Noticia di dia dominante ayera tabata sin mas e entradanan hudicial cu a tuma lugar na por lo menos seis adres, entre nan esun di e ex-ministro encarga cu Desaroyo Teritorial, Infrastructura y Medio Ambiente. Den su recado di prensa Ministerio Publico ta duna di conoce cu e entradanan tin relacion cu otorgamento di tereno pa meta comercial den e periodo 2017 – 2019. Manera a bira un custumber aki na Aruba, e casonan grandi di corupcion den gobernacion ta haya nomber di pahra, loke ta garantisa cu lo no tin falta di nomber pa duna, pero ban spera cu e cantidad ta menos.

En todo caso, den poco tempo nos ta presencia e di tres caso di investigacion pa corupcion di un (ex-)mandatario, di cual un a core e trayecto hudicial parcialmente, mientras dos ta den etapa di investigacion ainda. Tur dos tin di haci entre otro cu otorgamento di tereno, specificamente tereno pa uso comercial. Esaki pa mayoria di hende no ta un sorpresa. Realmente ta sorpresivo cu e investigacionnan a tarda tanto pa concretisa. Esey parcialmente tin un splicacion ‘tecnico’: mas cu den e caso Ibis e documentacion – di otorga tereno – ta laga un tremendo ‘paper trail’ su tras cu ta dificil pa laga somenta completamente. E sospechonan den e caso Avestruz ta bay back sigur cuatro aña, pero ta te aña pasa e asunto a cuminza lora, probablemente pasobra no tabatin e capacidad pa maneha dos caso grandi pareu, cu e investigacion di Ibis andando. Den e caso aki, aunke el a haya nomber di otro pahra, ta trata di e mesun materia cu caso Avestruz, cu e posibilidad tambe cu tin momento unda e dos casonan por ta toca otro.

Sea como sea, nos comunidad ta keda confronta atrobe cu e posibilidad, no mas cu esey por lo pronto, pasobra tur hende ta inocente te ora lo contrario keda proba, cu un (ex-)mandatario mandatario mester enfrenta husticia pa delito sumamente grave. Pasobra aunke no a enhuicia ningun hende ainda, ta trata di asunto sumamente grave cu den e añanan promer cu 2009 tambe tabata tuma lugar. Nos por corda e otorgamento di optie pa tereno costoso den area di e hotelnan na un DJ y un koki den servicio gubernamental, cu ni sikiera a lanta un compania decente di desaroyo di proyecto. Claro cu despues ambos a resulta di ta nada mas cu un ‘front’ pa esnan cu despues a haya e terenonan. Con leu e actual investigacionnan ta bay den pasado lo ta limita pa capacidad di investigacion dentro di un tempo razonable. Nos lo mester mustra pacenshi pa mira e resultado.

Loke no mester warda tanto, ya cu nos ta den tempo di crisis y nos ta comprende cu keto bay e gobierno aki ta para pa bon gobernacion y integridad, ta cu mester trece cambio den e manera di opera gubernamental. Y esey ta encera e obligacion moral pa cuminsa haci reparacion di biaha. Un biaha mas nos ta haya nos cu e obligacion pa mustra cu, mas importante cu e famoso lema y consignanan di ‘innovacion’ y ‘digitalisacion’ di procesonan administrativo clave den gobernacion, nos atencion mester ta fiha riba haci e procesonan aki ‘bulletproof’ cuminsando cu aplica medidanan di ‘checks and balances’ cu riba nan mes no ta requeri proceso digital. Y pakico no? Nos ta kere cu tempo cu no tabatin computer, no tabata posible pa controla nada? Esey simplemente no ta berdad, unda hende drechi ta traha semper por tin control. Awor, no cabe duda cu e medionan digital por facilita e procesonan di control, pero si no ta cuminsa cu e ‘fatsoen’ di reconoce cu ta absolutamente inaceptable cu ta laga tur oportunidad habri pa mandatarionan ta horta di e comunidad aki bao di nos nanishi, e computer ey lo sirbi pa sigui haci maldad. Y si iniciativa pa ‘ruim op de boel’ no ta inicia den nos gobernacion o nos aparato hudicial, anto e lo bin di e supervisor den Reino.

Di cualkier forma, si nos no ta bay drecha nos adminstracion publico pa loke ta e neishinan principal di corupcion, cu ta e trayectonan di permiso, cu cual mandatarionan por gana placa pa campaña o pa nan uso personal, lo tin un instancia cu ta bay hacie pa nos. Si nos no ta bisa cu ta basta cu corupcion riba e isla aki, anto otro ta bisa basta na nos lugar. Claro cu tin hopi di nos cu lo ta para cla pa denuncia e ‘colonialismo’ o ‘neocolonialismo’ di e supervisor den Reino, pero si nos no ta pone orden den cas, pero si kier probecha di e facilidad di un paspoort Hulandes, o di ayudo ‘obligatorio’ ora desastre dal nos y gara nos ‘con los calzones abajo’ manera den e crisis aki, sin ningun reserva y tur placa gasta na un exceso di hende den aparato publico cu ta come placa cu nos por a usa pa cubri otro gasto mas util, nan ta keda manda nos pajarito cu nomber exotico.

Nos ta keda pasa den e berguensanan aki, tanten nos mes no ta comprende cu nos no por keda warda eternamente pa mas ministro cay den tentacion y topa cu e supervisor di Reino cu hopi di nos no kier.