Nos tin eleccion y unda tin eleccion, tin encuesta pa trata di sondea popularidad di e partidonan cu lo participa. Na Aruba esaki ta un fenomeno hopi menos conoci, y esey pa un motibo hopi simple: encuesta bon haci ta costa placa, y esey mas cu cualkier cos na e momentonan aki no ta abunda. Esey ta haci cu mas tanto ta haci encuesta online, despues di anuncia e oportunidad pa duna bo opinion. Esey riba su mes caba ta trece cierto pregunta encuanto validez cientifico di e tipo di encuesta aki.

Pero, promer cu tur cos, no ta nos intencion di critica y reduci encuestanan local na algo totalmente irelevante pa loke ta nan set up y resultado; mas bien nos kier mustra riba e diferente problemanan cu bo por topa ora bo ta organisa e tipo di encuesta aki, cu ta relativamente barata y por keda haci den poco tempo. E promer problema ta e forma con bo ta yega na e personanan cu ta duna nan opinion. Normalmente un encuesta ta basa riba ‘random sampling’ loke ta encera cu di un cierto poblacion bo ta selecta na un manera ‘aleatorio’ e personanan cu lo acerca pa duna nan opinion. E manera ey ta ser yama na Hulandes ‘aselect’ y ta encera cu ta scoge na un manera sin distincion di ken e persona ta, esnan cu ta bay den e grupo pa acerca.

Un manera pa hacie ta cu ta scoge di un lista di hende, p.e. a base di un guia telefonico, segun un metodo – di cada 10 persona, e promer o di diez persona, por ehemplo. E forma di selecta aki ta duna cierto garantia cu bo no ta selectando un grupo cu cierto predisposicion pa cierto opinion, y cu mayor certeza por bisa cu e resultado ta un refleho bastante confiable di con e totalidad ta pensa. Naturalmente e no ta mas cu un impresion, cu talvez lo resulta eroneo despues. Otro metodo cu sa aplica bastante na Merca, sigur pa e canalnan di television grandi, ta cu ta acerca un grupo defini di votador fiho, republicano, democratico y independiente. Esaki ta parce un metodo sigur pa haya un resultado confiable, pero por desvia bastante di e realidad den resto di comunidad, y ta keda metodologicamente cu e handicap di no ta ‘aselect’.

Den e caso di encuesta online no ta trata di selecta di antemano, na e manera independiente describi, ken ta entrevista, sino cu esnan cu bay riba e portal ey por participa. Esaki ta trece cune cu gran parti di e personanan cu lo reacciona y participa, ta esnan cu tin custumber caba di haci uso di e portal ey, y cu ta representa posiblemente un cierto seccion di e comunidad, dependiendo di e caracter di e medio particular ey. Aki ta haci hopi diferencia si ta trata di un medio cu no tin un relacion directo cu un partido politico, o di un medio cu generalmente ta conoci como tal. Den ambos caso nos por haya resultado cu no ta refleha e imagen total di e comunidad, y den e caso particular aki con e simpatia pa e diferente partidonan realmente ta reparti. Nos tin por ehemplo e encuestanan haci recientemente pa dos portal digital (24Ora y Noticiacla) di cual uno tin un relacion obvio cu un di e dos partidonan grandi, y esaki naturalmente ta haci cu e base cu ta acudi na e portal aki ta pa un bon parti simpatisante di e partido. Nada malo cu esey, ademas cu otro hende cu ta simpatisa cu otro color politico o no tin preferencia politico tambe ta haci uso di nan servicio informativo. Unico cos ta cu den un encuesta unda esnan cu ta participa ta ‘selecta nan mes’, bo ta mira esaki den e resultadonan. Esaki ta bisa cu nos por descarta e encuesta aki? No, tambe pasobra nan ta haciendo un encuesta tur luna y esey por duna cierto informacion interesante tocante e ‘ambiente electoral’ na cierto momento. Por observa por ehemplo cu entre e resultado di nan ecuesta di maart y april tin un menor apoyo pa e partido cu cual e portal ta simpatisa (di 36% pa 31,9%) den e ultimo encuesta. Mester bisa cu e partido di e ex-ministro di Infrastructura no tabata den e promer encuesta.

Contrario na esaki e encuesta di e otro portal ta indica cu e otro partido grandi ta na cabez, cu un margen bastante grandi (32,57% vs 21,52%). Pero, diferencianan poni un banda, por ripara cu tin un similaridad entre ambos encuesta, pa diferente cu nan publico lector por ta: ambos ta duna e dos partidonan grandi hunto no mas di 54,09 punto di porciento; cerca Noticiacla, y 56,5% den encuesta di maart, y hasta 51,4% den encuesta di april di 24Ora. Talvez aki e aparicion di partido MAS por splica e reduccion di e apoyo pa e dos grandinan? Esey por ta e caso, pero ta poco tempran pa saca conclusion. Di tur manera, e partidonan nobo y no asina grandi por saca animo di e resultado unanime di e encuestanan, cu ta indica cu talvez e biaha aki e dos grandinan no ta asina grandi… Pero nos lo mester warda te dia di eleccion, e dia di berdad pa e partidonan pero tambe pa e encuestadornan.