Dia di Prensa Parti 2 JO (2).jpg

Bon Dia no a logra papia cu tur periodista na Aruba obviamente, sin embargo tabata tin e placer di comparti un rato cu un par di e periodista y reporteronan di mas activo riba e isla cu a comparti puntonan hopi interesante. Sharina Henriquez, un periodista cu 20 aña di experiencia kende fuera di tin su propio compania, tambe ta  traha pa diferente media por ehempel Bon Dia Aruba y corespondiente pa Caribisch Netwerk, ta bisa cu tin hopi ”periodista” cu ta hopi afilia seguramente na fuentenan of partidonan comercial cu ta haci cu nan ta practica auto censura. 

 

 Esaki seguramente ta un di e factornan mas grandi perhudicando libertad di prensa na Aruba cual ta un falta di transparencia segun Sra. Henriquez, unda no tin mucho regla of infrastructura pa haya informacion. ”Esaki ta hopi importante pa un democracia por funciona bon, pa tin derechonan riba cierto informacion manera estadistica di criminalidad.” Sra. Henriquez ta bisa tambe agregando cu  ”Por ehempel, ora bo tin un kiebro den un tienda, kico ta pasa ta, si e doño ta un cliente di bo anto pidi bo pa no publica su nomber of e nomber di e tienda, nan ta haci e. Pues e ora esey ta hopi peligroso pa periodismo independiente y pa por debidamente informa e publico cual ta bo tarea y deber como un periodista. ” Sra. Henriquez ta bisa.  

 

Natalie Winterdaal, periodista di Bon Dia Aruba ta bisa cu por ehempel tambe ”no por skirbi algo malo di algun cos, gobierno por bini contra nos, nos ta haya yamada di reclamo. Si tin algo pasando den compania y bo tin e como aviso bo tin chens pa perdele y pa bo gana nan bek no ta facil .” Sra. Winterdaal ta bisa cu en berdad tin diferente factor perhudicando libertad di prensa na Aruba anto cu esaki por mehora.

Jacqueline Wernet di Xclusivo cu mas di 25 aña trahando den prensa, ta bisa Bon Dia cu un aspecto cu seguramente ta afectando libertad di prensa ta e fenomeno di ‘relatonan di prensa’.  ”Mi ta kere cu mester stop of cuminsa señala ora un informacion ta nada mas esey ‘ un relato di prensa paga’ pa compania of politiconan via un otro compania cu ta un medio di comunicacion riba su mes. Pasobra esaki ta nada mas cu manipulacion di informacion si e keda presenta como noticia. Esun cu ta sufri cu esaki ta e comunidad, kende ta conta riba prensa pa haya informacion treci obhetivamente dilanti.” Sra. Wernet ta bisa. Yama esaki ‘advertorial’, e ora e lector/oyente sa ta di kico ta trata y por asimila esey corectamente, e ta agrega.  E comunidad mester sa cu locual e ta lesando ta paga pa un compania of persona/politico y tin cu tum’e como tal, un articulo cu un fin na beneficio di e otro banda y no esun di informa. ”E ta asina simpel”.  Sra. Wernet ta bisa.

 

Evolucion digital tin su influencia

Nelson Andrade, reportero di tur tipo di suceso riba caya cu 27 aña di experiencia den prensa, ta splica  Bon Dia cu en berdad e trabao aki no ta uno facil y en cuanto ta libertad di prensa na Aruba, esaki por mehora y miho awor cu asistencia digital. ”Tin cierto grupo cu kier domina cierto area anto nan no kier pa nan cosnan kisas sali, anto tin media cu ta bay di acuerdo tambe pa no publica cierto partinan cu kisas pueblo kier sa anto e persona cu ta doño di curpa no kier pa e informacion ey sali. ” Sr. Andrade ta bisa agregando cu ta asina cu no ta tur media ta publica tur cos cu pasa tampoco. Sin embargo, awendia rednan social ta hopi activo y esaki ta yuda hopi. ”Asina facil awendia tog por drenta informacion cu e sistema moderno cu tin cu por ehempel antes bo mester a warda hopi dia pa un foto, awendia bo por haya un di biaha riba internet si bo mester di dje.” Sr. Andrade ta bisa.

 

E meta di prensa ta pa informa, esaki ta e motibo pakico el a wordo crea cual ta data for di hopi añanan pasa unda cu a diseña  un formula pa informa. ”Ora cu bo tin persona cu ta leu for di caminda cu abo ta of e informe ta, e idea tabata pa hiba e informe na e persona. E tabata wordo hiba den diferente forma,  y aworaki nos ta completamente digital.” Sr. Elvis Weert,  reportero cu 28 aña di experiencia den prensa ta conta Bon Dia. ” E factor importante ta, pa e informacion yega na esun cu no ta disponi di dje. Esey ta nos trabao pa e informacion yega su destino y mas importante tambe cu e informe tin cu yega den su forma intacto. ” Sr. Weert ta bisa. 

Prensa mester ta neutral

Sr. Weert ta bisa cu como un reportero of periodista, bo opinion no ta necesariamente importante pa e lector. E lector ta interesa den e informe cual no ta basa riba preferencia of opinion personal. ”Den un articulo, opinion personal bo por pone den un remitido, despues bo ta pone e noticia separa.  Un otro cos, nos no mester ta personal. Como prensa bo mester keda neutral.” Sr Weert ta bisa. Sr. Weert ta agrega cu e ta nota cu hopi persona cu e no kier yama nan periodista cu no ta suministra informacion manera cu debe ser ni tampoco ta abstene di duna nan propio opinion den nan articulonan. ”Na Hulanda, nos ta yama esakinan ‘Beunhazen’.  Un persona cu no a studia nada, tene un camara den su man  y ta considera su mes un periodista.” Sr. Weert ta bisa. Esaki ta seguramente cosnan cu hunga un rol segun Sr. Weert den libertad di prensa na Aruba.  ”Den estudio nos ta haya e factor di libertad di prensa. Pero tin un factor importante: E libertad ey ta caba caminda di bo ta cuminsa y vice versa anto e liña ey nos mester sa di trek e. No ta pasobra mi ta prensa mi por bisa kico cu mi kier. ” Sr. Weert ta bisa.