Den rueda di prensa dialuna pasa, ministro encarga cu enseñansa a duna declaracion, riba e articulonan cu a sali den prensa, tambe den e corant aki, tocante un disputa cu tabatin entre su persona y e colegio di curator, e directiva di Universidad di Aruba. E mandatario a declara cu no tabata trata di un conflicto, sino mas bien, den su palabranan, di un “diferencia di opinion.” Mas aleu el a declara cu e disputa/diferencia di opinion tabata tocante e hecho cu e directiva pa varios aña no a percura pa responsabilisacion financiero debido, cu segun ley ta e entrega di cuenta anual.

E anuncio aki, cu segun nos por observa, no a haya tanto atencion, ta merece miho. Ta trata na nos opinion di algo bastante grave, cu ta lanta yen di otro pregunta tocante con cos ta/tabata anda na Universidad. Laga nos cuminsa cu duna e cuadro legal cu ta existi den ley di Universidad pa loke ta dunamento di cuenta financiero.

Articulo 43 di e landsverordening Universiteit van Aruba ta stipula cu e directiva mester percura pa anualmente, pa mas tarda na fin di juni di cada aña, tin e cuenta anual, como parti di e informe anual, prepara y entrega na ministro encarga cu enseñansa y na ministro di finanzas. Segun ley tambe e cifranan presenta pa Universidad mester bay pa control pa Centrale Accountantsdienst, unda e director di e entidad aki mester certifica e cuenta anual.

E pregunta cu ta surgi ta naturalmente, ta con Universidad ta keda haya placa si nan no ta cumpli cu rekisito basico di bon gobernacion – financiero – entregando na tempo nan cuenta anual. A base di kico anto nan ta keda haya placa den e añanan siguiente, sin cu aparentemente tin un, manera yama na Hulandes, un ‘stok achter de deur’ pa obliga nan cumpli? E secreto, si e tabata esey, ta den e ley di Universidad. Segun e ley aki, e colegio di curator ta traha un presupuesto cada aña, segun normanan di e ministerio y ta entrega esaki prome cu 1 di maart di cada aña. E aprobacion di e ministro encarga ta bin despues cu e aportacion di gobierno keda aproba den ley di presupuesto (di gobierno). Tanten cu no tin aprobacion di un presupuesto entrega pa cierto aña, e directiva ta autorisa pa gasta tur luna di e aña ey un decimosegundo parti di e ultimo presupuesto aproba. E directiva mester mantene su mes na e limitenan di e presupuesto, naturalmente.

Nos por supone cu Universidad a percura en todo caso pa un presupuesto cada aña, y a keda haya placa, hasta ora presupuesto di gobierno tarda pa haya aprobacion den parlamento, pasobra nan ta keda haya e suma asigna pa cada luna. Pero… nunca ningun hende a bin riba e idea di puntra unda e cuenta anual a keda? Es decir, den pasado recien ni e Universidad, ni e mandatarionan di e momentonan ey, no tabata sa cuanto placa realmente e Universidad a gasta of no? A base di kico anto e mandatario(nan) tabata huzga e presupuestonan nobo entrega pa Universidad? Con por ta cu un entidad cu ta haya subsidio no ta duna cuenta y ta keda haya placa, sin mas?

Nos ta bay haci pregunta mas specifico ainda. Ta sigur cu Universidad no a cumpli cu cuenta anual, y desde ki aña? Si tabatin cuenta anual, por ta cu e entidad sobrecarga y ‘understaffed’ manera CAD no a logra investiga y certifica e cuentanan anual aki, loke tambe lo no straña nos. Esaki no como critica riba e departamento ey, pasobra ta un berguensa e condicionnan bao di cual nan, cu un manyen di hende, mester haci nan trabao, sin cu nos a tende cu tin alivio pa nan, y debido control pa nos, na caminda.

E fayo principal, den e caso aki, tabata na nivel ministerial. Si e actual mandatario ta bisa cu esaki tabata su problema cu e colegio den su composicion actual, y cu pronto lo keda reemplaza, nos por comprende esey. E tarea di responsabilisacion financiero no ta algo cu por haci manera algo no esencial, cu ta ‘laga pa haci despues…, si nos resta tempo.’

Pero, mas cu e caso aki, cu pa casualidad ta bin dilanti, literalmente ‘riba un dialuna mainta’: cuanto mas tin? Esaki por ta e trasfondo di e problemanan administrativo-financiero cu nos tin den gobernacion, unda ta parce cu cada departamento tin un ‘kashi di sorpresa’ di cuenta no paga y semehante tipo di ‘regalo’ mas? Nos ta spera cu e ministro aki, cu a bisa cu e si ta para pa cumplimento y transparencia, lo duna cuenta di e demas entidadnan bao di su encargo, cu mester duna cuenta di gastamento di placa pa nan por sigui haya subsidio. Y naturalmente esaki no ta conta pa su ministerio so, sino pa tur entidad subsidia na encargo di cualkier ministro.

Y di e manera aki nos ta bolbe na e problema general di finanzas: e control debido a base di e mesun criterionan pa henter gobernacion y e sector subsidia. Nos por comprende cu no por haci tur cos pareu, pero un señal cu e proceso di mehoracion ta andando, ta urgente.