Siman pasa sigui e reunion publico no. 17 cu a ser geschorst aña pasa 24 di februari 2021, tratando cambio di nos Constitucion pa hancra introduccion di Ombudsman.

E ley di Ombudsman of Defensor di Pueblo mes a ser aproba dia 9 di september 2020. Dicho ley a keda entrega na Parlamento dia 5 di juli di aña 2016, door di parlamentarionan Marisol-Lpez-Tromp, Mervin Wyatt-Ras, Desiree Croes, Lorna Jansen-Varlack, Donald Rasmijn, Melvin Tromp, Andin Bikker, Evelyna Wever Croes, Xiomara Maduro y Guilfred Besaril. Iniciativanan pa un ley di Ombudsman tabata ya desde 2005 door di Sra. Zulay van Poppel-Marques y na 2011 door di Wyatt-Ras y Lopez-Tromp pa medio di un mocion pa institui un Kinderombudsman.

Tareanan di un (Kinder)Ombudsman ta 1. pa di forma imparcial promove e derechonan di e ciudadano pa wordo trata debidamente door di e departamentonan (semi)gubernamental y priva 2. haci investigacion riba trato duna door di departamentonan y otro instancianan apunta door di ley nacional a base di peticion of door di iniciativa propio, por medio di esaki haya informacion y pone persona(nan) responsabel ora no ta cumpli cu ley of ta duna un trato inhusto. E Instituto di Defensor di Pueblo ta brinda e ciudadano e oportunidad pa solicita investigacion di departamentonan di gobierno si e ta percibi cu e conducta ta indebido of inhusto. E ciudadano mes por haci e solicitud aki.

E concepto Wijziging Staatsregeling a ser manda pa gobierno na aña 2016. Dia 25 di juni 2020 gobierno ta entrega e concepto di cambio di nos Constitucion hunto cu cambio den ley di Raad van Advies y duurzame overheidsfinancien. Dia 24 di februari a trat’e de reunion publico y awe a continua.

Durante e proceso di cambio di nos Constitucion pa e ley di Ombudsman keda bon hancra por a tuma nota cu a bin diferente cambio den e ley original cu a trece cune diferente amienda pa corigi of adapta e cambionan. Nos Constitucion ta nos weso di lomba pa garantisa un bon estado di derecho. Sinembargo presidente di parlamento ta haci politikeria cune. Wyatt-Ras a lamenta cu na final no por a sinta hunto como parlamentario, promer cu e OV pa papia di tur e amiendanan aki prome cu yega den sala. Esey ta falta di maneho tambe di presidente y cu e ta duna minister tambe oportunidad pa hiba palabra, mientras ta nenga parlamento esey paso ya caba lo a cera e debate. Wyatt-Ras a cuestiona con por permiti cu gobierno a regla pa su mes cu e no mester bin delibera cu Parlamento mas promer cu e nombra ministernan (amienda 2.), kitando e rol di control di Parlamento riba gobierno.

Pa loke ta trata e asunto di nombracion y retiro di e Ombudsman cu dos tercera parti di voto, por tende cu e minister presidente ta bluf akinan cu e ta bay pone e Ombudsman traha sin regl’e den nos Constitucion. Esaki ta refleha e forma con e gobierno aki ta traha. E ta refleha alabes con dictarorial nan ta. Tin cu evita cu ora e gobierno aki no gusta e Ombudsman paso e ta critica nan cu nan por kit’e fo’i trabao. Asina a sosode cu diferente director di WEB, Elmar, Utilities y AZV. Anto no por compara Aruba cu otro paisnan den Reino pasobra aki na Aruba nos conoce friends and family di gobierno.

Wyatt-Ras ta haya cu ta importante pa regla e begrotingskamer den Constitucion. Si nos mes no regla nos propio begrotingskamer den nos constitucion un dado momento na unda nos por bay? Unda nos por bay reclama? Ta COHO ta y lo sigui goberna nos pais. Ya caba nos a perde nos autonomia. Nos tin cu lucha pa garantisa cu nos mes por dirigi nos propio finanzas publico.

Ta un lastima cu e presidente di parlamento en mbes di representa nos ta bay prensa y bisa di antemano kico e lo vota anto bagatelisa tur otro coleganan. E ta haci comosifuera e ta dicidi. Bo ta un presidente di parlamento, bo tin cu representa nos, bo ta nos bos como parlamentario. Sinembargo e presidente aki ta presidente pa su fraccion y gobierno. Ta lastima cu e momento historico aki a bay di e forma aki pa motibo di intransigencia y falta di capacidad. En todo caso Wyatt-Ras y su coleganan a entrega amiendanan pa mehora e producto di ley sinembargo door cu amiendanan basico no a ser sosteni door di e fraccion cu ta sostene gobierno no por a sostene e cambio di nos Constitucion.