Ricardo Croes: “Hawaii a caba di anuncia cu e ta bay drecha su economia a base di turismo cu legalisacion di cannabis. Esey ta algo cu mi ta spera cu no tarda mucho pa nos hendenan realisa, cu e miedo pa un industria di cannabis ta mal funda. Mester tin mas miedo pa rum Palmera cu mester tin miedo di cannabis. [Pero] pa trece un market case, bo mester tin un cantidad di entrepeneur cu no tin miedo di bin dilanti, di wordo mancha, tilda, manera ami, ora trata di cannabis, un substancia ilegal cu hende ta wordo discrimina, humia a base di dje.”

Den un edicion di partido ReD Democratico su show educativo ‘Den Combersacion cu Ricardo Croes’ cu a tuma luga siman pasa, lider di partido ReD Democratico y su fraccion den parlamento Ricardo Croes, a trece dilanti con cannabis por contribui na economia di Aruba pa asina forma un pilar economico nobo.

Diaranson ultimo minister Xiomara Ruiz-Maduro di Asuntonan Economico a anuncia cu e industria cu gobierno tin plania di cannabis medicinal, lo por contribui 10% di Aruba su GDP (post-covid) a base di dos estudio haci pa un compania Hulandes y Aleman respectivamente den 2018. E nota di gobierno ta detaya cu riba un maximo di 350 mil metro cuadra di tereno di cultivo, lo por genera mas o menos 2000 cupo di trabou, na un averahe di 24 mil dollar pa aña pa cada trahado, esta un salario di 3600 florin pa luna. Mirando cu tin mas pais den region cu ta legalisando cannabis medicinal, ta atrayendo varios inversionistanan potencial, e dos compania a recomenda Aruba pa implementa e industria aki rapidamente.

Rapport di 2 compania ‘no disponibel pa publico’
Nos a purba haya un copia di e rapportnan cu comision di legalisacion di cannabis a manda traha, pero vocero di prome minister a duna como contesta cu: “e ta parti di e trabounan interno cu gobierno ta haciendo y p’esey [e] no ta disponibel pa publico”.

E echonan cu aworaki ta wordo presenta, pa Croes no ta un sorpresa di niun manera, mirando e historia cu cannabis conoce mundialmente, prome cu esaki a wordo criminalisa y haci ilegal rond mundo den y despues di 1940. “Hopi prome cu tabatin capsula, crema, druppel di wowo y otro productonan di cannabis, cannabis mes tabata wordo uza pa varios rason, entre otro aplicacionnan medico. Pa esey no tabata haci uzo di cannabis mes, y no un producto deriva di dje.”

Cannabis tabata conoci pa trata varios malesa, manera dolor di menstruacion, dolor cronico, problema di drumi, depresion y presion den wowo. Cannabis tabata wordo cultiva pa bende y pa produci cosnan di dje. “E tabata wordo uza pa recrea tambe, manera entre otro Bob Marley, y den su tempo e tabata un gran activista pa legalisacion di cannabis den tur su aplicacionnan, sin distinction si ta trata di recreacional, medicinal, y tur e al-nan cu nan ta pone su tras.”, Croes a bisa.

‘Cannabis medicinal y recreativo ta mescos, pero e palabra recreativo tin un stigma’
Cannabis medicinal y recreacional no ta diferente pa Ricardo Croes. “E concepto tras di cannabis medicinal, no ta bon conoci. Hende ta kere cu ta trata aki di [dos cos] ful diferente. Pero esaki no ta berdad y tin falta di educacion riba esaki.”

Un di e aspectonan cu Croes ta trece dilanti cu no tin bon educacion riba dje, ta cu hopi persona sa kere cu tin diferencia grandi entre THC y CBD. Hende sa pensa cu THC ta e parti euphorico, y e CBD no. Esaki no ta berdad, Croes ta indica. E prome mito causa pa e pensamento aki ta cu productonan pa uzo medicinal deriva di cannabis no tin THC, Croes a bisa. “E ta berdad cu CBD oil ta un oil cu THC abou. Tin algun cannabis cu nan a crea nan cu THC abou, pero esaki no kiermen cu CBD oil ta liber di THC. Na Colorado nan a traha un CBD oil cu ta 20% CBD y 1% THC. THC ta necesario, pasobra e mata mester tin tur su componentenan.”

Asina Croes ta sigui detaya cu e THC-cannabinoid no ta algo ‘malo’, maske e tin un stigma, pasobra e ta conoci pa combati cierto malesanan, mescos e CBD-cannabinoid ta conoci tambe. E otro mito cu tin, ta cu e cannabis cu companianan cu mester sigui standardnan di produccion na nan paisnan, no por wordo huma.

Pa via di e historia di stigmatisacion cu cannabis a conoce durante añanan, y tambe pa via di e division entre recreacional y medico, Ricardo Croes ta haya cu ta conota mucho ideanan negativo cu e palabra recreativo. Asina por ehempel, no ta pensa di recreacion como ‘ontspanning’, como ta creativo, como uza cannabis pa baha stress, cual Croes ta argumenta ta rasonnan completamente legitimo pa uza cannabis, mirando cu ta comproba cu e ta yuda cu tur e aspectonan aki, banda di e aspectonan medico.

