(AP) – Paisnan di mas recurso cu dosisnan grandi di vacuna contra coronavirus mester wanta y reserva nan mes di duna esaki como dosis extra te cu por lo menos fin di aña y haci e dosisnan aki disponibel pa e paisnan di menos recurso, e cabesante di World Health Organization a bisa riba diaranson, parando firme riba su comentarionan consehonan den contra di e dosisnan extra, conseho cual hopi pais actualmente ta ignorando.

World Health Organization su director general Tedros Adhanom Ghebreyesus a bisa tame cu e tabata “asombra” despues di a tende comentarionan riba diamars di un asociacion di productornan di pharmaceutico unda cu a declara cu e cantidad di vacunanan disponibel ta suficiente pa duna dosis extra y resta pa duna e paisnan aki di menos recurso nan prome dosis di e vacuna. El a bisa cu esaki ya tabata e caso.

“Mi no ta bay keda keto ora cu tin companianan y paisnan cu ta controla e cantidad di vacunanan globalmente pensando cu e paisnan pober di mundo mester conforma cu restonan,” el a declara durante un conferencia di prensa. “Pa causa cu e trahadonan di vacuna a duna prioridad of a ser legalmente obliga di cumpli tratonan cu paisnan rico dispuesto pa paga dollar, paisnan di baho recurso awo tin escasez y a ser stroba pa ricibi e hermentnan cu nan tin mester pa por proteha nan hendenan.”

Tedros anteriormente a haci yamada pa un moratorio riba e dosisnan extra te cu fin di september. Pero e paisnan rico, incluyendo Britania, Dinamarca, Francia, Grecia, Alemania y Spaña, a cuminsa of ta considerando plan di ofrece e di 3 dosis di e vacuna originalmente di dos dosis pa e residentenan vulnerabel, manera e personanan di edad avansa y e personanan cu un sistema inmunologico comprometi.

Israel ya ta dunando e di 3 dosis na un variedad di persona cu ya caba a ricibi dos dosis completo di e vacuna desde algun luna atras caba. Y luna pasa, Merca su oficialnan di salud a recomenda cu tur Mericano lo mester ricibi e dosis extra aki pa asina por aumenta nan proteccion den bista di evidencia cu e vacuna su efectividad ta bahando. Oficialnan di World Health Organization ta insisti cu e hustificacion cientifico pa e dosis extra te ainda no ta cla.

Tedros a admiti cu e di tres dosis por ta necesario pa e gruponan di halto riesgo, pero a bisa “nos no kier mira e uso general di un di tres dosis pa hendenan cu ta completamente saludabel y ya caba a ricibi dos dosis, mientras cu tin hendenan mundialmente, cu te hasta por ta den grupo di riesgo cu te ainda no a ricibi nisikiera e prome dosis.”

Oficialnan di salud di Merca ta siguiendo cu e evaluacion di e ciencia y utilidad di e dosisnan extra, y tin indicacionnan cu ta creciendo cu Merca no lo logra e administracion Biden su meta di cuminsa distribucion general di e di tres dosis pa dia 20 di september.

E hefe di World Health Organization a ricibi mensahe di “apoyo claro” di ministernan di salud na un reunion di e gruponan cu influencia di 20 pais e siman aki pa yega na compromete y asina yuda yega na e meta di World Health Organization pa tur pais vacuna por lo menos 40% di nan populacion pa fin di aña.

“Un luna pasa, mi a haci un yamado pa un moratorio global riba extra dosis,por lo menos te cu final di september y asina duna prioridad na vacunacion di mayoria de hende den grupo di riesgo rond di mundo, kendenan te ainda tin cu ricibi nan prome dosis,” Tedros a bisa. “Tin tiki cambio den e situacion global desde e dia ey.”

“Kiermen awe, mi ta haci un yamado atrobe pa un extension di e moratorio te cu por lo menos fin di aña, pa asina por duna tur pais e oportunidad di vacuna por lo menos 40% di nan populacion,” Tedros a declara.

E World Health Organization ta bisa te cu awo a duna 5.5 biyon dosis di vacuna contra coronavirus, pero 80% di esaki a bay na paisnan di halto y medio ingreso. Paisnan caro tambe a ofrece pa duna 1 biyon dosis den donacion na otro paisnan, pero menos di 15% di e dosisnan aki a ser “materialisa” ainda.

El a nota cu e trahadonan a priminti di duna prioridad na e programa di COVAX haci pa Nacionnan Uni, cual tin como meta di hiba vacuna na e personanan cu mas necesidad den mundo, sin importa e rikesa di e pais.

“Nos no kier mas promesa, nos solamente kier e vacuna,” e hefe di World Health Organization a declara.

Anteriormente diaranson, managernan di COVAX atrobe a baha nan meta di cuanto disis lo entrega e aña aki, declarando cu 1.4 biyon dosis lo bira disponibel den e programa pa fin di aña, cual ta menos di e 1.8 biyon cu nan a declara anteriormente. Originalmente nan a spera di por entrega 2 biyon dosis pa e fin di e aña aki.

Gavi, e aliansa di vacuna, cual tambe ta lidera e programa di COVAX, a bisa cu e programa a enfrenta algun problema, incluyendo restriccionnan pa cu exportacion di india, un di e productornan clave di vacuna, pero tambe medidanan regulatorio pa algun candidato di vacuna, y problemanan di produccion den otro paisnan. Pero tambe a bisa cu e entrega ta aumentando drasticamente, y otro 1.1 biyon dosis ta premira di bira disponibel pa fin di e aña aki pa medio di e programa, cual ta aumenta e cantidad di 330 miyon te cu awo. Mayoria di e dosisnan aki a bay caba of ta destina pa paisnan di menos recurso.