editorial 2_15_1_144.jpg
Despues di casi un aña ta parce cu tin un final na e tragedia Aura Casino. Pero no manera e trahadonan tabata kere y spera. Tur a perde saco y cangreu. Y esey a pesar cu desde 2013 nos conoce reglanan adicional den e capitulo di labor den nos Codigo Civil, specialmente pa atende e situacion manera den casino, ora un operador ta bay y otro nobo ta drenta. 
 
Kico realmente ta e stipulacionnan nobo cu a keda introduci, pa trata na crea mas proteccion di e trahadonan den e tipo di situacionnan aki?
Den articulo (nobo) 1615db di Codigo Civil ta stipula cu den caso di un ‘overgang’ (traspaso) di un empresa, di un dunado di trabao pa otro, pa ley (‘van rechtswege’) e obligacionnan pa cu e trahadonan ta pasa pa e dunado di trabao nobo cu ta bay opera e empresa. Tambe e mesun articulo ta stipula cu e dunado di trabao anterior, te cu un aña despues di e traspaso, ta keda responsabel pa consecuencianan di un contracto laboral, cu ta di prome cu e traspaso ey.
 
Tempo cu a traha e ley nobo aki, a reis di e problemanan specificamente cu sector di casino, varios conocedo di e materia a expresa nan duda caba, con e ley nobo aki lo contribui na mas siguridad pa e empleadonan, mirando e limitacionnan cu tin pa mara un dunado di trabao na e obligacionnan di esnan prome cu ne. Desde institucion di e ley aki nos tabatin algun caso cu a presenta, pero unda e proceso a bay un poco diferente. 
 
Por ehemplo e caso, na cual sa referi, di e compra di Westin pa e consorcio di Riu. Aki e cadena a cumpra tur e accionnan (shares) y a bira propietario di e NV (Aruba Hotel Enterprises). Por lo tanto, nada no a cambia legalmente pa e empleadonan, pasobra nan dunado di trabao a keda e mesun persona huridico, y en realidad no tabata trata di un ‘overname’.
 
Diferente ta awor e caso di Aura Casino, unda un operador a baha bay laga e trahadonan pa nan cuenta. Tur e speransa tabata pa haya un operador pronto, cu lo tabata dispuesto di cuminsa opera, pero cu e peso extra di e responsabilidadnan como dunado di trabao desde e dia cu e operador anterior a disparce. E tardansa di, mientras tanto dies luna, no a yuda pa facilita e operacion nobo. Y e caso aki a bira ilustrativo pa loke ta posibel den practica, aunke nos tin reglanan legal cu ta describi claramente responsabilidad di e dunado nobo pa asunto, cu e no tabatin arte ni parte aden.
Kico nos por siña for di e caso aki? Cu ta facil pa pone den legislacion un proteccion pa e empleadonan cu ta mustra 100%, pero den practica e no ta asina. E unico manera cu e situacion por haya solucion facil, ta ora tin un traspaso sin problema, unda e dunado di trabao anterior ta sali, y e siguiente pago di salario ta core pa cuenta di esun nobo, y cu e ta cumpli tambe. Esey ta e mundo perfecto cu realmente no mester di regla legal. 
 
Ley ta traha no pa tempo bon, pero pa tempo malo. Y ta net den e tempo malo e no ta funciona, manera den e caso aki: un dunado di trabao ta baha na awa, no tin manera pa pone responsabel, y ora e deliberacionnan tarda cu e eventual operador nobo, cada luna cu pasa e perspectivanan pa habri e luga ta bira menos, mirando e responsabilidadnan financiero cu ta montona pa e operador nobo.
 
Den tur esey e trahadonan a keda dobel perhudica, pasobra nan no por a haya cesantia tampoco. Esey por tabata un posibilidad si a cuminsa un caso contra e dunado di trabao anterior, demandando su bancarota, riba cual decision di corte pa dicta e bancarota, lo a habri caminda pa haya cesantia di SVb. E speransa cu e operador nobo lo a paga tur cos pa tur hende, inclusive esnan pa cual no tin continuacion di empleo, a haci cu nan no a cobra nada den tur e periodo aki. 
 
Mirando henter e panorama di e asunto aki, mester bisa cu e intento pa crea extra siguridad pa e empleadonan, den caso di un traspaso di un empresa, mas cu loke tin na proteccion den ley laboral caba, no ta duna resultado manera pensa. Pero tin un aspecto cu por haci e diferencia. Esun cu tin un problema ta e propietario di e facilidadnan pa casino, cu durante un tempo largo por keda sin entrada pasobra e no tin operador. Aki talbes por regla algo entre propietario y operador, den forma di algun reserva pa cubri gasto di salario, na momento di salida di un operador, lagando obligacionnan legal atras, cu ta perhudica e propietario tambe. Tur esaki sin embargo tambe ta aumenta gasto di operacion di un casino, haciendo esaki menos atractivo pa cualkier operador. 
 
Conclusion: e cambionan legal di 2013 no ta yuda ora cos bay malo, y ta innecesario ora cos bay bon.