E siman aki ta trata den parlamento e cambionan cu ta bin den presupuesto 2020, manera aproba (cu cambio tambe) na april di e aña aki. E cambionan ey tabata necesario en vista di e crisis ocasiona pa Covid-19, cu a obliga gobierno pa cambia e presupuesto original drasticamente. E cambionan actual segun gobierno ta duna un imagen un poco mas positivo, mirando cu e entradanan ta un poco mas positivo, entre otro pasobra e pagonan di loonbelasting y primanan ta mas faborable cu anteriormente anticipa.

Pa nos tin un impresion di e cambionan ey: e presupuesto original tabata contempla entrada total di alrededor di Afl. 1.500 miyon, cu un surplus chikito, manera planifica. Esaki a cambia pa un presupuesto di emergencia cu a yega na entrada cu tabata poco mas cu mitar di loke e tabata, y contrario na esey e gastonan a subi drasticamente te riba e suma di Afl. 2.000 miyon.

Riba esey awor ta bin ahuste den e actual presupuesto complementario, cu ta duna un vista mas completo di loke ta keda finalmente pa e aña aki. Manera por observa for di e resumen acompañante aki, pa 2020 entrada di gobierno lo keda na Afl. 958,5 miyon, mientras gasto lo ta na Afl. 2.013,6 miyon, loke ta duna un deficit di Afl. 1.085,0 miyon; esaki pa loke ta ‘exploitatierekening’. Banda di esaki ta bin e deficit riba ‘kapitaalrekening’ cu ta e suma di Afl. 28,9 miyon.

Esaki ta duna e siguiente imagen pa e necesidad di financiamento (‘financieringsbehoefte’):

Afl. 1.114,0 miyon, plus Afl. 295,5 miyon na debe cu mester paga (o refinancia), pa un total di Afl. 1.409,9 miyon. Riba esaki ta bin ainda e deficitnan di e entidadnan cu ta cay den e asina yama ‘collectieve sector’, cu ta calcula, hunto cu Land Aruba, na Afl. 1.467,7 miyon. Esaki ta basa riba un deficit di AZV (Afl. 115,6 miyon), SVb (Afl. 63,5 miyon), ATA (Afl.14,4 miyon) y Serlimar Afl. 7,6 miyon; esaki segun un resumen den Uitvoeringsrapportage kwartaal 2-2020. Mester bisa cu por bin cambio den e proyeccionnan aki, manera observa anteriormente, a base di mas entrada pa AZV y SVb.

Relacion debe/GDP

E relacion entre debe publico y GDP anticipa pa 2020 ta mustra cambio grandi. Segun cifranan maneha den Uitvoeringsrapportage 2-2020 debe acumula te mitar di aña tabata Afl. 4.665,6 miyon, loke na un GDP proyecta pa Banco Central ta duna un corelacion debe/GDP di 116,9%. Esey a base di un GDP di Afl. 3.992 miyon. Den e cambio di presupuesto esey a keda revisa te Afl. 3.978 miyon, segun un scenario cauteloso.

E pregunta cuanto mester fia ainda pa cera aña nos no por contesta completamente, ya cu na e momento aki nos no ta dispone di loke tabata e sucesonan den kwartaal 3. En todo caso, den e conseho di Raad van Advies riba e presupuesto modifica mas tempran den aña tabata calcula na Afl. 5.432,6 miyon, cual ta duna un corelacion debe/GDP di 136,6%.

Den nos edicionnan di e siman aki lo tin mas detaye tocante e presupuesto complementario, di cual tratamento ta inicia awe, dialuna 19 di october.