Aunke nos a keda afecta pa e consecuencianan di e derame di petroleo na Trinidad & Tobago, e prome noticianan ta mustra riba un daño na nos costa manehabel. Menos mal, e por tabata bastante mas serio. Banda di sinti alivio, e ta pone nos reflexiona atrobe riba e fragilidad di e modelo economico cu ta duna gran parti di nos di come. Di mes caba cu mantene mas di 100.00 hende haciendo Aruba nan hogar, riba su mes caba ta parce un obra di arte, riba un isla cu poco recurso natural. Realmente nos ‘core business’ ta invita hende bin cerca nos. Nan ta bin keda un siman, talbes dos, nan ta come, bebe, drumi, y… disfruta di loke nos isla tin di ofrece. Y parti grandi di loke nos tin di ofrece, ta simplemente e isla, cu tur cos bon y malo. E tarea anto en principio ta masha simpel: mantene loke ta bon, drecha loke no ta bon!

Lamentablemente den practica esey no ta resulta asina facil. Na Aruba nos ta resulta di ta bon den ‘crisis management’, pero nos ta faya den planificacion. Na e momento cu un problema manera e derame actual presenta, e ta saca lo miho di nos. Tur hende ta preocupa y esunnan clave den e asunto casi no ta drumi. Mirando e magnitud di e problema, nos ta kere cu nos autoridadnan lo bay haci un bon papel minimalisando e efectonan dañino di e desaster aki, cu nos no por yama natural, pasobra ta man di hende a causa e problema aki, na mil kilometer di nos costa. Ta di spera cu por mantene e consecuencianan na un minimo y por pone e incidente aki nos tras. Naturalmente tur esaki ta un bon ocasion pa nos mandatarionan luci como persona cu ta ‘hands on’ y ta gara e toro na su cacho. Y como cu ta den campaña, miho ainda. Pero esey no ta ningun problema; problema lo ta si no haci nada, y esey ta algo cu sigur no por bisa.

Pero despues, con nos ta sigui, despues di demostra nos habilidad den crisis? Lo no ta bon pa nos tuma e oportunidad pa realmente cuminsa avansa den e trabao duro, casi invisibel di tur dia, e trabao cu pa un gran parti no tin nada espectacular aden, pero cu ta importante pa nos por enfrenta tur reto asina, di cual algun ta hopi mas clave pa nos sobrevivencia den e añanan cu ta bin. Nos preocupacion pa mantene nos naturaleza intacto no mester bin dilanti solamente na e momentonan aki, pero mas ainda dirigiendo e departamentonan concerni di tal manera cu nos ta cuminsa mira un maneho integral y consistente. Percurando pa e leynan necesario y percurando tambe pa e profesionalnan adecua pa implementa esaki. Cu otro palabra: crea e esfuerso structural unda ta normal pa traha di cierto manera. Un ehemplo recien: si tabatin un maneho structura, lo no tabatin destruccion di mata na Rooi Frances, ni riba e tramo di e ringweg banda di aeropuerto. Un simpel pregunta: DOW tin den nan servicio un ingeniero specialisa den conservacion di paisahe? No, pero no pasobra no tin hende cu e capacidadnan profesional  actualmente na Aruba, y naci y lanta aki mes…

E problema ta cu den tur e papiadera di sostenibilidad y ‘berde’, te awe e servicio publico aki ta parce mas interesa den tramita permiso, cu den realmente asumi nan responsabilidad den e tarea aki. Pero no ta solamente eynan falta hopi. Nos tin un departamento di Naturalesa y Medio Ambiente cu no ta haci loke nan mester haci, cu consecuencia cu riba varios tereno nos no tin legislacion ambiental drechi, corda pa tin un aparato adecua pa implementa esaki. Cu esaki nos ta critica e funcionarionan? No, nos tambe sa cu den e asuntonan aki ta ‘dream team’ di ministro ta ‘call the shots’. Y nan no ta interesa den tur e trabao duro, haci casi anonimomente durante añanan. Ta nan ta interesa den e exito rapido, percurando pa e camaranan ta semper disponibel pa pinta un imagen di diligencia y efectividad, mientras cu e trabao cu nos mester y nos kier, no ta keda haci. Asina nos ta yega na otro periodo di ocho aña, sin nada positivo di conta di un di e problemanan mas grandi ambiental cu nos tin, cu ta e dump na Parkietenbos, y ademas e cincuenta buraconan den cara di Aruba, yena cu sushi di tur tipo. Despues di tanto aña, nos mester tin pasenshi y duele di nan, pasobra nan ta ‘bezig’…

Nos no sa cu kico nan ta ‘bezig’, pasobra de paso nan a lubida tambe cu no por start un refineria, atrobe, sin legislacion ambiental. Pero ta parce cu segun nan ‘nos ta bay hacie na caminda’… Di aña 2012 cu e planta ey a cera, nan no por a traha riba e leynan necesario? Si nan ta honesto cu nos, nan ta bisa cu e no ta un prioridad politico.  Ora e asunto di e derame aki keda atendi, nos ta mira un cambio den e otro asuntonan aki?