In this photo released by the official website of the office of the Iranian Presidency, President Hassan Rouhani speaks in a ceremony to inaugurate Azadi Innovation Factory in Pardis technology park in west of Tehran, Iran, Tuesday, Nov. 5, 2019. Rouhani announced on Tuesday that Tehran will begin injecting uranium gas into 1,044 centrifuges, the latest step away from its nuclear deal with world powers since President Donald Trump withdrew from the accord over a year ago. (Office of the Iranian Presidency via AP)

Iran lo sigui inyectando gas di uranio den mas di mil centrifuge na un facilidad nuclear fortifica, construi paden di un sero, segun presidente di e pais a anuncia ayera, den e stap mas recien di Tehran pa aleha di su acuerdo atomico cu podernan mundial, desde cu presidente Mericano, Donald Trump, a retira di e acuerdo mas di un aña pasa.

E anuncio di presidente Hassan Rouhani ta nifica cu e facilidad nuclear Fordo, revela publicamente apenas 10 aña pasa, un biaha mas lo bira un sitio atomico activo, na luga di un facilidad di investigacion manera e acuerdo di 2015 tabata visualisa. E departamento di Estado a anuncia algun dia atras cu lo renoba un waiver permitiendo e compania nuclear estatal Ruso, Rosatom, pa continua su trabou di conversion na e sitio.

E anuncio ta representa un desaroyo significante, ya cu e 1044 centrifuge di Fordo anteriormente tabata draai bashi pa proposito di test bou di e acuerdo. Ademas ta aumenta presion riba paisnan Europeo cu ta permanece den e acuerdo pa ofrece Iran un manera pa bende su crudo den exterior. Rouhani a menasa pa aleha Iran mas ainda for di e acuerdo na principio di januari 2020, cual lo por nifica reduci vigilancia internacional di su programa, of pusha enrikesimento cerca di nivel di arma.

“Nos ta na altura di nan sensitividad pa cu e facilidad na Fordo y e centrifugenan aki”, Rouhani a bisa den un discurso televisa. “Na mes momento, nos no por tolera cumplimento unilateral di nos compromiso, y ningun compromiso di nan banda.”

International Atomic Energy Agency – e vigilante di Nacionnan Uni cu ta monitor e cumplimento di Iran cu e acuerdo – a nenga di comenta riba e anuncio di Rouhani. Vocero di Union Europeo, Maja Kocijancic a describi e bloc como ‘preocupa’ pa e decision di Iran. Dialuna, Cas Blanco a sanciona miembronan di e circulo cercano di e Lider Supremo Ayatollah Ali Khamenei, como parti di su campaña di maximo presion contra Tehran.

Fordo ta sinta como 25km nort oost di Qom, un ciudad sagrado Shiita y e sitio di un ex- dump di municion. Proteha pa e seronan, e facilidad tambe ta rondona pa arma anti- aeronave y otro fortificacion. E ta mas o menos e size di un campo di futbol, suficiente pa contene 3mil centrifuge, pero chikito y duro suficiente pa pone oficialnan militar sospecha cu e tabatin un proposito militar.

Paisnan occidental ta teme cu Iran por uza su programa pa construi un arma nuclear. Iran ta insisti e programa ta pa propositonan pacifico.

Rouhani a bisa ayera cu e centrifuge na Fordo lo ser inyecta cu gas awe. E no a bisa si esaki lo produci uranio enrikeci.

Sinembargo, Rouhani a enfatisa cu e pasonan cu a tuma te awo, incluyendo bay mas leu cu e limitacionnan den e acuerdo pa enrikecimento y acumulacion, lo por reverti si Europa ofrece un manera pa evita sancionnan Mericano afectando su benta di crudo den exterior.