Den e debate den parlamento di diamars pasa tabatin otro tema cu a capta nos atencion. Esey ta e argumentacion di e mandatario encarga cu enseñansa, pakico el a opta pa otorga un scol cu un background religioso, cu no tin suficiente alumno mas, e beneficio di keda cu un scol, riba e preferencia pa mantene un scol publico, cu si tin suficiente alumno y cu si ta cumpli cu stipulacionnan di ley. Riba e pregunta pakico no ta continua e scol publico y ta opta pa continua e scol cu ideologia religioso, e mandatario a referi extensamente na e historia di e bataya entre religionnan na Hulanda, cu a hiba na loke ta yama e ‘verzuiling’ di sociedad Hulandes. Den e lucha ey cada religion, o coriente ideologico, pasobra na cierto momento e coriente social-democrata tambe a bira un parti fuerte di e sociedad ey, tabata haya nan propio scol, iglesia, pero tambe e bida economico a keda dividi segun e ‘columnanan’ aki. Como bon catolico bo no tabata cumpra pan cerca un panadero protestant, mientras cu e protestant no tabata cumpra nada cerca e carnicero catolico. Den e lucha aki, e conquista di e propio scolnan tambe tabata un elemento importante, cu consecuencia cu e scolnan catolico y protestant semper tabatin un presencia fuerte.

Sin embargo, y esey e mandatario no a menciona, Hulanda a cambia. Mas di dos tercera parti di e poblacion ta duna di conoce cu nan no ta practica ningun religion y esey a haci cu e necesidad di scol cu base religioso a bira hopi menos. Esey no ta kita cu e scolnan cu background religioso tin nan presencia den comunidad, pero e lucha ideologico ta ‘long gone’. Ta respeta nan derechonan y punto. Pero, ora cu den un cierto zona no tin un base religioso mas pa sustenta un scol, ta dificil pa kere cu ta bay cera un scol publico, cu si tin su alumnonan, pa duna prioridad na un scol di tendencia religioso, pa no ‘cay back den e era di lucha ideologico’ conoci como e ‘schoolstrijd’. Pero den tur esey, nos ta hera lubida cu nos ta na Aruba.

Cerca nos tambe den pasado tabatin señalnan di lucha pa influencia den e scolnan, loke a resulta den e reparticion actual cu nos tin. E gran mayoria catolico ta keda expresa den un bon cantidad di scol unda nan cultura y religion ta prevalece, y tambe tin e scolnan di signatura protestant. Tur esey ta perfectamente OK. E caso actual, unda e ministro ta opta pa duna un scol protestant un scol publico, en todo caso e alumnonan, pasobra ta di supone cu ta cera e scol publico, djis pa e no ‘haya pleito cu ningun grupo di cierto religion’ ta zona sumamente debil y poco convincente. Loke por observa aki ta cu e ministro no a ripara tampoco cu Aruba tambe a cambia. E cambionan cu a bin den composicion di e poblacion no ta culpa di ningun hende, ta simplemente cambio cu si tin como consecuencia cu e base pa e scol particular ey a bay. Ta keda e punto cu, ora no por yena un scol mas cu mucha di e grupo concerni, e ta na promer lugar nan problema cu nan no tin un base den e poblacion. En todo caso e no ta na promer lugar e problema di e mayornan cu explicitamente ta scoge pa un scol unda no ta practica ningun religion. Ta pesey tin scol publico unda descendencia ni creencia ta hunga un papel. Tin hopi mas mayor awendia cu kier manda nan yiunan na un scol neutral, pasobra nan mes no ta practica un religion y por lo tanto no ta sinti necesidad pa manda nan yiu un scol di e corte ey.

E manera cu e ministro ta descarta eventual protesta o obhecion di banda di esnan cu ta manda nan yiunan un scol neutral ta demasiado ‘facil’. Ni sikiera nos a tende e mencion di e obligacion di e scol cu awor por continua, pa en todo caso garantisa e deseo di e mayornan cu ta haya nan mes obliga pa manda nan yiu e scol ey, cu nan yiunan no mester di sigui e lesnan y celebracionnan di religion cu ta parti di e curriculum di e scol. E argumento di e ministro encarga ta cu na Aruba tur scol ta ‘publico’, pasobra supuestamente ta gobierno ta paga tur… Ta logico cu gobierno ta paga tur scol, hustamente pa garantisa cu esnan cu ta desea di tin un scol a base di nan creencia, por haya esaki. Esey no ta hacie un scol publico, den e sentido cu mayoria di hende ta comprende bao di esey. Wega di palabra di banda di e mandatario no ta cambia esaki. Nos ta kere cu ta algo otro por ta hunga un papel aki. Pakico den caso di Schakelcollege, unda religion no ta hunga un papel, ta sucede e mesun cos aki: un scol cu a keda cu poco alumno ta haya bida nobo, a traves di pasa pa nan un scol di mas di 500 alumno. E pregunta cu ta keda ta pakico e ministro tin un afan asina grandi pa ‘get rid’ di poco scol publico?