Siman a habri cu un noticia di importancia pa Aruba, cu nos medio tambe tabata carga como titular ayera: e acuerdo na cual gobierno di Aruba lo a yega cu Eagle LNG pa abastece nos isla di gas natural. Un contrato importante cu ta encera un compromiso di hopi aña, varios decada hasta, y cu ta contempla como posible solucion pa e heavy fuel oil cu WEB Aruba NV ta usando pa genera coriente y produci awa. Durante gobernacion di e anterior gobierno democrata cristian tambe a studia e posibilidadnan di cambia pa gas natural, pero e intentonan ey no a duna resultado. E problemanan tabata varios. Un di nan tabata cu tabata mira solamente un posibilidad pa yega na suficiente volumen di consumo si e refineria lo a habri atrobe, y na e nivel di uso di gas cu ta coresponde cu un refineria di su tamaño. Riba su mes e consumo di gas di WEB lo no tabata suficiente pa hustifica un instalacion di gas natural, sigur no den forma di un deposito di LNG, esta e gas den forma liquido, bao presion hopi halto y fria te casi e punto cero absoluto. Pa esaki mester tin un cierto volumen di consumo pa hustifica e inversion enorme den e instalacion. Ora cu no por a reactiva e refineria, automaticamente e plannan na WEB tambe a keda descarta.

Aparentemente nos ta den un situacion un poco diferente awe, unda e plan ta pa crea un deposito di gas natural riba tereno di e refineria, pero no den forma di gas liquido, sino di gas comprimi, loke ta exigi un instalacion hopi menos costoso. Pero, igual na e plan anterior, cu tabata sali di e punto di vista di un facilidad riba tereno di e refineria, e plan necesariamente ta encera un tubo di gas cu mester yega te na e planta di WEB. Y ta aki ta unda otro problema ta aparece. Mas di cincuenta aña pasa, tempo cu ningun hende tabata preocupa pa peligro di tuberia den areanan pobla, a crea e tuberia di refineria te na Barcadera pa entre otro abastece WEB di fuel oil. Awendia lo tabata diferente, unda e tipo di tuberia aki no por core na solamente par di metro di unda hende ta biba. Den e caso di gas natural, e peligro ta ainda mas grandi pasobra un leak di gas ta ocasiona un explosion hopi mas liher cu un tubo di heavy fuel oil. Y tin suficiente documentacion riba internet tocante incidente cu tuberia deteriora na otro paisnan. Un pregunta hustifica ta anto: con ta bay core e tubonan aki? Riba tera, manera a haci den añanan 60? O ta busca otro solucion pa e asunto aki?

Ta imaginable cu den e asunto aki mester haci algun escogencia dificil. Lo por a pensa riba pone e deposito di gas cerca di WEB, como e cliente principal. Esaki ta supone anto cu e barco cu ta trece e gas ta di tal tamaño cu e por drenta y atraca den e bahia di Barcadera. Nos no conoce e detayenan pero ta na altura cu varios barco di cierto tamaño no por atraca na Barcadera, entre otro carrier grandi di container, cu ta haci cu e haf di Barcadera ta inusable pa transshipment di container. Esey por ta un motibo pa opta pa trece e gas natural aden riba tereno di e refineria, mirando cu esey ta e unico posibilidad. Pero inmediatamente su tras ta bin e pregunta: con a para cu e aventura di e refineria? Pa algun tempo caba Bon Dia Aruba ta busca contacto cu e compania Quanten LLC, cu lo ta preparando nan oferta, pero no ta haya ningun reaccion. Loke pa nos ta OK, ya cu desde hopi aña nos ta bisa caba cu e proyecto ey ta totalmente imposible, pa varios motibo treci dilanti extensamente. Y mirando e ultimo desaroyonan na Glasgow por ehemplo, unda e paisnan mas importante pa inversion den gas y petroleo a acorda cu ta bay para inversion den combustible fosil fuera di nan fronteranan, ta practicamente imposible pa e refinerianan grandi di exportacion den Caribe sobrevivi. Lo ta un eror enorme pa keda soña di refineria envez di cumpli cu interes di Aruba y considera otro opcion cu tin mas y mihor posibilidad den futuro.

Pregunta ta si a investiga tur esaki caba, promer cu proximamente yega na un acuerdo pa firma pa un proyecto bastante costoso, cu finalmente ta e consumidor local ta bay paga. Por simplemente firma un acuerdo cu ta mara Aruba pa centenares di miyones pa por lo menos algun decada, sin cu ta consulta cu parlamento? Si ta asina, anto nos no tabatin mester di un contrato di dos mil pagina tampoco tempo di e farsa di Citgo, unda cu e actual partido mayoritario den e coalicion a keha cu den parlamento apenas nan a haya un par di ora pa lesa e documento, y asina mes a aproba e bochorno. Nos tur ta testigo di loke a pasa despues. Loke nos mester a siña, colectivamente, ta cu transparencia den e asuntonan aki ta si suma importancia. Riba preguntanan detaya haci na e ministro encarga nos no a haya contesta, ainda. Gas natural por, si tin claridad den e asunto; encuanto seguridad pa pueblo y sigur tambe di prijs cu ta bay paga.