“Prevencion ta lo cual nos tin cu enfoca riba dje aworaki”

Fundacion Mi Voz Ta Bo Voz a haci un conferencia di prensa ayera mainta pa presenta e proyecto “Love & Protect Yourself” cu ta bay cuminsa na Maria College MAVO pa asina sigui enfoca riba prevencion di abuso sexual di mucha.

Manera ta conoci, Mi Voz Ta Bo Voz ta un fundacion hopi conoci den comunidad cu nan proyectonan social pero nan ta enfoca riba e topico di abuso sexual di mucha cu tin hopi aña na Aruba lastimamente, ta un tematica hopi preocupante y den ultimo añanan aki nan a bin enfocando riba e parti di prevencion.

Na october di aña pasa e fundacion aki tabata na Corsou na unda nan a firma un acuerdo cu e Fundacion Bos di Hubentud pa tres aña manera Lisette Gomes presidente di e fundacion a sigura, tambe el a señala cu esaki tabata algo “cu a habri camindanan y portanan hopi grandi pa nos mirando cu nan ta enfoca hopi riba e parti preventivo,” el a bisa.

Nan ta conta cu e comunidad di Aruba specialmente cu mayornan di Maria College MAVO pa e proyecto piloto aki yama “Love & Protect Yourself” cu ta bay cuminsa den scol aki pa asina por haya cooperacion y por atende tur 245 mucha muhe cu ta studia akinan pa nan por tuma e tayer aki.

E proyecto ta basicamente self-esteem, empowerment, self-love y tambe e parti di self-defense. “Ora cu un mucha muhe riba 10 te cu 18 aña cu por hay’e su mes den un situacion di abuso sexual of violacion, nan ta bay siña defende nan mes, no solamente fisicamente sino tambe emocionalmente,” Gomes a señala.

Nan a gradici na CEDE Aruba cu a coopera cu e proyecto aki pa asina nan por bin cune, e proyecto ta cuminsa dialuna 27 di maart unda e delegacion di Corsou ta bay yega na Aruba y e idea tras di e proyecto aki ta pa hendenan di Aruba ricibi e training aki pa e por bira algo duradero pa Aruba.

“Prevencion ta lo cual nos tin cu enfoca riba dje aworaki, pasobra nos preveni nos no ta haya e casonan manera e ultimo añanan aki,” Gomes a sigura.

E fundacion di Corsou aki tin aproximadamente 30 aña trahando riba e parti preventivo di abuso di mucha, violencia domestico y abuso sexual, den acuerdo firma cu nan, nan ta ofreciendo proyectonan na Fundacion Mi Voz Ta Bo Voz y nan tin cu adapt’e na papiamento di Aruba pa nan presenta esaki na e muchanan.

Esaki no ta keda solamente na e muchanan di 10 pa 18 aña na unda Gomez a informa cu den mesun siman aki nan ta bay ricibi un training for di e ekipo di Corsou cu ta bishitando scolnan na Corsou pa añanan caba pa asina nan por cuminsa duna e parti preventivo na muchanan di kleuter cu tin entre 4, 5 y 6 aña.

“Abuso sexual no ta diferencia di edad, nos a haya casonan di muchanan cu ainda ta baby y mi ta kere nos tin cu cuminsa enfoca for di edad trempan,” el a bisa.

Pero pa kleuternan ainda e proyecto no ta disponibel, mester traha e bukinan y e personahenan t’ey caba cu ta Yira y Tahino, e dos indigena cu a wordo presenta door di nan den pasado cu ta bay bira e dos popchi cu ta bay siña e muchanan, asina cu nan tin e proyecto cla nan lo presenta na directivanan di scolnan manera Corsou tine, nan ta mustra e proyecto na muchanan di tur scol di e isla ruman y informa nan e tocante e tematica aki.

Despues nan lo sigui pa scolnan basico te cu edadnan grandi, pa motibo ey nan a pidi na personanan interesa, principalmente docentenan pensionado cu kier tuma e training aki y duna e informacion di e proyecto aki na scolnan. Den caso aki por comunica cu nan na telefon 562.9820 pa asina ey haya un training di 5 dia. 4 ora pa dia unda e participantenan ta bay haya un certificado.

E training aki ta cuminsa dia 27 y ta caba dia 31 di maart y ta dirigi na cualkier persona cu por ta den e veld como maestronan of trahadonan social cu ta pensionado debi cu e training y proyecto ta bay tuma luga den oranan di mainta.

“Esaki ta un proyecto hopi grandi y nos ta spera di curason cu e bira algo duradero pa Aruba pa asina nos por keda haci nos muchanan fuerte, para pa nan mes y pa nan por defende nan mes,” Gomes a enfatisa.

E proyecto aki segun Gomes a bisa, tin testimonio di muchanan na Corsou cu a sa di defende nan mes y sali di un situacion di rape, hasta di secuestro.

El a trece dilanti cu ora nan a bay sinta cu Maria College MAVO cu ta bay ta e prome scol cu ta bay haya e proyecto aki, Gomes a bisa cu nan a haya sa di e director e cual a confirma cu mas di un ocasion personanan ta pasa rond di scol y purba hinca muchanan den auto, “mi ta kere cu esaki ta algo hopi importante, durante e workshop ta bay tin auto eynan y nan ta bay siña e muchanan kico pa haci den un auto na momento cu nan ta haya den un situacion asina, hasta si arma a wordo poni den nan curpa of na nan cabes, e ta manera un workshop di self-defense completo.”

Tocante casonan di abuso sexual, Gomes a sigura cu e situacion no a cambia hopi, “mi ta kere 2023 nos tin mas o menos 13 aña den tematica aki, mentalidad tin cu cambia, pasobra nos ta enfoca hopi riba e parti represivo pero nos tin cu enfoca hopi riba prevencion , e casonan por mustra mas pa motibo cu muchanan a cuminsa papia, tempo di antes nan tabata keda keto y tabata un tabu enorme, aworaki mi por bisa cu lo cual a cambia ta cu tin mas ayudo, e parti di proceso tambe a cambia, nos mes como comision di abuso sexual di muha di Aruba a haci investigacion, nos a trece hopi cambio, nos a hiba proposicionnan y cambio den ley y tur esaki ta tuma nan tempo.”