Alvaro “Paly” Gamez
Alvaro “Paly” Gamez

Awe e comunidad Colombiano na Aruba te celebra e di 207 aniversario di independencia di nan pais natal. Den cuadro di 20 di juli cu ta Dia di Colombia, Bon Dia Aruba a papia cu e musico Alvaro Gamez conoci artisticamente como “Paly” Gamez di orkesta “La Decision”, kende ta un bon ehempel di e influencia musical di nos region Caribe y di integracion cultural y folklorico di Aruba cu e region Caribe Colombiano, y muy specialmente cu Guajira.

El a recorda cu semper a existi un relacion estrecho entre Guajira y Aruba, y no solamente comercial, sino cultural. E ta recorda cu un señor Correa di Riohacha y kende a bin biba basta tempo pasa aki na Aruba tabata toca e clarinet. Tambe el a menciona Shon Andres Dandaré kende tabata toca e saxofon a transporta for di Aruba un di e prome ekipo di zonido cu a yega Riohacha.

Influencia musical

E prome biaha cu Paly Gamez a yega Aruba tabata un mucha. El a bin abordo di un barco cu a sali for di Portete (Guajira). E tempo aya e tabata masha emociona ya cu su welo Juan Senon Gamez kende tabata musico y tambe e tabata fabrica guitara a yega bin Aruba. Tambe el a conta cu su tata Juan Gamez kende tambe tabata musico a yega bin nos isla. P’esey semper den nan ambiente familiar, nan tabata scucha e mesun musica cu tabata wordo toca riba nos isla manera wals, polka, etc..

Nos no tabata wak pa niun otro sitio sino e islanan di Caribe”. E contacto directo cu e region Caribe aki tabata grandi particularmente cu Cuba, Puerto Rico, Republica Dominicana, Corsou. Y Aruba tabata un fuente di entrada musical directo na Guajira. Te hasta musico famoso di e tempo aya, manera Daniel Santos y Kiko Mendive a haci nan presentacion den e Teatro Aurora na Riohacha.

E tempo aya e nabegantenan manera e “Capi” Rivadeneira cu tabata bin Aruba for di Guajira (Colombia) pa trece productonan y hiba mercancia; pero tambe tabata transporta un variedad di disco 78 rpm cu musica di Aruba y nos region cu nan tabata scucha cu un phonograph. Tur esaki tabata crea un brug cultural cu tabata influencia tambe e musico di e Caribe Colombiano, hasta sr. Paly Gamez a wordo contagia di dje.

Nan tabata disco masha pisa fabrica di vinyl… Mi tata a conta mi cu nan tabata cumpra e disco for di e nabegante aki. Nan tabata scucha nan varios biaha pa asina siña nan; y despues nan tabata training pa toca nan den cualkier evento”, el a bisa.

Asina a nace e tempo aya un agrupacion musical conoci como “Jazz Band Riohacha” cu curiosamente nan no tabata toca jazz, sino musica di nos region manera tumba cu un ritmo di 3/8. Te hasta su banda musical ta toca den e ritmo musical aki pa crea ambiente durante temporada di Carnaval na Riohacha.

Embahador musical

El a bisa cu e influencia musical di Caribe tabata grandi na Guajira; ya cu nan tabata un region isola for di Colombia mes. Nan tabata scucha emisora di Caribe cu ritmo musical di e region aki. “Min tin duda cu e influencia musical di Caribe cu a bin via Aruba tabata fundamental na Riohacha”. Ademas e moda tambe tabata casi mesun cos, ya cu e hendenan tabata bisti e mesun tipo di paña y te hasta disfruta di e mesun gastronomia.

Sr. Paly Gamez a bira un embahador di nos musica na Colombia. El a siña canta na Papiamento e famoso tema di carnaval “Bolombonchi” di Robert Jeand’or, y otro temanan musical na ritmo di tumba. “E ta un tema musical di Aruba… Nan ta canticanan cu a keda graba den mi cerebro. Mi a caba di cumpli 60 aña y mi ta corda nan tur bon”, el a bisa.

E ta sinti su mes masha bendiciona di por a crece den e ambiente musical aki cu a contribui hopi na su bida artistico. Na aña 1982 y 1983 el a bin Aruba ora cu e tabata un musico jong. El a cuminsa canta na Papiamento durante dos carnaval. “El a bira un oportunidad importante pa nos. Nos a bin toca den un isla unda ritmo di tumba ta esun cu ta caracterisa nan carnaval”, el a declara.

E ta recorda cu e maestro musical Isaac Vasquez (d.f.m) kende a siñ’e con pa canta e composicion local na Papiamento, sin cu e sa Papiamento mes. Te hasta e tempo aya nan a haci un presentacion cu Tele Aruba a yega di transmiti, caminda sr. Paly Gamez ta canta na Papiamento; sin sa kico e tabata cantando na Papiamento.

El crece den e ambiente musical Caribeño aki. Pero el a menciona cu e famoso artista di Caribe Colombiano, Joe Arroyo, tambe a keda contagia cu e swing aki. Aunke e ta haya cu sr. Joe a haci algo incorecto, ya cu e mester a respeta e derecho di autor, ora cu el a apropia di e tema aki. P’esey cu e debido respet pa nos compositornan e kier sigui contagia su mes cu e magia musical di Aruba y Caribe pa introduci e musica aki na Colombia.