editorial.jpg

Fin di aña semper ta bay acompaña pa e sorpresanan di bao kerstboom cu gobierno ta anuncia. Cu nan ta agradabel of no ta depende cu ken bo papia. Un di e sorpresanan pa e aña aki ta e anuncio cu salario minimo ta bay subi cu 2,5%, cual ta bon noticia pa e trahadonan cu e salarionan mas chikito. Pero pa e gremio comercial e ta algo dificil pa traga, ya cu nan no a ser consulta prome cu tuma e decision den forma directo. Si gobierno por bisa cu den e ronda di consulta haci cu Sociaal Economische Raad (SER) a scucha opinion di e representantenan di comercio. Pero, SER no a conseha tampoco pa aumenta cu 2,5%, sino cu solamente 1% loke tabata e inflacion den e periodo transcuri desde e ultimo aumento.

Awor, gobierno ta desea di duna mas, a base di e pensamento cu esey ta algo cu nos economia mester por carga. Y ta aki unda e opinionnan ta cuminsa diferencia. Ken tin rason? Ban tira un bista riba e situacion economico di e momento aki. Nos ta mira cu inversion en general a cuminsa cay atras den e aña cu ta cabando, principalmente basa den e incertidumbre cu gobierno mes a crea dor di no duna claridad kico ta e panorama pa 2016 en adelante, asina cu tur empresario sa unda nan ta para. E por tabata mal noticia mes, pero en todo  caso claridad. Pero aparentemente ta estilo tur propio di e gobierno  aki, pa laga tur hende den scur anto spera cu tur cos ta move bon di mes. Manera nos a publica anteriormente caba, 2015 ta e prome aña cu ta mira entrada di impuesto y otro entrada di gobierno cay compara cu e aña anterior, un señal hopi serio cu aumenta medida no necesariamente lo trece mas entrada aden pa gobierno, pero kisas menos. Y menos actividad economico ta significa tambe menos entrada pa e fondonan di SVb y AZV, por ehemplo.

Y kico gobierno ta haci: aumenta e peso riba comercio, beneficiando no solamente e trahado, sino su mes tambe pasobra mas volumen na salario ta significa mas entrada na impuesto y prima social y medico… No ta e trahado humilde so gobierno tin na bista, sino tambe su mes for di loke na Hulandes yama “welbegrepen eigenbelang”. Claro cu esaki ta un wega peligroso pasobra esaki por ta e señal pa hopi negoshi, cu no a pasa un aña 2015 asina bon, pa cuminsa corta den empleo pa ahusta nan payroll na e realidad nobo. Ken ta sali beneficia di esey? E trahado cu mantene su trabao y e empresario cu sa di adapta su situacion empresarial na tempo. Pero e perdedo ta e trahado sin trabao y caha di gobierno, cu al final de cuentas no ta haya loke a spera di haya na inicio.  Anto ainda e golpi final no a bin ainda, cual ta e medidanan cu ta bin durante aña riba cual no a dicidi ainda.

Otro sorpresa cu nos a comenta den nos  edicion di ayera ta e ‘acuerdo’ cu e compania CITGO, pa sigui delibera riba e convenio cu lo mester firma na final di e proceso. Loke a yama nos atencion ta e discusion patetico cu ta hibando cu un miembro di oposicion ta ken tin mas merito den logra reapertura di e refineria. Pa cuminsa, e no a habri ainda, y no lo habri tampoco, pasobra loke ta bay habri, eventualmente, ta  un ‘upgrader’, un instalacion pa mehora crudo di Orinoco, cu ta di asina mal calidad cu no por bende sin mehora su calidad prome. Cu otro palabra, textualmente nos no por papia di reapertura di un refineria, pasobra loke ta bay tin no ta un refineria.

Banda di esey un mucha di edad cu no ta permiti bay scol ainda mes por comprende cu cierto trabao di negociacion ta gobierno so por haci’e, independientemente cu bo gusta e gobierno ey of no. Ora bo ripara cu otro persona di reputacion dudoso ta envolvi den e proceso, kico ta e balor real pa bo como politico di oposicion pa bay gaba cu abo tambe tabata envolvi, anto con. No ta miho pa aparta di e asunto aki y limita bo mes na duna acompañamento critico na kico gobierno ta haciendo? Nos ta kere cu ta pa esey ta paga un parlamentario, y no pa purba competi cu gobierno ken conoce mas hende di reputacion dudoso. En bes di e discusion bergonsoso aki lo no ta miho pa cuminsa haci e trabao berdadero di oposicion y  cuminsa exigi di gobierno  claridad tocante e negociacion cu e doño di e refineria, cu al fin y al cabo mester ta di acuerdo pa e refineria por pasa den otro man, cualkier cu esey por ta? Na momento cu gobierno ta entamando henter un ‘poppenkast’ di fin di aña, sin duna claridad con e asuntonan aki ta hinca den otro, ta esey na prome luga oposicion politico, si nan merece e nomber ey, ta loke nan mester haci.