editorial 2_15_1.jpg

– E firmanan riba e documentonan no a seca drechi y ya ta cuestiona e deal di diferente banda. Tur televidente por a mira parti abao riba pantaya aparece “Memorando de Entendimiento – Estudios técinicos y comerciales para suministro de gas”. Por bien ta cu a firma otro contracto, esey nos lo haya sa despues, pero cu gobierno Venezolano no tin un acuerdo pa pone tuberia di gas! Loke tin ta un acuerdo pa bay studia e posibilidad di suministra gas na e refineria.

Den edicionnan anterior di e editorial aki Bon Dia Aruba a trece dilanti varios biaha caba cu no ta tende ni mira nada di un consulta sikiera cu e autoridadnan corespondiente na e pais bisiña, ya cu sin nan aprobacion y cooperacion lo no por tin suministro di gas, pa e simpel motibo cu e mester origina na nan teritorio, y tambe ta trata di nan recurso natural. Awor ta bin resulta for di palabranan di e propio presidente Nicolás Maduro, cu ta apenas siman pasa gobierno di Aruba a acerca su persona durante e encuentro di  Asociacion di Estado Caribense na La Habana, Cuba. Por cierto cu e importancia pa Aruba/Hulanda a resulta for di e presencia di ministro presidente Hulandes Mark Rutte, na manera di apoyo pa e mision di Mike Eman, pero talbes mas bien pa ‘lobby’ na fabor di companianan Hulandes cu tin bista riba e reservanan enorme di gas y petroleo cu Venezuela tin. Y awor ta e momento pa strica, pasobra Venezuela su gobierno no ta na bon cu varios di e empresanan petrolero Mericano, di  cual varios a perde propiedad na Venezuela cu a keda nacionalisa y ta hibando o a hiba caso den corte na Merca y na nivel internacional pa indemnisacion.

En todo caso, loke Bon Dia Aruba a trece dilanti algun biaha tambe caba, cu cuidao cu e refineria no ta bay start ‘as is’, sin gas, pasobra ta resulta cu e no ta factibel. Na momento cu a anuncia cu e inversion inicial ta bay ta entre 600 pa 1000 miyon dollar, ya caba esnan cu conoce e materia tabata sa cu e suma ey no ta inclui e inversion di e tuberia di gas. Ta bon pa trece na nos memoria un opinion bon funda di e experto den rehabilitacion di refineria, Nelson English, cu a duna varios presentacion na Aruba riba e topico aki. Sr. English a yega na un suma di 2.1 biyon dollar pa rehabilita e refineria manera cu e tabata ora el a stop di opera. Cu mil miyon mas (3.1 biyon) por trece e refineria den un estado excelente y completo. Pero, e condicionnan di mercado lo no permiti e opcion aki, motibo pa cual ta opta pa un ‘upgrader’ di crudo y no un refineria completo. Pregunta grandi: ken ta bay paga e tuberia di gas awor cu ta bira cla cu e asunto ta full curu ainda y no ta parti di e gastonan presupuesta.

Pa loke ta  e incertidumbre ta cual Citgo a firma acuerdo, nos ta kere cu e confusion no mester ta asina grandi.  Si Nelson Martinez a firma acuerdo, esey ta implica Citgo Petroleum Inc. pasobra di esey e ta director di maneho  y autorisa pa firma. Ademas cu esey ta logico pasobra esun cu ta firma ta responsabel pa implementa e acuerdo, inclusivo busca financiamento. E companianan lanta na Aruba pa Citgo tur tin mientras tanto, banda di IMC International Management & Trust NV, como director varios persona liga na Citgo y PDVSA. Pa por opera na Aruba e companianan local ta necesario, pero e acuerdonan strategico no ta core via nan.

Ta surgi naturalmente un otro pregunta interesante: ki balor e aprobacion, o desaprobacion eventual di parlamento di Aruba y Venezuela tin pa e acuerdonan firma. Den e caso di Aruba e aprobacion ta practicamente sigura y ademas irelevante pasobra gobierno a compromete Pais Aruba caba. Si descubri cualkier asunto cu no ta beneficioso pa nos pais, e daño ta haci caba. Na Venezuela e asunto ta un poco diferente. Aya gobierno no tin control di Asamblea Nacional y por yega na desaproba e decision di gobierno pa cera un deal cu Aruba. Pero mirando e practica desde december 2015, unda gobierno a perde mayoria den parlamento, pero ta uzando Corte Supremo di Husticia pa blokia decision di Asamblea, ta dudoso cu Asamblea realmente por haci algo tanten e gobierno Chavista ta keda sinta. Si yega un gobierno nobo, esey por cambia, ya cu e ora si tin un influencia directo den decision di gobernacion y di empresa estatal PDVSA. Sin suministro di crudo y/o gas natural esey por significa fin di e proyecto na Aruba.

Esey no necesariamente mester bay asina, ya cu un eventual gobierno di e actual oposicion tambe mester purba sobrevivi den e situacion actual dificil y no lo bay guera cu un posibel partner economico. Esey no ta kita nan preferencia strategico pa procesa nan crudo riba nan mes teritorio y por trece atrobe e plan original dilanti di construi upgrader nobo na Venezuela mes.