E tema di yega na un acuerdo cu Hulanda ta uno hopi delicado, segun SIMAR. Asina Presidente di e sindicato di maestro, Josephine Albertus a bisa Bon Dia Aruba. SIMAR mes, no tin problema cu e landspakket pa Enseñansa, manera proponi pa Hulanda. E sindicato no tin problema pa Hulanda bin haci un asina yama nulmeting, un ‘base-line assessment’ di e sistema di enseñansa y for di eynan por cuminza bay dilanti.

“Pero kizas tin otro carteranan, di otro Ministernan cu si ta afecta pa e landspakket pa Aruba y ta bay dal duro. Pero na final, hende mester por come, hende mester sigui biba,” Albertus a bisa. “E ta keda dificil. Nos a manda un carta pa pidi claridad, pasobra si nos sigui e informacion di medionan di comunicacion y hasta ruedanan di prensa, locual nos ta tende ta cu no tin siguridad di pago pa fin di luna; of y si firma mes, no ta nifica cu no tin mas medida. Pues hasta si firma lo no tin siguridad. Esey ta hopi fastioso, pasobra Gobierno t’ey pa dirigi pais.”

Segun SIMAR, esey ta responsabilidad di Gobierno tambe. E tarea di SIMAR ta pa wak derecho di e docentenan y e nivel. “Pero nos miembronan mester claridad si. Ora cu a bisa cu no tin placa pa paga fin di september, nos a haya hopi hende spanta ta yama nos, puntra si nan lo haya nan salario fin di luna si of no. Ami por bisa ‘firm’e y lo tin consecuencia,’ of ‘no firm’e,’ tambe lo tin consecuencia. Mi ta spera cu Gobierno ta evalua e situacion bon y tuma e decision cu ta miho pa Aruba. Di e forma aki nos por sigui bay dilanti, pasobra esey ta locual ta mas importante.

Pero na nivel di enseñansa mes, Albertus no ta mira nada malo den e landenpakket. Mester di fondo, mester di placa. Ehempel ta e crisis actual unda e Minister encarga no a pone un presupuesto y no a splica unda tin fondo. “Tur cos ta bay bek na directiva di scol, na docentenan y hasta na mayornan. Pues den e parti ey nos no ta mira nada malo pa firma cu Hulanda. Pero esey ta nos.”

Falta claridad

E problema mas grandi, segun Josephine Albertus ta cu no tin claridad. Door di bisa cada biaha cu ta negociando, “nos no sa nada kico Gobierno a manda pa Hulanda of vice versa. Nos no sa nada. P’esey mes nos a manda carta pa manda pidi claridad.” Miembronan di SIMAR ta pidi e claridad ey. “Nos ta mira cu dia 11 ta yegando y nos no sa kico Gobierno ta bay haci.”

Confianza den Parlamento

Ningun di e fraccionnan den parlamento ta sostene e proposicion di Hulanda. SIMAR ta compronde nan posicion tambe, pasobra nan ta wak nan parti. “Pero si nan kier of no, ki otro opcion tin. Ki siguransa nan por duna pueblo cu lo sigui cu e pago fin di luna. Esey ta e parti mas importante. Fin di luna mi no por bisa mi miembronan cu Parlamento no kier acepta e sosten di Hulanda, pues no tin salario pa boso.”

Albertus a comenta cu e sa caba kico su miembronan lo bisa. “Nan tur tin nan debenan pa paga. Awor aki caba FCCA a cuminza manda cas na findishi, WEB ta kitando meter, Elmar ta kita coriente. Pa por tene up to date, mester tin placa pa paga cos. Nos por bisa pa no acepta, pero kico ta e plan B si no firma y esey ningun hende por presenta.

Opcion APFA

Sindicato di Trahadonan Arubano, STA a sugeri cu kizas Gobierno por haci uzo di e fondonan di pensioen di APFA pa cubri e periodo te ora yega na un acuerdo cu ta aceptabel pa tur partido. Pero, pa SIMAR, e no ta algo cu por bay sin mas. Sigur no mirando cu den concepto di e sindicato, ya caba a hinca man den pensioen di e miembronan. Ora cu a bin cu e reduccion di 5 porciento di e ‘vaste bezoldiging,’ ningun hende a realisa e impacto cu esey lo tin riba locual e pensionado ta ricibi despues. Pasobra e reduccion den salario ta nifica reduccion den pensioen, cu ta 70 porciento di e salario averahe menos e pensioen di biehes (franchise), cu ta lanta e pregunta si e suma lo ta suficiente pa pensionadonan por biba trankilo di dje. “Como Presidente di SIMAR ami lo no por dicidi pa e miembronan si nan ta de acuerdo pa mishi cu e fondo ey.”

