Djis algun noticia di cual nos a tuma nota recientemente. Gobierno di Aruba ta negociando cu Citgo tocante e contract di rehabilitacion di e refineria, pa termina esaki mas pronto posibel. Nos por supone cu ta cu e hendenan di gobierno interino di Guaido? No a bisa esey cu tanto palabra, pero ya cu ta nan tin comunicacion cu autoridadnan Mericano pa e excepcion pa por opera, a pesar di e sancionnan riba Pdvsa, y cu anteriormente ya tabatin comunicacion cu nan, nos ta tuma esey como berdad. Loke ta parce nos corecto tambe, pasobra na e altura aki, cu frontera cera y e consorcio di Citgo na Merca ya den man di gobierno interino di Guaido, nan ta e partner cu ken Aruba mester trata e asunto.

En cambio na Curaçao tin negociacion andando cu gobierno di Maduro, unda e general presidente di Pdvsa a bin na e isla pa negocia tocante prolongacion di e contract cu e compania petrolero tin cu gobierno. Di un banda ta di comprende, pasobra gobierno ta bao presion enorme pa reactiva economia, y contrario na Aruba, aya gobierno ta mira perspectiva pa reanuda operacion di e planta. Esey tin un cierto logica, den sentido cu Curaçao ainda tin un refineria, cu ta produci un variedad di producto, mientras cu na Aruba ya tur hende envolvi a descarta un futuro como refineria, y e unico opcion cu tabatin riba mesa ainda tabata un upgrader pa crudo ultrapisa Venezolano.

Di otro banda e negociacion aki cu un empresa cu ta propiedad di estado Venezolano, sanciona pa Merca y Union Europeo, mientras na Barbados tin negociacion andando entre gobierno interino di Guaido y regimen di Nicolas Maduro, no ta parce e momento mas propicio pa haci esey. Na Barbados ta trata di yega na un solucion pacifico, cu por duna bista riba eleccion liber, como forma pa bolbe na democracia, pero entre aliadonan cu ta sostene gobierno di Guaido aparentemente no tin unidad di criterio con pa maneha e asunto. Esey nos ta destila for di e declaracion di e asesor special pa e caso di Venezuela na Departamento di Estado Mericano, Elliott Abrams, cu ta critica e partnernan di Union Europeo pasobra segun su opinion nan ta tarda cu aplica sancion riba regimen di Maduro. Abrams ta haya cu ta un opinion eroneo pa pensa cu, mientras e dos bandanan ta negocia, no mester pone mas presion y por lo tanto no ta tuma mas paso contra e regimen dictatorial.

Pakico nos ta trece e asunto aki dilanti? Pasobra nos ta yegando hopi cerca di e momento cu por tin un apertura den e situacion na Venezuela, y ohala cu esey lo encera un desaparicion di e actual regimen dictatorial. Cu e realidad di dos gobierno den un solo pais ya caba nos ta den e situacion cu nos mester analisa bon cu ken nos ta deal pa cual asunto. Nos ta duna un ehemplo. Na 2016 gobierno di Aruba a aproba den parlamento e contract cu Pdvsa/PdV Holding y subsidiarionan, cu aprobacion di gobierno dictatorial di Venezuela. Loke nunca a tuma luga tabata e aprobacion den Asamblea Nacional, cu tabata y ta ainda den man di un mayoria grandi di oposicion. Pero ta trata di un asunto cu segun nos informacion mester a haya e aprobacion aki, segun nan ley y constitucion. Con esey por influencia e actual negociacion pa termina e contract cu Citgo nos no por husga actualmente, pero e por ta un argumento pa e otro banda di mesa pa loke ta nan responsabilidad financiero den caso di no cumplimento cu e contract, manera e asunto ta pinta awor.

Na Curaçao tambe nan ta core e riesgo di cera deal pa e refineria cu gobierno di Maduro, cu ainda no ta reconoce e parlamento di su pais, pero internacionalmente si e Asamblea Nacional ta considera e unico organo estatal superior cu ta legitimamente eligi.

E diferencia entre Aruba y Curaçao na e momento aki ta cu nos no mester tin pura, sigur no pa habri frontera, tanten no ta habri frontera como Reino, y pa tur e islanan pareu. Pa loke ta e contract cu e companianan envolvi, cu pa mayor comodidad ta yama ‘Citgo’ nos no mester atende nada cu e regimen di Maduro, ni cu e gerencia di Pdvsa na Venezuela, cu ta den man di e gobierno Chavista ainda. Si Curaçao ta cera deal cu Pdvsa y gobierno di Maduro y despues ta haya problema, esey ta nan asunto.

Pa loke ta e futuro di e refineria na Aruba, a keda un duda. Gobierno ta contemplando ainda busca otro partner pa e planta? No mester lubida cu, manera bisa caba, cu e planta tin solamente, eventualmente, futuro (limita) como ‘upgrader’ di crudo pisa Venezolano. Cu e terminacion di e contract cu Citgo e perspectiva di un upgrader tambe a desaparece, loke na nos opinion no ta ningun problema. Aruba por cuminsa concentra completamente riba algo nobo, pa cual ta existi bastante posibilidad caba. Straño ta keda si cu den e alternativanan economico cu gobierno ta menciona, y pa cual nan ta pagando, atrobe, un asesor externo, no ta involucra claramente kico por haci cu e tereno aki. No ta ey mester cuminsa?