Den un conferencia di prensa, dialuna mainta minister di Finansa y Cultura Xiomara Maduro a splica detayenan di e presupuesto pa aña 2023 pa motibo cu esey ta e tema di discusion den Parlamento e siman aki.

Di esaki, el a bisa cu despues di 12 aña di tempo a logra por a entrega presupuesto na ora conforme cu ley di constitucion unda cu dia 1 di september ultimo nan a entrega e presupuesto na Parlamento di Aruba y dialuna ultimo parlamento sin presencia di oposicion a cuminsa cu e debate publico pa presupuesto 2023.

Den conferencia minister Maduro a splica diferente detayenan di e presupuesto aki pa asina pueblo por sigui e debate cu e siman aki ta bay bira relevante pa loke ta e tratamento.

E cifranan importante pa presupuesto ta e entrada cu nan ta bay haya y tambe e gastonan pa cual cu ta pidi Parlamento di Aruba pa apodera gobierno den caso aki e ministernan pa nan por haci e gastonan, minister Maduro a señala cu ta importante e necesidad financiero unda su persona como minister di Finansa mester por busca e fondonan akinan.

“E necesidad financiero ta uno grandi di 1.414 miyon florin, pero akiden tin e sumanan completo cu nos debe na Hulanda pasobra aworaki nos tin cu bay pone e condicionnan di con mester bay paga bek e debenan akinan”, el a bisa.

Un otro cifra importante ta e deficit financiero, di 25 miyon florin unda el a splica tocante e discusion si Aruba tabata haya un instruccion di Conseho di Ministernan di Reino unda cu despues a bisa cu e presupuesto 2023 no ta cuadra cu regla pa motibo cu e tin un deficit.

“Akinan ta bon pa trece dilanti cu e deficit ta wordo refleha akinan, gobierno ta bay entrega un nota di cambio pa asina ey e ora por haci e deficit aki mas chikito, no ta pasobra e presupuesto 2023 ta conta cu un deficit, esey kiermen cu automaticamente no ta cumpli cu lo cual a acorda cu Hulanda, es decir 1% di surplus, pa motibo cu mester tuma e resultado di no solamente e presupuesto di pais Aruba pero tambe hunto cu e sector colectivo y e resultado di tur instancianan envolvi mester duna e surplus di 1% ”, el a señala.

E resultado na final, mester ta un resultado colectivo debi cu e sa cu den e discusion cu ta bay tin den e debate publico den siman aki, esaki ta un punto cu sigur ta bay bin dilanti.

El a expresa cu Aruba den 2023 ta bay paga 250 miyon florin di gastonan di interes, el a referi cu ta un suma cuantioso y ta mas halto di lo cual nan ta gasta den producto y servicio pa motibo cu den esey nan ta gasta 217 miyon florin, “e ta un suma hopi grandi e cual ta trece un peso y eynan ta refleha e peso di e debenan cu nos a acumula como pais, akiden ainda no tin e debe di Hulanda refleha, akiden tin e debenan manera cu esaki a wordo traha pa nos pais”, el a declara.

Pa loke ta gastonan di personal, esey ta na 459 miyon florin unda cu e cifra a wordo baha y cu e nota di cambio cu a wordo presenta ta bay bolbe baha e suma cu 13 miyon florin.

Den e parti di inversion, tin 20 miyon florin reserva pa inversionnan di otro aña unda nan ta espera di por haya mas claridad riba con gobierno por financia su debenan, pa motibo cu esey ta importante pa nan sa cuanto espacio y cuanto tempo suficiente por tin pa nan cumpli cu e inversionnan aki cu ta necesario pa pais Aruba.

Di impuesto directo y indirecto, a indica cu pa otro aña pa nan por cumpli cu e cuadro financiero nan por mira cu nan entradanan financiero no ta surpasa e gastonan pero banda di dje, manera a splica, nan tin un necesidad financiero grandi pa motibo cu eyden tin e suma cu nan ta debe na Hulanda, den esaki mester bin claridad tambe riba e parti aki. Esaki tambe ta importante pa loke ta e discusionnan cu ta bay sigui e siman aki den debate na parlamento.

A bira conoci tambe cu dialuna ultimo den reunion publico oposicion a bandona parlamento pa motibo cu nan a indica cu den presupuesto 2023 tin un suma tuma di BBO unda ta wordo papia di 70 miyon florin caminda ta 1% cu e impuesto aki ta bay subi otro aña pa asina por cubri e necesidad financiero. Esaki ta keda refleha den impuesto indirecto di e pais.

Un presupuesto ta un apoderacion pa gobierno por haci gastonan y lo cual ta bira e entrada ta un calculacion cu gobierno a haci na un manera conservativo pa motibo den tur e discusionnan cu CAft nan ta bisa cu mester subi entrada unda nan a pidi pa cambia e suma, aworaki den e nota di cambio a base di informacion di DEACI di october ultimo e crecemento economico di e luna ey, nan ta haciendo cambionan na e momentonan aki pa esaki.

E impacto di pandemia di Covid-19 tabata grandi e ultimo tres aña aki unda gobierno a perde di haya 834 miyon florin na entrada, esaki den tres parti: na 2020 a perde 352 miyon, den 2021 a perde 334 miyon y den 2022, 149 miyon florin.

E comparacion di gastonan di producto y servicio den region, Aruba ta e di dos di mas abou den region pa lo cual ta gastonan di producto y servicio den gobierno, unda ta bao e averahe di 10% di GDP cu por bay na lo cual cu ta bira e gastonan y Aruba ta hopi mas abou, esaki ta informacion di IMF.