E cifranan di entrada general di gobierno pa promer seis luna di 2023 ta mustra un mehoracion asina grandi, cu no solamente e progreso den entrada anticipa pa 2023 lo ser surpasa grandemente, sino cu e proyeccionnan haci den e presupuesto multi-anual, cu gobierno a presenta hunto cu presupuesto 2023 y 2024, ta indica cu e entrada total di 2023 lo alcanza e nivel di entrada premira pa 2026, posiblemente 2027. Di e proyeccionnan aki e organismo di supervision financiero CAft ta elabora un resumen, cu ta origen di e cifranan usa den e analisis aki.

Manera publica den un anterior edicion, e cifranan di ingreso di gobierno di promer mitar di 2023, ta di Afl. 199,3 miyon mas cu e mesun periodo na 2022; un aumento di 30,9%. Di esaki, Afl. 174 miyon tabata di impuesto, cu ta significa un aumento di 29,9% den e categoria aki. Si proyecta e cifranan aki pa henter aña 2023, por anticipa cu ingreso total gubernamental lo ta cerca di Afl. 1.700 miyon. Ingreso di impuesto lo por ta na por lo menos Afl. 1.500 miyon.

Nos redaccion a analiza e cifranan preliminar aki pa 2023, compara cu e proyeccionnan cu gobierno a duna den presupuesto multi-anual, presenta hunto cu e ultimo presupuestonan (2023 y 2024).

Comparacion proyeccion multi-anual pres. 2023 y 2024 (Miyon Afl.)

LAYOUT PLEASE PONE E TABEL AKINAN

Nos por observa aki cu e pronosticonan pa 2023, si tur cos sigui normal, ta indica cu e Afl. 1700 miyon pa 2023 ta loke gobierno den e pronostico mas reciente (pa 2024) a indica como posible entrada na 2026, posiblemente hasta 2027. Sin embargo, si analiza entrada total di impuesto, por mira cu e Afl. 1500 anticipa ta surpasa expectativa hasta pa 2028, cual ta di Afl. 1437 miyon. E ta keda hopi aleha di e Afl. 1192 miyon den e proyeccion pa 2024. Entrada total ta relativamente mas modera y posiblemente no ta yega na e nivel di 2028, pasobra pa aña 2024 te 2028 gobierno a opta pa maneha un suma similar, preliminar, di Afl. 324 miyon pa cada aña, y no ta indica crecemento aki.

E crecemento extraordinario aki di entrada gubernamental ta haci e pregunta surgi kico lo a influencia esaki, y con esey ta compara cu e crecemento mas modera cu tabata anticipa anteriormente. E aumento di entrada ta debi en principio na e recuperacion economico fuerte y e aumento di impuesto, principalmente e aumento di BBO na inicio di 2023. E medida di introduccion di BBO na frontera entrante augustus di e aña aki, no ta aparece ainda den e cifranan aki, cu ta yega te juni. Di otro banda, mester tene cuenta cu e pago grandi di winstbelasting na fin di mei, cu na december ta duna un fluho bastante menor. Na mei ultimo, winstbelasting segun Banco Central a yega na Afl. 107 miyon. Di tur manera, e experiencia ta cu segundo mitar di aña no ta mustra menos entrada cu e promer parti. Un posible otro factor ta mihor cobranza di impuesto atrasa, pero no tin informacion – ainda – cual influencia esey por tin.

Crecemento ecconomico (GDP)

Cu e cambionan fuerte señala aki, ta logico tambe cu e expectativanan pa crecemento economico no ta keda atras. Den su comentario riba presupuesto modifica 2023, CAft ta señala cu e Afl. 111 miyon cu gobierno ta indica como surplus pa 2023, lo ta na 1,6% di GDP. Esey ta duna anto un GDP adapta di alrededor di Afl. 6.937 miyon. Esaki ta mas cu e GDP calcula anteriormente pa 2024 (Afl. 6.742 miyon) y cerca di e Afl. 6.988 miyon anticipa pa 2025. E diferencia di GDP di 2023 cu GDP di 2022 ta depende di cual cifra bo usa. E cifra calcula pa gobierno (Afl. 6.253 usa pa CAft den conseho di presupuesto 2024) ta duna un diferencia di Afl. 684 miyon cu 2023 (10,9%). Usando e Afl. 6.345 miyon cu Banco Central ta indica, e porcentahe ta bira 9%. Den ambos caso un crecemento economico considerable, cu ta splica parti di e aumento grandi di ingreso di impuesto di alrededor di 30% na 2023, preliminarmente. E otro parti ta bin di e aumento grandi di BBO/BAVP, cu a aumenta cu Afl. 51,5 miyon (47,2%) den e periodo inicial di 2023. Esaki por duna un aumento di riba Afl.100 miyon pa henter aña, sin conta e BBO na frontera.

Segun acuerdo cu tabata existi caba, gobierno di Aruba por usa mitar di e surplus mas grandi aki pa reserva pa amortiza debe, mientras cu e otro parti por usa pa inversion.