Enseñanza ta den scuridad, pasando den e crisis di enseñanza existente caba, y cu e agravante di e crisis global di Covid-19, cu ta afectando e segundo aña escolar caba. Nos no tabata tende tanto di e problemanan cu esaki ta ocasiona, te cu awa pasa hariña na cierto scol. Esaki ta duna nos señal cu cosnan no ta andando bon, y no ta mira tampoco cu ta bin contesta adecua pa e problemanan aki.

Un di e scolnan bastante afecta pa e situacion aki ta Colegio San Nicolas, cu ultimamente tabata hopi den noticia. Banda cu nan tin problema cu por ta mas specifico di e scol ey, tin tambe factor cu ta hunga un papel na otronan tambe. Esakinan tin di haci entre otro cu cierto decision tuma na nivel ministerial, cu riba nan mes ta comprensible, pero cu den nan implementacion practico no ta resulta. Ehemplo di esaki ta e decision cu en principio no lo tin mas caso di ‘keda sinta’ y cu mester implementa esaki den henter e structura educativo. Como meta final un obhetivo cu por defende, mirando e extra recursonan causa pa mantene un structura unda mucha ta pasa varios aña extra na scol. Logisticamente tin argumento anto pa promove e idea di pasa pa un sistema unda keda 2 aña den mesun klas ta pertenece na pasado.

Sin embargo, tuma e decision y desea di implementa esaki den un aña asina atipico manera 2020, cu e fenomeno di varios luna di scol cu a bay completamente perdi, ta algo cu cierto riesgo. Ta parce nos logico, for di e punto di vista di kier rescata mas tanto posible loke e alumnonan no a logra completa den e aña recorta na 2020, cu esnan cu ta avanza pa e siguiente aña lo mester por conta cu un programa extra, por lo menos den e promer lunanan di e siguiente aña, pa nan logra capta ainda, banda di e materia regular di e siguiente aña, mas tanto posible di e materia di e aña anterior. Esey por ta un bon alternativa, aunke no perfecto, tempo perdi ta keda perdi, pero ta requeri si cu ta implementa esaki tambe, y di e mihor manera. Ora esaki no ta tuma lugar, o parcialmente so, loke nos ta destila for di testimonio di alumno na Colegio San Nicolas, den un articulo den nos edicion di 26 di januari ultimo, ta pone tambe nan funcionamento den e siguiente aña na peligro.

Banda di e problema aki tin otro fenomeno ta lanta cabez den cuadro di e decision di no permiti ‘keda sinta’. Esey ta e asunto di referi un alumno na un scol di menor categoria, es decir manda alumno di VWO pa HAVO, di HAVO pa MAVO, di MAVO pa EPB. Segun e mandatario responsable, esaki no mester ta motibo di desanimo ni berguensa pa un alumno, ya cu semper lo tin un ruta pa yega unda nan kier yega. Hasta a vocifera e pensamento cu mucha for di EPB mester por yega universidad y gradua cu exito. Por bien ta cu ta existi esey, pero lo ta excepcion hopi grandi. Ademas e no ta kita e tarea di cada categoria di scol pa purba hiba e alumnonan, cu a logra drenta e tipo di scol ey cu exito, te na final di un examen exitoso. Absolutamente no por ta asina cu alumnonan cu a haya problema den tempo di Covid, ta ser referi na un scol di menor categoria, si no tin prueba palpable cu nan capacidad intelectual no ta duna pa sigui e scol ey. Y esey lo ta algo straño, pasobra nan a logra pasa den e pruebanan di e añanan anterior cu exito, of no? Ta hopi importante pa no haci e desastre di Covid mas grandi cu e ta caba, forzando muchanan bay otro scol mientras cu gran parti di nan falta di prestacion ta relaciona cu e crisis. Lo ta un eror garafal pa desorienta futuro di tanto hoben di e manera aki, ademas cu nos no a papia ainda di e manera defectuoso cu e proceso online a bay na varios scol. Aki nos mester tuma na cuenta cu no tur scol ta mescos. Tin scol cu tin recurso, mientras e mayornan di nan alumnonan generalmente ta dispone di internet na cas. Esey ta totalmente otro na cierto lugarnan na Aruba, unda un parti considerable di e poblacion no ta dispone di e facilidad ey. Por lo tanto nos ta supone cu e proceso di reemplazo di les online durante e crisis no por tabata un exito, aunke lo ta mihor pa haya dato concreto di e asunto aki.

Punto cardinal den e debate aki ta cu loke ta buscando ta e manera di opera cu ta e mihor opcion pa hustamente no perhudica esnan cu a keda perhudica caba den e pandemia. Enseñanza tin problema grandi cu ta data di decadas di maneho deficiente. Cu yegada di e pandemia cos a bira mas dificil, y lo ultimo cu nos mester awor cu ta agrava e situacion mas ainda, tumando decision cu ta mustra bon y ta fracasa completamente den implementacion, lagando nos den un scuridad mas grandi ainda. Esey no por ta e resultado di maneho di e crisis actual.