Ambos banda  no mucho contento con cos ta bayendo

Manera conoci, den e dianan di fiesta hopi turista ta bishita nos isla. A wordo propaganda december ultimo cu pa prome biaha na Aruba tabata tin 700 mil pasahero di barco di crucero cu a bin bishita Aruba. Nos a acerca ambos banda di kiosconan – esunnan cu a caba di muda na area nobo y esnan dilanti Citgo Oranjestad – kende a vocifera nan preocupacion riba diferente punto cu no ta bayendo bon pa nan den nan negoshi.

Hopi problema den kiosconan nobo
December cu a pasa, Aruba Tourism Authority (ATA) a celebra e yegada di e prome 700 mil pasahero di barco crucero cu a bishita Aruba.  Via un comunicado, ATA a expresa cu: “Globalmente, mayoria di e mas cu 20 miyon persona cu ta subi un barco crucero, ta scoge un cu ta keiro den Caribe. Aruba, atraves di AATA y APA ta busca pa bira e destinacion mas memorabel, un cu e pasaheronan lo kier bishita bek pa pasa mas tempo. Di e manera aki ta yega na un turismo sostenibel cu resultadonan positivo riba termino corto y largo.” Sinembargo ora cu nos redaccion a bay combersa cu algun di e comerciantenan cu tin kiosconan e storia ta keda mescos: dianan di fiesta no a haci diferencia den benta y tur cos ta keda slow con cu bay bin.  Recientemente e kiosconan cu tabata situa banda di parada di Arubus a move bay na e plaza nobo, pero nan ta enfrentando algun reto ainda.  Nan ta conta nos cu hopi turista no sa mes cu e area aki ta un plaza pasobra no tin borchi of ningun indicacion cu esaki ta un ‘Flea Market.’  Nan ta splica nos cu nan no ta permiti pa pone nada di producto pafo, tur cos mester keda paden anto hopi di nan ta demasiado chikito pa tin tur material paden warda. Fuera cu no tin ningun tipo di afdak dilanti di nan, y ora awa yobe mester pasa den hente run aventura pasobra e porta ta cera solamente di pafo. Nan ta bisa: “E turistanan ta pasa nos tur bay otro banda, nos no ta haya nada.  Tin un tienda caba di I Love Aruba cu tambe ta afecta nos hopi y awor a pone mas tienda grandi. Ningun hende ta bin e market.  E ta hopi duro pa nos, nos ta hende pober, nos no por bende nada asina ki.”

Nan tin cu warda productonan y materialnan cu nan no por expone pafo y asina hendenan no por wak kico nan ta bende. Nan ta bisa nos cu turistanan ta kere cu e area aki ta mas bien edificionan di deposito of apartament, cual ta comentarionan cu nan a haya caba.

Cosnan ‘inhusto’ tumando luga
Tin algun hende cu ta den e negoshi di kiosco pa mas cu 15 aña y nan a haya luga te patras den e plaza nobo,  unda cu nan solamente ta kimando den solo manera nan ta expresa na Bon Dia. “Anto e hendenan nobo cu a haya kiosco, kende no tabata originalmente na e prome luga banda di Arubus, awor nan a haya luga mas dilanti den e plaza.  Y esakinan no ta ni habri ainda, pues mas e ta mustra manera un otro tipo di luga cu no ta un ‘Flea Market.’

“Esey no ta husto pa nos,” un di e bendedonan ta bisa. Nan no tin baño cu nan por uza pasobra nan mester paga 1 dollar pa uza e unico bañonan cu tin den e plaza. E comerciante encarga cu e bañonan ta conta nos cu e no tin otro modo di haci. E tambe tin gastonan pa paga pues e mester cobra e comerciantenan tambe pa uza e baño, manera cu tur cos a wordo regla cu nan contract. Manera nos a publica siman pasa, gobierno a tuma asistencia huridico pa por atende cu e situacion di e kiosconan segun minister di Infrastructura, Otmar Oduber (POR).
E kiosconan dilanti waf tabata destina inicialmente pa por duna nan na e comerciantenan cu tin otro banda di caminda na parkinglot di Arubus, y cu personanan cu ta haci artesania local lo haya e resto.  Minister Oduber: “Riba 7 di november 2017, contractnan a wordo duna pa hendenan cu no ta haci artesania local caminda bo ta wak claramente nomber di coordinadornan, trahadornan di minister ta esnan cu a haya. Ki pura bo tabata tin pa duna contract na e momentonan ey cu bo no por a warda pa e gobierno nobo bin?” Cada un di e personanan aki lo haya carta tambe pa mustra riba e hecho cu tabata tin hopi otro hende prome cu nan, hopi otro cu si mester a bin na remarke pa por haya esakinan segun minister Oduber.

Hopi falta di atencion pa kiosconan dilanti Citgo
Pa locual ta e kiosconan otro banda di caminda, esunnan situa dilanti di stacion di gasolin Citgo Blvd,  nan tambe ta bisa cu dianan di fiesta a bay hopi slow pa nan. “E dianan di fiesta nos no a bende absolutamente nada. Pasobra ora e barco bin, tin hopi tour bus cu ta para eynan y bay cu tur turista keiro rond Aruba. Akinan ningun turista ta drenta akinan.  Nos no ta bende ni un dollar mes, y nos tin cu paga impuesto, BBO, tin biaha bo no ta traha algo ni pa come. ” Un di e comerciantenan ta conta nos cu tin hende/comerciantenan/companianan  cu ta hasta paga pa turistanan wordo treci cerca nan, pues no tin balans y no ta duna otro chens.

Fuera di esaki, e comerciantenan ta haya cu tin hopi falta di atencion pa nan pasobra e luga djis no ta mustra atractivo pa hende bin cumpra. Un di nan ta splica nos cu ora awa yobe ta un desaster eynan, mirando tambe cu hopi di nan tin serbete/klechinan manera afdak cu varios buraco aden.  Un di e damanan cu ta bende na e area aki ta bisa cu den comparacion cu plazanan di Flea Market na paisnan cu el a bishita manera Panama, Puerto Rico, y Corsou mes, Aruba falta hopi pa yega na dje.  Otro comentarionan cu nos a haya ta cu por ehempel como comerciante mes, mester cuminsa bin ideanan pa trece ambiente y atrae hende na e areanan aki. Por ehempel pa trece bandanan pa toca musica riba cierto dianan. Algun tempo atras nos a entrevista comerciantenan/doñonan di kiosco cu ta dilanti di Waf kende tambe tabata tin e mesun pensamentonan. Nan a comparti cu Bon Dia cu mester bin un manera pa atrae diferente tipo di turistanan tambe na Aruba pasobra turistanan Europeo ‘no ta cumpra casi nada.’ E comerciantenan a yega di vocifera tambe cu tin hopi cos straño andando cu asunto di permiso na e banda di kiosconan dilanti di Citgo,  cu aparentemente no ta tur cos ta regla debidamente eynan.  Pa respectivamente tin tur hende su banda di medaya, nos lo sigui riba e tema y combersa cu entre otro mas doñonan  di kiosconan y seguramente acerca gobierno pa un reaccion riba e puntonan aki.