Problema financiero no ta di awor

Pero tin hopi maestro cu no ta di acuerdo pa djis bay mishi cu e fondo di pensioen, Albertus a sigui bisa. “E realidad ta cu e problema financiero no ta di awor. E no a bin cu Covid. Semper tabatin problema financiero. Ora cu papia cu diferente actor (stakeholders), nan ta bisa cu Aruba tin 34 aña caba ta lucha cu finanzas publico.”

Ta ora pa Gobierno cuminza baha gasto unda cu por. Por ehempel, pensionadonan cu ta trahando como consehero di Gobierno no mester un compensacion. Contrario na e pensionadonan cu ta traha den enseñansa, cu a haya e mensahe cu nan si mester traha un trabou completo, pero no ta bay haya salario mas, sino un compensacion cu hunto cu nan pensioen ta yega na un salario.

“E ta keda fastioso. Nos no ta sinta eynan, no ta e gobernantenan, pero nos ta keda critico si pasobra e problema financiero no ta algo di awor. El a bira pio door di Covid, pero e tabat’ey caba.”

Albertus ta adverti Gobierno cu si no yega na un solucion cu Hulanda, mester realisa cu e crisis social tambe lo empeora. Docentenan ta mira e muchanan cu ta bin scol, ta na scol ta mira ora e condicion social na cas ta malo y ta e docentenan ta e prome pa mira e problemanan.

Covid y scol

Pa loke ta Covid y scol mes, SIMAR for di principio a bisa cu bienestar y salud di maestro y alumno mester ta na prome luga. Y aunke cu e no ta un bon noticia riba su mes, ora tende cu a haya e virus na un scol, e hecho cu ta dicidi mesora pa cera y manda tur hende cas ta muestra cu ta tuma e salud di tur hende na pecho.

“Mayornan mester haya confianza cu si tin e virus na scol, cu ta actua mesora. Den e mesun rosea pues, si un scol ta keda habri ta pasobra e scol por mantene su mes na e protocolnan cu tin. Nos ta bisa nos maestronan pa sigui e protocolnan. Si ta ripara na scol cu algo no ta bayendo bon, laga sa. Si ta ripara cu no ta tene cuenta cu e preocupacionnan cu ta vocifera, avisa na SIMAR pa nos por traha riba dje. Nos ta keda riba dje, ta importante pa enfoca riba salud, bienestar y siguridad, nos ta contento pa mira cu directivanan di scol ta tene cuenta cu esakinan tambe.”

Albertus a bisa cu SIMAR ta presente na e reunionnan hunto cu directivanan den e grupo di e Crisis Team y ‘por bisa cu por wak con e directivanan di scol ta pone e salud, bienestar y salud di docentenan na prome luga. Esey ta bon pa wak’.

Dus mayornan no mester sinti nan insigur. Henter ora ta evalua e situacion. “Nos sa cu e virus ta nobo. Tur siman nos ta reuni pa papia cu docentenan pa sa con cos ta bayendo.”

Por ehempel SIMAR a tende di algun maestro cu e tapaboca ta duna nan dolor di cabez, si mester uza esaki henter dia. Riba dje, e ta dificil pa e muchanan por wak e expresion di e docente cu hopi biaha ta necesario pa nan por compronde kico e ta papia di dje. Pero si e alumnonan ta sinta tras di nan mesa y e distancia ta mas di un meter y mey leu di e maestro, e docente lo por bisti su ‘faceshield’ pa asina e tin toch un cierto interaccion cu e alumno, ya cu e por wak su cara. Y ta evalua cada biaha, semper cu e salud, bienestar y siguridad di alumnonan y docentenan na prome luga. “Pero na final e ta bay pa henter comunidad. Pasobra e muchanan ta bay cas y docentenan tambe ta bay bek na nan famia.”