consumo di nos comunidad, DVG ta controla nan prome cu nan ta drenta Aruba.

Entrega keho
Igualmente e ta recorda henter comunidad cu nan como departamento di Salud Publico semper t’ey pa duna cualkier conseho y tambe pa ricibi ya sea critica of keho. Nan ta mas cu dispuesto pa haci nan control of conseha bo kico ta e miho forma pa evita cu ningun hende bira malo den e temporada aki. “P’esey nos ta bisa: Conocemento ta prevencion, pone atencion ariba nan.”

Ichelle Simon kende ta conseho di comunicacion di DVG, a haci un yamada final pa pueblo di Aruba en general tene bon cuenta di e sugerencia cu sra. Geerman a trece dilanti riba e parti di prevencion di preparacion y conservacion di cuminda. Esun cu tin duda nan por tuma contact cu nan of subi nan website . Tambe nan a traha un flyer riba e 5 Yabi pa Cuminda Saludabel cu ta disponibel cerca DESPA y departamento di Higiena tambe.