Desde februari di 2021 Inspeccion di Enseñansa di Aruba y Hulanda a cuminsa cu un estudio ariba e calidad di enseñansa na Aruba. Den e rapport aki, ‘doorlichting rapport’, un grupo di trabao a investiga e structura di e sistema di educacion di Aruba y a base di e investigacion aki a trece pa dilanti 13 recomendacion pa mehora e calidad di enseñansa na Aruba.

E grupo di trabao ta remarca cu pa garantisa e calidad di educacion ta importante usa e presupuesto di e sector educativo di manera eficiente. Basa ariba discusion y documentacion, e fluho di placa pa cubri e necesidadnan basico di e institucionnan educativo no ta suficiente. Tin falta, specialmente den e a areanan di mantenimento di e edificionan, material pa enseñansa, instalacionnan y aparatonan moderno y actualisacion y formacion di personal.

Debi na e falta di cuentanan anual y informacion ariba e resultadonan, no tin informacion actualisa ariba unda berdaderamente e eficiencia- y ineficiencia ta situa, e grupo di trabao a enfatisa. Nan ta indica cu un posible consecuencia di e escasez di informacion ta cu e huntanan escolar lo cuminsa traha cu dos presupuesto: un presupuesto interno cu ta consisti den e fluho di placa di terceros y un presupuesto externo cu ta consisti di e subsidio ricibi di gobierno.

E rapport ta subraya cu no tin un bon percepcion di e fluho di fondonan di terceros den e huntanan escolar y den ki medida nan ta depende di e fondonan aki. Un dependencia fuerte di financiamento di terceros por haci cu e donacion di mayornan ta bira obligatorio pa obtene educacion. Por lo tanto, e rekisitonan den materia di aporte di parti di mayornan no ta legalmente estableci.

E autoridadnan competente no mester haci e participacion den educacion depende di ningun contribucion financiero di parti di e mayornan.

Un deficiencia importante cu e grupo di trabao ya caba a señala ta cu e suma standard no ta actualisa y no ta wordo ahusta cada tres aña segun e ordenansa nacional pertinente. Ademas no tabatin asignacion di e costonan operativo na e suma standard. Aworaki a tuma luga un analisis pa yega na un bon suma standard, pero ainda no a introduci un suma standard ahusta.

E rapport ta agrega cu ta importante pa e defictinan ta transparente y cu por haya informacion ariba otro ingresonan, incluyendo contribucion di mayornan, na e scol- y consehonan escolar. E grupo di trabao ta recomenda realisa un analisis di e eficiencia di gasto y establece un sistema den cual por mira e loke falta, e riesgonan, e mantenemento y e estado di e instalacionnan.

Como resultado di esaki e suma rekeri por wordo determina mas lihe y cu precision y por sirbi como un base pa e presupuesto y implementacion di medidanan di control.

Finalmente, e rapport ta remarca, ta importante pa realisa un analisis monetario di e ineficiencianan den e sistema educativo na Aruba. E placa cu por spaar na momento cu reduci esaki por beneficia e financiamento di e mehoracionnan necesario, manera cu e rapport aki ta indica.