(AP) – Dosisnan extra di vacuna contra COVID-19 tin posibilidad di cuminsa pa algun Mericano, sinembargo ya caba e administracion di presidente Joe Biden ta ser forsa di baha e expectativa cu nan tin, ilustrando con ainda mester investiga y comproba hopi dato y ciencia importante.

E plan inicial tabata di ofrece e dosisnan extra di vacuna di Pfizer of Moderna cuminsando dia 20 di september cu autorisacion di reguladornan di Merca. Pero awo e oficialnan di e administracion di Biden a admiti cu e autorisacion pa Moderna probablemente no lo ta cla pa e fecha aki, e Food and Drug Administracion tin mester di mas evidencia pa por husga nan. Agregando na e dificultad, Moderna kier pa su dosis extra ta e mita di e dosisnan original.

Pa cu Pfizer su dosisnan extra, ken tin mester di e dosis aki inmediatamente no ta un decision simpel tampoco. Loke si ta recomenda ta pa un persona di 80 aña na december di aña pasa lo por ta diferente pa un persona di 35 aña e luna aki, ken probablemente lo ricibi un efecto hopi mas grandi di e dosis extra si warda un rato mas.

Food and Drug Administration su conseheronan cientifico lo publicamente debati tocante Pfizer su evidencia riba dia 17 di september, tres dia prome cu e administracion su meta. Si FDA aproba otro dosis, e conseheronan di Centers for Disease Control and Prevention lo recomenda ken tin mester di e dosis aki.

Esaki ta complica pa motibo cu e datonan di tempo real mundialmente ta mustra cu e vacunanan usa na Merca te ainda tin un proteccion fuerte contra malesa severo y morto, nan habilidad di preveni infeccion leve na otro persona ta bahando. No ta cla con hopi di esaki ta pa causa di e sistema inmunologico di e persona of e variante delta cu ta extra contagioso, pero tambe tin cu considera e hecho cu e variante delta a dal golpi den e momento unda cu mayoria di e pais a kita tur uso di tapaboca y precaucionnan pa cu coronavirus.

Den ki momento e dosisnan extra aki ta bira un necesidad “ta bira un husgamento,” segun Dr. Jesse Goodman di Goergetown University, un hefe di vacunacion anterior di Food and Drug Administration. “Pero tambe e pregunta ta keda, esaki ta urgente of nos tin tempo pa warda e datonan yega?”

Ya caba e CDC ta considerando e recomendacion di e prome dosisnan extra solamente pa e residentenan di casnan di cuido pa hende di edad avansa y otro adultonan di edad avansa cu lo ta den riesgo halto di enfermedad severo si nan inmunidad baha, y pa por proteha e trahadonan di prome liña cu no lo por traha si nan bira malo, aunke e ta un enfermedad leve.

Algun pais y a cuminsa ofrece e dosisnan extra durante un debate etico tocante e paisnan di mas recurso, y nan uso y compra di vacuna, aunke mundialmente te ainda tin varios caminda y pais cu no a ni ricibi nan prome ronda di vacuna.

E biologia tras di e dosis extra di e vacuna ta cu e vacuna ta train e sistema inmunologico pa por combati coronavirus, incluyendo pa medio di produccion di anticurpanan cu ta blokia e virus di drenta den e celulanan. Mescos cu vacuna di otro malesanan, den tempo e eficacia di e vacuna y e produccion di e anticurpanan aki t baha, te ora e yega un nivel di mantenemento cu ta abao.

E dosis extra ta hisa e nivelnan aki bek ariba, aumentando e produccion di anticurpa, cual ta aumenta tambe e proteccion contra di e virus.

Te ainda no ta conoci cuanto exactamente e proteccion aki ta aumenta, pero e vacuna su mayor proposito ta di proteha contra malesa severo. “E ta un bara hopi halto pa declara cu bo por blokia e infeccion completamente,” Ali Ellebody di Washington University di Saint Louis, ken ta un experto den sistema inmunologico a declara.

Eventualmente, e anticurpanan aki lo baha atrobe, pero e duracion di e proteccion despues di e dosis extra te ainda no ta conoci. Sinembargo, e anticurpanan aki ta solamente un defensa. Si un infeccion logra pasa e anticurpanan, e celulalan di sanger yama T-cell lo yuda preveni malesa severo pa medio di mata e celulanan cu ya ta infecta cu e virus. Otro tipo cual ta e celula yama celula di memoria B, ta drenta den accion y ta cuminsa traha hopi anticurpanan nobo.

Pa hopi diferente tipo di vacuna, e tempo mas adecua pa warda y ricibi un dosis extra cu por provee e tipo di proteccion aki, lo ta di 6 luna. E administracion Biden tin den plan pa warda 8 luna despues pa ricibi e dosis extra aki.

E dosis extra aki, lo tin e mesun contenido cu e otro dosisnan di e vacuna original, sinembargo, e trahadonan te ainda ta experimentando cu e dosisnan pa haci esaki mas adecua pa e variante delta. Te ainda no tin informacion publico cu ta dicta cu ta tempo pa haci un cambio asina dramatico, cual lo haci cu e ta tuma mas tempo pa por aproba y duna e dosisnan extra aki.