Banda di asunto ‘pisa’ manera nos situacion gubernamental financiero, mester bisa cu tin interes tambe pa e problemanan di aparente menor importancia, cu sin embargo ta afecta e ciudadano mas den su ambiente personal. Un di esakinan ta e falta di control riba animal cu ta cana los rond y ta causa problema.

Ta di aprecia cu e ministro nobo encarga cu e area aki a anuncia un campaña di conscientizacion y di pone chip riba animal. Mientras cu esaki sigur ta dos aspecto cu mester considera, e no ta tur. Den e caso specifico aki pa varios aña ta existi ley, encuanto cacho riba caya, cu simplemente no ta conta cu e implementacion y imposicion necesario. Esaki riba su mes no ta nada straño, pasobra nos ta sumamente competitivo den traha ley sin percura pa e recursonan necesario pa sigura nan implementacion. Por lo tanto, despues di tanto aña di existencia di e ley, no tin ningun ‘conscientizacion’ ta tumando lugar for di e ley mes. Manera nan ta bisa na Hulandes, e ‘pakkans’ den cuadro di e ley aki ta asina minimo cu practicamente ningun hende ta tene cuenta cune.

Esaki ta haci tambe cu den confrontacion cu doño di cacho cu ta morde o menaza di morde hende riba caya, sea na pia o riba bicicleta, no tin ningun sentido referi na ley, pasobra e ciudadano di e categoria aki no tin cunes cu ley cu e no conoce, o por ignora sin ningun consecuencia. Tuma ley den bo mes man tampoco ta permisible, y bay polis pa entrega keho ta un otro odisea cu tampoco lo duna tanto resultado. Ta asina nos a termina den e situacion actual y cu e mandatario en cuestion ta desea di atende cu su campaña. Nos no ta bisa cu e campaña pa coscientiza y pa pone chip riba animal no ta yuda, pero su efecto lo no ta grandi si no tin e medida duro su tras di castigo pa esnan cu no ta scucha. En general, campaña di conscientizacion ta traha mihor cerca esnan cu no mester di campaña pa nan comprende nan responsabilidad. Nos por a mira esaki den e dos añanan reciente, unda esnan cu mas tanto ta responde na yamado di gobierno pa busca vacuna ta esnan cu tabata di busca esaki en todo caso, pareu cu e ta disponible.

Kico ta necesario anto? Coordinacion di programa di conscientizacion cu autoridadnan policial y hudicial pa combina mayor atencion y supervision di nan, pa fortifica e programa di conscientizacion. Nos no a tende nada di esaki y por lo tanto tin miedo cu e proyecto aki ta bay cay den tera infertil pa falta di accion simultaneo. Ta bunita cu Post, cu ta mira nan trahadornan menaza diariamente pa e animalnan agresivo riba caya, ta manda carta di advertenca, pero e carta ey, den man di hende sin escrupulo, ta bay straight den bari di sushi. Nan ta haya cu no solamente nan tereno, sino tambe caminda publico dilanti nan tereno, ta ‘playground’ gratis pa nan animalnan y cu otro ciudadano no tin nada di bisa nan… Ta net pa esnan cu ta haya cu no mester tene cuenta cu ley, o no conoce e ley mes, mester impone ley.

Mescos cu e problema di animal domestico cu ta cana liber, nos tin otro problema cu no ta haya atencion. Nos tin añas di no tende nada mas di intento pa sikiera minimiza e efecto devastador di presencia di boa den nos naturaleza. Envez di campaña grandi y activo di elimina boa, a para esaki pa duna prioridad na estudio di cientifico riba kico boa ta come… Pa haya sa kico nan ta come, nan no mester haci estudio: boa ta come tur cos cu e topa y asina mes no ta yega na e tamaño cu e lo yega den su habitat original. Nos ta puntra nos mes pakico practicamente nos no ta mira prikichi mas na Aruba? Awor ta bisa cu ta pushi ta causa e problema di extincion di pahra… Nos ta bay laga cientifico haci un estudio promer tambe pa haya sa kico pushi ta come?

Di igual forma nos ta mira cu tristeza e manera con ta maneha proteccion di bida marino. Cu e emergencia di Covid como excusa, a duna permiso pa pisca cu harpun. Despues di dos aña awor, ta bay haci un investigacion kico ta e efecto di piscamento cu harpun riba pisca riba coral, manera gutu? O aki por arte de magia no mester di investigacion cientifico? Y si acaso dicidi di reinstitui prohibicion di pisca cu harpun, no tin crisis di Covid mas, ta corda revoca e permisonan multiple pa pisca cu harpun, otorga na e empresanan di pesca recreativo cu turista, bao di e mesun decreto?

E situacion di deterioro di naturaleza, di flora y fauna, y e situacion intolerable di animal domestico, ta mustra riba necesidad di un plan integral di maneho pa esaki. Atrobe nos ta mira accion gubernamental, pero di forma isola, sin cu tin un cuadro general cu ta duna sentido y direccion na loke ta purba haci. Nos no ta bisa cu e accionnan programa ta inutil, pero ta kere sí cu nan por ta hopi mas efectivo, si tin un intento conhunto. Lamentablemente nos ta mira atrobe un gobernacion manera un archipelago; cada ministerio un isla riba su mes.