8juni,SL, prikichinan .jpg

Tur aña ariba 5 juni mundialmente ta celebra World Environment Day, Dia Internacional di Medio Ambiente. E idea tras di e celebracion di ‘Dia Internacional di Medio Ambiente’ ta pa lanta conscientisacion encuanto e importancia di un medio ambiente saludabel pa hende. Departamento Naturalesa y Medio Ambiente, DNM,  ta e departamento encarga cu e maneho cu ta enfoca ariba bida duradero di hende y naturalesa den cual e preservacion, proteccion y mehoracion di e calidad di naturalesa y medio ambiente na Aruba ta keda central.

P’esey mes DNM ta haci uzo di e celebracion aki pa conscientisa pueblo encuanto nos mesun bestianan local cu diariamente ta confronta diferente retonan grandi. Pa menciona algun bestia cu ta tipico di Aruba y cu tin proteccion di leynan actual y cu ta den peliger ta entre otro e Prikichi,  e 4 especienan di turtuga,  nos Trupial,  nos Yuwana, nos Cascabel, nos Shoco, e 5 especienan di Calco, nos Kreeft, nos Warawara, e Strea di lama y tur e especienan di Delfin y Bayena. Mester menciona cu e Shoco, Cascabel y Prikichi ta (sub) especienan cu solamente bo ta haya na Aruba y cu nan tin un prioridad hopi halto pa nos conserva nan.

Si nos pone enfasis ariba e Prikichi hendenan ta bay busca e neishinan y ta coy e Prikichinan baby y ta haci negoshi di bende esakinan y hende ta tuma nan como un animal di cas den haula. Tambe e Prikichi su populacion a bira hopi menos dor di e fenomeno di rosamento cu ta destrui su habitat, scarsedad di awa di yobida cu consecuencia cu no tin cuminda pa e Prikichi den mondi, e Boa Constrictor cu ta un bestia invasivo na Aruba cu ta come e Prikichinan tambe. Como ultimo nos kier menciona e populacion grandi di pushinan bandona cu ta cabando cu nos Prikichinan y otro parhanan.

E problematica di tin un bestia exotico cu No ta forma parti di Aruba su flora y fauna ta pone cu nos mesun bestianan local ta core peliger di extension. Ora hende no sa con pa anda mas cu e bestianan exotico aki, door cu nan a bira demasiado grandi, of no tin e manera pa crianan cu e cantidad di cuminda cu e ta demanda, hende ta laga esakinan bay liber den naturalesa sin pensa kico por ta e consecuencia cu esaki ta trece cun’e. Locual ta pasando cu e cabritonan tambe tin su consecuencia pa e fauna di Aruba. E cabritonan cu ta cana los den nos mondinan no ta duna oportunidad pa matanan jong crece pasobra nan ta come nan. Locual ta haci cu lo tin menos luga pa e parhanan por biba, descansa of reproduci.

Departamento Naturalesa y Medio Ambiente kier enfoca e aña aki riba e custumber y comportacion di nos hendenan relaciona cu nos Prikichinan y otro bestianan cu ta luchando pa sobrevivi. Mas conscientisacion y accion ta yuda tambe forsa leynan mas severo pa combati bendemento y negoshi di nos bestianan local. E lema e aña aki di Dia Internacional di Medio Ambiente ta – Go Wild for Life – esaki ta pa curasha hende pa celebra tur especie cu ta den peliger y tuma accion pa nos mes pa yuda salvaguardia e bestianan pa nos futuro generacion. E lema no ta solamente pa nos bestianan pero tambe pa nos matanan local cu ta den peliger. Corda cu ora un especie (mata of bestia) stop di existi, e no ta conta pa bo pais so sino pa mundo henter. Specialmente ora e no ta presente den abundancia den tur pais. Ken cu bo ta , unda cu bo ta biba, mustra cero tolerancia pa comportacion no desea pa cu nos naturalesa y medio ambiente, a bo ta haci e diferencia!

Pa mas informacion bishita nos website dnmaruba.org pa wak cual nan ta nos leynan vigente pa cu proteccion di nos bestianan local.