Mester tin ‘afzetmarkt’, y entrepeneur cu curashi pa mustra con grandi industria por ta
Den su presentacion, Croes a indica cu Richard van der Meulen a duna un presentacion na San Nicolas Business Association (SNBA) unda enfaticamente van der Meulen a bisa cu e industria lo por genera 212 miyon florin pa aña y 600 cupo di trabou, solamente a base di un compania, y solamente a base di exportacion di e flor di cannabis. Di esey lo sali otro impuestonan cu gobierno lo haya den su caha.

Croes a bisa cu den e presentacion, van der Meulen a indica cu ta importante pa tin un afzetmarkt. Mester tin un pais cu ta cla pa ricibi e productonan aki. “Nos ta conoci como un di e islanan turisticonan mas sigur y atractivo, pues esaki taalgo masha importante”, Croes a bisa. Asina por compara cu Colombia, un pais cu hopi tera pa cultiva cannabis, pero pa via di su mercado ilegal di cocaina y cannabis, no por atrae inversionistanan facilmente y ta purbando drenta e mercado legal sin exito.

Pero pa trece un market case, den Croes su opinion, bo mester tin un cantidad di entrepeneur cu “no tin miedo di bin dilanti, di wordo mancha, tilda, manera ami, mirando cu esaki ta trata di cannabis, un substancia ilegal cu hende ta wordo discrimina y humia a base di dje.Mi ta bib’e tur dia. Nos no ta verwacht e mesun comportacion habri pa tur hende djis bin mustra cara, pa mustra en berdad kico ta e market case.”

Croes: ‘Experiencia ta cu interes politico ta bay riba interes general’
Maske ta mustra cu e industria aki ta realisabel y lo por nifica hopi pa Aruba su economia, partido ReD Democratico, kende ta e partido cu a ancra e puntonan di legalisacion y decriminalisacion den e acuerdo di gobernacion Hunto pa Aruba, no a haya colaboracion pa esaki. “Mi a bis’e varios biaha, cu e puntonan di acuerdo di gobernacion di RED Democratico te ainda no a haya luz di dia. Corda bon, ta di aña pasa augustus prome minister a priminti mi cu ley di cannabis ta wordo trata den parlamento, awel ni augustus e aña despues, e ora ey mi no ta compronde ta kico otro hende ta wak cu Ricardo no a haci nada.”

Croes ta di opinion, y a yega di trece esaki dilanti den pasado, cu tambe e cultivado chikito mester por cultiva un cantidad chikito di matanan di cannabis pa su propio uzo y pa uzo di su famia, por ehempel. “Gobierno kier legalisa exportacion di cannabis pa drecha su situacion financiero, pero si un persona comun kier bay cultiva esaki, nan ta bay cere. 1 midi pa gobierno, y 1 midi pa pueblo no por.”

Mas aleu, riba pregunta di Bon Dia, si partido RED tin un persona den e comision di legalisacion institui pa prome minister, Croes a indica cu inicialmente su partido tambe tabatin un representante, pero e representante no a wordo invita pa mas reunion despues di un tempo. “Despues e comision a bisa cu ta e no a bin mas, y e representante a pone por escrito cu e no a wordo yama mas, el a skirbi fecha cu tur cos. Kico ta e desaroyo? Niun idea. Esey ta loke mi por bisa, y esey ta e berdad cu nos a bin ta biba. Mester puntra e comision.”

Croes a bisa cu el a ripara, despues di purba convence su coleganan den parlamento di e importancia di e topico aki, cu interes politico ta bay prome cu e interes general. “Energia mester wordo hinca unda e tin proposito. Mi ta spera cu e pais aki realisa cu e mester un cambio hopi mas grandi compara cu loke el a bin ta haya. A bin hopi ideanan nobo, pero e interesnan politico y di partido a bay over di interes general anto nos ta sufri esaki.”

RED: Industria grandi ta warda Aruba
“Ora cu mi ta sinta ta pensa riba e industria di cannabis, mi a purba pone par di cos riba papel. Cual ta e formanan cu cannabis por wordo uza, y pa ki meta? Kico ta e bentahanan pa uza nan den nos economia? Come, bebe, huma, evapora, hunta, gota. Meta: relax, medita, recrea, trata malesa, preveni malesa, deal cu stress.”

“Esaki ta industrianan cu ta genera miyones. Bo por bay hiba e turistanan wak e plantacionnan, cumpra pintura, franel, cumpra cannabis, come na un restaurant cu ta cushina cu cannabis, y asina nos no a ni yega na hemp.” Pues partido ReD Democratico ta mira e posibilidadnan pa e industria hopi mas grandi cu simplemente laga exporta cannabis pa traha producto medicinal. Esaki e partido ta basa riba e experiencia y experticio cu varios pais rond mundo tin: Spaña, Uruguay, mas recien Canada, 20 estado na Merca, y asina tin mas.