ORANJESTAD – Recientemente Asociacion Gastronomico di Aruba (AGA) a tene un reunion, unda a wordo treci algun punto di preocupacion relaciona, entre otro, cu e aumento di accijns pa sigaria y alcohol, y tambe aumento di invoerrechten pa alcohol.

E tema aki ta uno basta comenta riba rednan social, mirando e reaccion cu e bishitantenan a cuminsa expresa riba e impacto cu e asina yama ‘Sin Taxes’ tin riba e prijs di e consumo di bebidanan alcoholico na Aruba.

Visualisando e situacion aki, e biaha aki bistiendo su pechi como presidente di AGA, Sr. Jan van Nes a yega di declara cu Aruba ta conoci pa ta un isla caro. Te hasta tin clientenan cu ta abstene di consumi ya sea un appetiser of bebida alcoholico pa baha nan gasto di consumo.

“Aruba ta caro y mi ta kere cu esey ta un preocupacion cu nos tin”, el a bisa. Esaki pa motibo cu e costo di haci negoshi, cu ta cuminsa cu e cadena di cuminda, ta caro.

E ta haya cu ta yega un momento cu nan no por aumenta nan prijs gewoon. Hopi di nan, ora cu e aumento di prijs ta tuma luga, nan mester ‘hala faha’, ya cu nan clientenan ta keha cu nan ta caro, y ta dificil pa pasa tur aumento pa e consumido.

E ta haya cu si bo kier sigui cu bo negoshi, bo no por solamente aumenta prijs. Na e mesun momento, e turista cu ta bishita nos isla tambe ta adapta nan custumber, y eventualmente nan ta prefera di bishita menos restaurant y nan lo bishita mas supermercado.

E proceso aki nan ta sintiendo caba, specialmente cu e impacto di Airbnb y Vacation Homes tin riba nos isla. Nan ta topa cada dos luna pa intercambia informacion, y e ta considera importante cu e porta cu gobierno ta habri. Recientemente nan a sinta cu DPL y tambe nan a yega di sinta cu prome minister, cu a resulta un reunion masha positivo.

Igualmente, otro punto cu lo forma parti di nan proximo reunion ta e implementacion di e prome fase di e reforma fiscal, y e periodo di 6 luna di gracia pa adapta nan prijs pa loke ta impuestonan indirecto (BBO, BAZV, BAVP). Tambe riba Six Taxes, y con e impuestonan aki ta afecta e sector aki y e percepcion cu e cosnan ta bira mas caro na Aruba.

Por ehempel, biña a aumenta cu 8%, accijns riba likeur a aumenta cu 40%. E ta kere kisas cu hopi di e luganan por tuma e aumento di biña den nan prijs. Pero e ta kere cu likeur nan ta mira cu e aumento aki lo por causa cu e establecimento lo ta forsa pa hisa nan prijs.

Como asociacion, nan kier duna e miho servicio posibel, y p’esey nan ta comparti e mesun preocupacion. Den e luz ey, nan a sinta recientemente cu gobierno pa atende diferente punto y yega na nan solucionnan. Algun di nan tin di haber riba e tereno di labor, ya cu mayoria di nan restaurant y sector Horeca na Aruba, nan tin falta di cierto trahadonan. Si nan kier yega na cierto nivel di servicio, bo mester tin personal cu tin conocemento.

Sr. van Nes ta haya cu desafortunadamente nos ta den epoca unda hopi studiante di EPI y EPB ta scoge pa no sigui den e ramo aki. Actualmente nan tin gran dificultad pa ocupa puestonan ya sea waiter, bartender, coki, etc. a pesar cu e ta un trabou bon paga.